Çin ekonomisinden gelen yavaşlama sinyalleriyle dünya borsaları dün son 8 yılın en büyük düşüşünü yaşadı. Finans tarihindeki bu son “Kara Pazartesi” en çok teknoloji şirketlerini “kara kara” düşündürür oldu. İşte konuyla iligli Teknoyo’nun analizi.
Bilindiği üzere dünyanın en hızlı büyüyen ekonomisi olan Çin’de 1990 yılından sonra büyüme oranı hiç yüzde 7’nin altına düşmedi. Ancak bu yıl Çin’de büyümenin yüzde 7’nin altına düşmesine kesin gözüyle bakılıyor ki bu rakam, son 25 yılın en düşüğü olacak.
Bu yüksek ve uzun soluklu büyümeyi sağlayan işçilik ve parça maliyetlerindeki düşüş, teknoloji devlerinin de fabrikalarını birer birer Çin’e taşımasına yol açtı. Böylelikle teknoloji ürünleri daha ucuza maledilip, daha ucuza dünya pazarlarındaki tüketicilere sunulur hale geldi. Maliyetlerin düşmesiyle, akıllı telefon ve bilgisayarlar başta olmak üzere ard arda yeni ürünler ve yeni modeller çıkarılabildi.
4 DOLARA İPHONE 6 ÜRETMEK ARTIK GÜÇ
Üretim maliyetleri o kadar düştü ki, yurtdışında 649 dolara satılan iPhone 6’yı Çin’de üretmek için harcanan işçilik maliyeti 4 dolara kadar indi. iPhone 5S, iPhone 6 ve iPhone 6 Plus dahil olmak üzere bir iPhone’a ödenenen paranın sadece binde 6’sı işçiye giderken, parça fiyatları dahil toplam üretim maliyeti, iPhone’un satış fiyatının yüzde 30’una kadar indi.
Diğer bir deyişle, teknoloji devlerinin yaptığı her 100 dolarlık satışın 70 doları “net gelir” olarak bilançolarına girdi. Üretim maliyeti ile satış fiyatları arasındaki bu büyük farklar, teknoloji şirketlerinin kâr marjlarını ve piyasa değerlerini de katladı.
MİLYAR DOLARLAR BİR HAFTADA UÇTU
Ancak maliyetler artık daha aşağıya çekilemiyor. Çünkü Çin’de hem parça hem de işçilik maliyetleri artıyor. Teknoloji şirketlerinin de kâr marjları eriyor. Hal böyle olunca, Çin’de üretim yapan teknoloji devleri de birer birer üretim kısıntısına ve fabrikalarda çalışan işçileri çıkarmaya yöneliyor.
Çin’den bu son gelen yavaşlama sinyallerinin ardından bir haftada Apple’ın değeri yüzde 12,Microsoft’un değeri yüzde 13, HP’nin değeri yüzde 8, Lenovo’nun değeri yüzde 14, Foxconn’un değeri yüzde 13, HTC’nin değeri yüzde 14 ve Sony’nin piyasa değeri ise yüzde 13 düştü.
HİNDİSTAN’DA MI ÜRETSEK?
Çin’den gelen kötü sinyaller karşısında ilk harekete geçen ise yine bir Çinli akıllı telefon üreticisi olan Xiaomi oldu. Üstelik, Hindistan’da üretim tesisi açan Xiaomi yalnız da değil. Apple’ın Çin’deki üretim üssü olan Foxconn da Hindistan’da üretim yapmaya başladı.
Sadece maliyetler açısından değil, risk yönetimi adına da atılan bu adımların “trend” olup, olmayacağını önümüzdeki dönem gösterecek. Ancak diğer taraftan, teknoloji devleri o kadar da “umutsuz” değil. Ve Çin’e olan güvenlerinin ardında, ülkedeki yüksek büyüme oranlarının yarattığı “yeni zenginler-yeni orta sınıf”, kilit rol oynuyor.
UMUT, ÇİN’İN ‘YENİ ZENGİNLERİ’
Daha fazla para harcama kapasitesine sahip olan bu yeni sınıf, sadece Çin’in ve teknolojinin değil, dünyanın da “yeni pazar alanı” olma yolunda hızla ilerliyor. Hatta ‘Kara Pazartesi’i değerlendiren Apple CEO’su Tim Cook, bu alanda yatırımcılarına umut dağıtmaktan da geri kalmıyor.
Yatırımcılarının moralini yüksek tutmak için dün CNBC’ye yazılı bir açıklama gönderen Tim Cook, “App Store, son 2 haftada Çin’deki bu yılın en iyi performansını sergiledi. Uzun dönemde Çin’de eşi benzeri görülmemiş fırsatlar devam edecek. Gelecek yıllarda Çin’deki orta sınıf, inanılmaz oranda büyüyecek” diyor.
