Yeni fikirler büyük sermaye ile buluşuyor

0
34

Türkiye’nin girişimcilik genlerini desteklemek üzere harekete geçen TÜSİAD, sekiz iş kolundan birini girişimcilik olarak belirledi. TÜSİAD tarafından düzenlenen “Bu Gençlikte İŞ Var!” yarışması, gençlerin girişimciliği kariyer alternatifi olarak görmesini sağlarken, işsizliğe de çare olarak görülüyor. TÜSAİD Başkanı Cansen Başaran Symes ve TÜSİAD Yönetim Kurulu Üyesi Murat Özyeğin, projenin girişimcilik ekosistemine katkısını anlatıyor.

Demografi raporları, Türkiye’nin nüfus yapısına bakıldığında işgücüne katılacak genç sayısının artacağını söylüyor. Ekonomideki yapısal dönüşümle beraber kamunun istihdam yaratma potansiyeli düşerken, özel sektörde ise bu güçleniyor. İşsizlik oranının aşağı çekilmesi için izlenecek politikalar kapsamında gençler arasında girişimciliğin geliştirilmesi de kritik önem taşıyor. TÜSİAD bu konudaki çalışmalarını farklı alanlarda yoğunlaştırıyor.

Türkiye’nin en önemli sorunlarından biri olan genç işsizliği konusuna dikkat çekmek amacıyla TÜSİAD’ın 2015 yılında başlattığı “Bu Gençlikte İŞ Var” başlıklı başlattığı proje, bu hedeflerin yansıması. Girişimcilik ekosistemindeki paydaşların da geniş katılımını sağlayarak, üniversite öğrencilerinin girişimciliğe ilişkin farkındalığını artırmak, gençlere girişimciliği kariyer alternatifi olarak sunmak ve genç girişimci adaylarının TÜSİAD üyelerinin bilgi ve deneyimlerinden faydalanacağı süreçler yaratmak üzere harekete geçen TÜSİAD, “Bu Gençlikte İŞ Var!’ yarışmasıyla, önemli bir fikir yarışmasına liderlik ediyor. Girişimcilik konusunu gündemindeki en önemli konulardan biri olarak öne çıkararak işsizlik sorununa da daha geniş kapsamlı eğiliyor. 
TÜSİAD Başkanı Cansen Başaran Symes, TÜSİAD olarak, Türkiye’de yatırım ortamının iyileştirilmesi ve istihdam olanaklarının geliştirilmesi konusunda çok sayıda seminer çalışması yaptıkları bilgisini paylaşıyor. Özellikle eğitim-istihdam ilişkisinin güçlendirilmesi, girişimciliğin geliştirilmesi ve KOBİ’lerin önemi konularına eğildiklerini dile getiriyor. TÜSİAD’ın üstlendiği misyon aynı zamanda ekonominin en dinamik katmanını oluşturan girişimciler için de önemli. Mezun olduklarında bir işe girmek yerine yeni iş fikirleriyle kendi işlerini kurmayı amaçlayarak hayata atılan gençler, girişimciliğin ve yeni iş alanları yaratmanın temel aktörleri. 
Genç nüfusun yoğunlukta olduğu Türkiye’de işsizlik problemini aşmak için, istihdamı artıracak önlemlerin yanı sıra özellikle nitelikli işgücünü girişimciliğe yönlendirmek büyük önem taşıyor. İşsizlik sorununa karşı, üniversite gençliğinin girişimcilik perspektifi ile çözüm yollarının arandığı proje, gençleri daha üniversite çağında iş dünyasıyla biraraya getiriyor. Bu da gençlerin iş hayatına yumuşak inişini kolaylaştırıyor. TÜSİAD projeyle bir yandan farkındalık yaratırken, diğer yandan da işsizlik sorununun çözümü için gençlerle yeni öneriler üretmeye odaklanıyor. “TÜSİAD Rehberleri” adı verilen çalışmayla rehberlerin de öğrencilerle beraber yarışmacı olması sağlanıyor. 

BAŞARAN SYMES: “İLHAM VERİCİ KURUM OLMAK İSTİYORUZ”
Projenin önemini açıklarken 1971 yılından beri etkili sivil toplum kuruluşu olmalarını, sürdürülebilirlik yaklaşımıyla ilişkilendiren Başaran Symes, ayrıca TOBB, YASED, İSO gibi iş dünyasının diğer kurumlarıyla ortak projeler geliştirmek üzere kurdukları işbirliği modellerinin de girişimciliği desteklemek adına etkili olacağını vurguluyor. Girişimcilikle ilgili sürdürülebilirliğin formülünü Başaran Symes, “Başarılı, ilham verici, yol gösterici, sorgulayıcı, başkalarını harekete geçiren ve her seviyede bunları yapan bir kurum olmak” diye açıklıyor ve şöyle devam ediyor: “2015-2016 çalışma programımız kapsamında TÜSİAD olarak gençlere dokunmayı ve gençlerden katkı almayı çok önemsiyoruz. TÜSİAD Gençlik Platformu bu bakımdan çok değerli. Çalışmalarımızdaki ortak hedef, gençler ile TÜSİAD’ın daha fazla yakınlaşmasını sağlamak ve karşılıklı birbirimizi besleyeceğimiz fırsatları yaratmak.” Projenin TÜSİAD açısından önemini açıklarken, 45 yıllık geçmişiyle TÜSİAD’ı Türkiye’nin geleceğiyle ilgili konuları gündemine taşıyan vizyoner bir kuruluş olarak tanımlayan Başaran Symes, projenin içeriğini daha da geliştirdiklerini söylüyor ve şöyle devam ediyor: “Projenin sadece girişimcilik odağıyla öne çıkmasını istemedik. Bugün TÜSİAD’ın üyeleri, 50 ve 50 yaş üzerinde. Bu yaş grubu aynı zamanda gençlerin geleceğiyle ilgili önemli işlere imza atıyor. Hedefimiz, STK olarak Türkiye’nin geleceğine katkı sağlamak. Gençleri iş süreçlerine dahil etmek istedik. Projenin asıl önemi, üniversitede okuyan ve henüz iş hayatına atılmamış gençlerin ülkenin geleceğiyle ilgili karar mekanizmalarına katılması. Gençler hangi alanlarda bizi eksik buluyorlar, ne yapmamızı istiyorlar bu konulara ağırlık veriyoruz.” 

ÖZYEĞİN: “GİRİŞİMCİLİK EKOSİSTEMİNİ BESLİYORUZ”
Projenin liderliğini üstlenen TÜSİAD Yönetim Kurulu Üyesi Murat Özyeğin de yarışmanın amacını “Üniversite öğrencilerinin farkındalığını artırma ve girişimciliği bir kariyer alternatifi olarak sunma” olarak anlatıyor. Özyeğin, TÜSİAD’ın gençlikle beraber olmaya dönük girişiminin üç senedir yoğunlaştığını anlatıyor ve şöyle devam ediyor: “TÜSİAD’da sekiz yuvarlak masa projesinden biri girişimcilik oldu. Bu TÜSİAD’ın tarihinde ilk. ‘Bu Gençlikte İŞ Var!’ yarışmasıyla kurum içi girişimciliği destekliyoruz. Ekosistemin geliştirilmesine ve girişimcilik ekosisteminin geliştirilmesine yönelik projeleri hayata geçiriyoruz.” 

Yarışmayla genç girişimci adaylarının TÜSİAD üyelerinin bilgi ve deneyimlerinden faydalanması da hedefleniyor. Özyeğin, gençliğin duygularını, heyecanını paylaşma, onları dinleyerek anlamaya çalışma, onların içindeki eleştirel, muhalif, girişimci, idealist yaklaşımları en etkin ve verimli şekilde topluma kazandırmanın en önemli görev olduğunu söylüyor ve şöyle devam ediyor: “Bu proje vasıtasıyla gençlere daha yakın olarak, onlarla birlikte çalışarak ve paylaşarak; birbirimizi daha iyi anlama fırsatını da bulacağımızı umuyoruz. Girişimcilerin kendi startuplarını kurmasının büyük şirketlerin işe alımlarının yanında fazladan istihdam yaratacağını ve işsizlik sorununun hafifleyeceğini düşünüyorum.” 

BAŞVURULAR EN ÇOK TEKNOLOJİ ALANINDA
İşsizlik konusunda getireceği açılımlarla hedefleri büyük olan yarışmanın ön elemesini geçen 32 ekipte toplam 90 kişi yer alıyor. Yarışmaya katılan 144 üniversitenin 36’sını ve 70 ilin 18’ini temsil eden ekiplerin yüz 61’i mühendislik öğrencisi. Ön elemeyi geçen ekip üyelerinin 67 kişi lisans, 17 kişi yüksek lisans ve 6 kişi doktora öğrencisi. Projeye en çok katılım teknoloji alanında. Teknoloji gelişirken ve inovatif çözümler yaratırken, istihdamın nasıl daha da geliştirilebileceği konusu üzerinde duran fikirler de var. 

“TÜSİAD Bu Gençlikte İŞ Var!”a yapılan başvuru rakamları ilginin de fazla olduğunu gösteriyor. Yarışmaya toplam 70 şehirden başvuru yapılırken, en çok başvurunun geldiği 10 şehir İstanbul, İzmir, Ankara, Elazığ, Eskişehir, Adana, Kayseri, Kocaeli, Rize ve Trabzon olarak sıralandı. Yarışmanın diğer bir etabında ise eğitimini başarıyla tamamlayarak iş modellerini oluşturan ekiplerin İstanbul’da katılacakları üç günlük eğitim kampından söz etmek mümkün. Kampta seçilen ekipler, eşleşecekleri TÜSİAD üye rehberleri ile birlikte iki ay boyunca fikirlerini geliştirme ve iş planı hazırlama imkanı elde edecek. Final jürisinin değerlendirmesinin ardından 5 Mayıs 2016 tarihinde düzenlenecek ödül töreninde ilk üçe giren ekipler açıklanacak ve birinciye 75 bin, ikinciye 50 bin ve üçüncüye ise 25 bin TL para ödülü verilecek. Projeyle ilgili olarak “farkını ortaya koyan bir iş” diyen Özyeğin, “Projenin en büyük farkı, TÜSİAD’ın gücünü arkasına alarak ilerliyor olması. Biz de girişimcilik fitilini ateşlemek istiyoruz. Birçok öğrencinin gündemine girişimciliği eklemek ve fikirlerin yapılandırılmasını sağlıyoruz” diyor. TÜSİAD’ın girişimcilikle ilgili “kurum içi girişimcilik” kapsamında önemli bir başka hedefi daha var: Büyük kurumlardaki önemli problemleri çözmeye yönelik iş fikirlerinin gündeme gelmesi. Başaran Symes bu konuyu, “Büyük bir şirketin inovasyon konusunda içinden çıkamadığı bir fikrin altından belki de gençlerin iş fikirleriyle çıkılacak” diyerek açıklıyor ve şöyle devam ediyor: “Bazı kurumlar gençlerin iş fikirlerini hayata geçirme ve arkasında durma konusunda biraz cimri. Risk almayı çok sevmiyorlar. Oysa girişimcilik ekosistemini desteklemek için yeni fikirlere şans vermek gerek. Biz bu aradaki köprü vazifesini üstlenmek istiyoruz. Yeni fikirlerin büyük sermaye ile buluşması için çalışıyoruz.”

GİRİŞİMCİLİKTE TÜSİAD- TÜRKONFED İŞBİRLİĞİ 
TÜSİAD’ın girişimcilikle ilgili desteğinin bir başka yansıması da Anadolu’da gerçekleştirdiği çalışmalar. TÜSİAD ve TÜRKONFED uzun yıllardır Anadolu’da önemli işlere imza atıyor. TÜSİAD-TÜRKONFED işbirliğiyle, bölgelerarası gelişmişlik farklarının azaltılması ve Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde refahın artırılması amacıyla, bölgedeki iş insanlarını odağa alarak ve bölgedeki girişimci ve KOBİ’lerin güçlendirilmesini hedefleyerek başarı hikayeleri ile çarpan etkisi yaratmayı amaçlayan “Bölgelerarası Ortak Girişim Projesi” (BORGİP) yürütülüyor. 

Proje kapsamında, belirli seçim süreçlerinden geçen ve ihtiyaç ve yetkinlik analizi yapılan KOBİ’lerin, yönetim-kurumsallaşma, teknoloji, insan kaynağı, işbirliği imkanları gibi ihtiyaçlarının giderilmesine destek olmak amacıyla bir platform oluşturuldu. Bu çerçevede, Avrupa Yönderlik ve Koçluk Derneği (EMCC Türkiye) işbirliği ile kapsamlı bir mentorluk sistematiğinin oluşturulması da sağlandı. Bununla birlikte, söz konusu KOBİ’lerin nitelikli insan kaynağı ihtiyacına destek olmak amacıyla, genç yaşta emekli olmuş, ancak deneyimleri ile bu firmalara gönüllü veya belirli ücret karşılığı katkı sağlayacak, deneyimlerini paylaşacak kişiler ile bu firmaları buluşturacak, kurumsal sosyal sorumluluk politikaları çerçevesinde, şirketlerin mevcut çalışanlarının bu firmalara destek verebileceği portal çalışması yürütülüyor. 

Projeyle bine yakın firma katılımı ile bir havuz oluşturulması sağlandı. Firmalar sektörel ve bölgesel dağılımlarına göre bir ön elemeden geçirildi ve 100’e yakın firma belirlendi. Seçilen firmalara, yönetim danışmanları tarafından yüz yüze bir ihtiyaç ve durum tespit analizi çalışması yapıldı. Sonuç raporları firmalar ile paylaşıldı. Yapılan analiz çalışmalarının raporlarından sonra danışmanlarla tekrar değerlendirme toplantısı yapıldı ve projenin ilk etabında değerlendirilmek üzere 30 firma belirlendi. Bu firmalar ile Kasım 2015’te bir araya gelindi. İhtiyaçlar tespit edildi ve projeye uygun olacak 22 firma belirlendi. Ocak 2016 ise bu firmalara uygun mentorlar belirlendi ve Şubat 2016’da mentor ve firmaların bir araya gelmesi planlanıyor. Başaran Symes bu konuda, “Son beş yıldır bölgesel kalkınmayı kendimize hedef edindik. BORGİP ile az gelişmiş bölgelerde iş ve yatırım ortamını geliştirerek, bu bölgelerde refahın artmasına ve bölgelerarası kalkınmışlık farklarının azaltılmasına katkı sağlamayı hedefliyoruz” diyor.

İNOVASYON ODAKLI ÇALIŞMALAR
Kalkınma ile ilgili projelerin temelinde girişim ve inovasyon yatıyor. Bu iki kavram ülkelerin gelişimini belirleyen ana unsurlar. Öyle ki ABD’de son 30 yılda ortaya çıkan yeni teknoloji şirketleri, bugün listelerin en üst sıralarında yer alan global firmalar olarak karşımızda. Gençlik projesine başvuran fikirlerin de odağında inovasyon var. Dönemin TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Ümit Boyner, “Bu Gençlikte İŞ Var!” başlıklı TÜSİAD Gençlik, Girişim ve İstihdam Projesi açılış konuşmasında değişimin motorunun girişimciler olduğunu vurguluyor ve şöyle diyordu: “Gençler yeni iş alanları yaratmanın temel aktörleri olacaklar. Genç nüfusun bu yoğunlukta olduğu bir ülkede işsizlik problemini aşmak için, istihdamı artıracak önlemlerin yanı sıra özellikle nitelikli işgücünü girişimciliğe yönlendirmek büyük önem taşıyor.” 

Murat Özyeğin de bu detaya dikkat çekiyor. Ekonominin hızlı büyümesinin girişimcilerle daha pozitif yönde olacağını söylüyor, fırsatlardan bahsediyor. “Toplumsal bariyerlerin azaltılması, rüşvet, yolsuzluk ve suç oranlarının azaltılması ile girişim maliyetlerinin düşürülmesi gelişmiş bir ekosistem için olmazsa olmazlar” diyor. Özyeğin, “Türkiye, 2014 yılı verilerine göre Dünya Rekabet Endeksi’nde 45’inci sırada yer alıyor. Ülkemizde inovasyon ve girişim ortamı da giderek daha elverişli hale geliyor. Türkiye verimlilik odaklı bir ülke olmaktan çıkıp inovasyon odaklı bir ülke olma yolunda bir geçiş süreci yaşıyor. Bu sürecin girişimleri artırması ve sağlıklı sonuçlar doğurması için TÜSİAD olarak biz de bu ekosisteme gerekli katkıları vermek üzere çalışmalarımızı sürdüreceğiz” diyor.

ÇALIŞTAYLARIN ENERJİSİ YÜKSEK
Girişimcilik ekosistemine katkı sağlamayı hedefleyen TÜSİAD Girişimcilik Yuvarlak Masası, bu kapsamda ekosisteminin tüm yapı taşlarını güçlendirmeyi amaçlıyor ve projeler geliştiriyor. Kurum içi girişimcilikle ilgili farkındalığın artmasına yönelik çalışmalar yapıyor, öğrencileri girişimciliğe teşvik ediyor. Bunun için de farklı şehirlerde çalıştaylar düzenliyor. Türkiye’nin geleceğini ilgilendiren her konuda gençlerin de söz sahibi olması gerektiğine inanan TÜSİAD, kuruluş hazırlıklarını sürdürdüğü “Gençlik Platformu” için Türkiye’nin farklı bölgelerinde toplantılar düzenliyor. 

Özyeğin, özellikle İzmir Ekonomi Üniversitesi’nin, “Bu Gençlikte İŞ Var! Yarışması”nın 2015-2016 dönemine en çok başvuru alınan üniversite olarak, TÜSİAD Girişimcilik Bayrağı’nı almaya hak kazandığını söylüyor. Özyeğin, Girişimcilik Bayrağı hakkında şunları anlatıyor: “Türkiye’nin öncü girişimcileri tarafından temelleri atılan gönüllü bir sivil toplum örgütü olarak, ülkemizin genç istihdamını ve üretkenliğini artırmaya katkıda bulunmak için başta gençler olmak üzere toplumun tüm kesimlerinde yenilikçiliği ve girişimciliği teşvik edecek çalışmalar gerçekleştiriyoruz. Genç girişimlerin gerekli mekanizmalar ile desteklendiğinde Türkiye’nin büyümesi ve kalkınmasında kilit bir rol oynayacaklarına inanıyoruz. Bu doğrultuda kuruluş aşamasında bulunduğumuz TÜSİAD Gençlik Platformu ve platformun temellerini attığımız çalıştay etkinliklerimiz de bizim için çok değerli. “TÜSİAD Bu Gençlikte İŞ Var! Yarışması”na 2015-2016 döneminde en yüksek katılımı sağladık. Girişimcilik bayrağını göğüsleyen İzmir Ekonomi Üniversitesi bu anlamda çok önemli” diyor.

Başaran Symes, TÜSİAD yönetim kurulu ile beraber gençlerin yürüttüğü çalıştay projelerine de değiniyor ve şöyle diyor: “Girişimcilik” alanında çalışan yuvarlak masamız Türkiye’nin girişimcilik ekosisteminin tüm temel yapı taşlarını güçlendirmeyi amaçlıyor. Genç istihdamının artırılması ve genç girişimcilerin teşvik edilmesi konusuna ağırlık vereceğiz. Görüyoruz ki, bölge çalıştaylarına katılan üyelerimiz müthiş enerji alarak geri dönüyorlar. Bu çok sevindirici.” 

Başaran Symes çalıştaylar sırasında yaşadığı bir anısını da paylaşıyor. “En son Trabzon Çalıştayı’nda tarihe meraklı bir arkadaşla tanıştım. Bu genç arkadaşımıza destek vererek belki de onu geleceğe hazırladık. Hayallerine ortak olduk. Yarının gençleri iş dünyasına atılıp, TÜSİAD üyesi olduklarında, üniversite dönemlerine ait TÜSİAD ile ilgili anılarında güzel şeyler hatırlarlarsa bu bizim ulaşmak istediğimiz sonuç olacaktır.”

Gençlerin katılımı her yıl arttı
Türkiye; istihdam piyasasında yer almayan, eğitim görmeyen ve staj yapmayan 15-29 yaş arası genç oranında yüzde 31,3 ile OECD ülkeleri içinde ilk sırada yer alıyor. “Bu Gençlikte İŞ Var!” yarışmasıyla gelişmekte olan ülkelerin en büyük sorunlarından genç işsizliğine dikkat çekmeyi ve girişimcilik perspektifiyle çözüm yolları aranması hedefleniyor. 

2011 yılında iki üniversiteden 312 öğrenci ve 92 iş fikriyle başlayan yarışma, 2012 yılında 48 üniversiteden 397 öğrenci ve 154 iş fikrine ulaştı. 2013 yılında ise bu sayı daha da artarak, 71 üniversiteden 1026 öğrenciden 358 iş fikriyle büyüme başarısı gösterdi.

Hangi üniversiteden kaç başvuru geldi? 
Üniversite    Başvuru sayısı
İzmir Ekonomi Üniversitesi    299    
Fırat Üniversitesi    152     
İstanbul Gelişim Üniversitesi 146 
Dokuz Eylül Üniversitesi    111    
İstanbul Üniversitesi    100
Anadolu Üniversitesi    93 
İstanbul Teknik Üniversitesi    91 
Marmara Üniversitesi    84 
Abant İzzet Baysal Üniversitesi    75 
Orta Doğu Teknik Üniversitesi    71