Dolarda, hükümetin kurulmasıyla bir gevşeme bekleniyor. Ancak, FED’in faiz konusundaki hamleleriyle dolar güçlü konumunu sürdürecek.
Sınırda yaşanan hareketlilik, koalisyon, FED derken piyasaların gündemi baş döndürüyor. Ünlü&Co Araştırma Yönetici Direktörü Dr. Vedat Mizrahi, bu ortamda yabancı yatırımcıların seçim öncesi aldıkları pozisyonları koruduğuna dikkat çekiyor. Piyasaları rahatlatacak haberin ise AKP-CHP koalisyonu olduğunu kaydeden Mizrahi, sorularımızı yanıtladı.
İçeride gündem oldukça sıcak. Piyasalar için koalisyonda en iyi senaryo nedir?
Piyasalar için en iyi senaryo AKP-CHP koalisyonu. Türkiye’nin tarihi ortalamaların altındaki ekonomik büyümesi önümüzdeki yıllarda da devam edecek. Bu da beraberinde belli sıkıntıları getirecek. İşsizliğin, batık kredilerin artması gibi… Bu nedenle kurulacak hükümet, uzun vadeli reformlar konusunda bir aksiyon alırsa iyiye gidiş başlayabilir. Piyasa da bunu satın almaya istekli. Bunun için de AKP-CHP koalisyonu rahatlatıcı senaryo olur. Bu koalisyonun ne kadar uzun soluklu olacağını tahmin etmek mümkün değil. Ama iki sene içinde bir erken seçimden bahsedebiliriz. Şu anda sınırımızda oluşan jeopolitik riskler de bu süreci koalisyon tarafına doğru itecek diye tahmin ediyorum. Böyle bir senaryo dahilinde kurda, ekonomide, faizlerde bir rahatlama görebiliriz.
Dolar kuru ne olur?
Hükümetin kurulmasıyla beraber 2,60’lara gelebiliriz. Bu seviyenin altını görebilmemiz çok olasılık dahilinde değil. Çünkü, artık FED’i daha fazla konuşacağız. Eylülde çok agresif olmamakla birlikte 25 baz puanlık bir faiz artışı bekliyorum. Bu piyasaları korkutacak bir oran değil. O yüzden koalisyonun kurulması rahatlatıcı bir etki yapacaktır.
Erken seçim olursa peki?
Erken seçim senaryosunu konuşacak olursak, o zaman kur elden kaçabilir. FED’in ufak bir faiz artırımına rağmen kuru kontrol etmek için Merkez Bankası’nın da buna faiz artışıyla karşılık vermesi gerekebilir. Normal şartlarda politik belirsizliğin ortadan kalktığı yerde FED’in 25 baz puanlık artışı Merkez Bankası’nın herhangi bir aksiyon almasını gerektirmeyecek bir oran. Erken seçim senaryosunda yüzde 3’lük büyüme beklentileri 2,0-2,5 seviyelerine revize edilir. Bu da parlak bir senaryo değil. Merkez öyle bir senaryoda faiz silahını hızlı çekebilir.
Yılsonu dolar, borsa tahmininiz nedir?
Koalisyon olması senaryosunda dolar, 2,80 TL, endeks 85 bin olur diye tahmin ediyoruz. Erken seçim senaryosunda ise dolar 3 TL’ye yaklaşır, BIST ise 70 binin altına geriler.
Sınırda yaşanan hareketliliğin uzun sürmesinin etkisi ne olur?
Hareketliliğin sürmesi piyasaların moralini bozmaya devam edecektir. Sermaye piyasalarının bu tarz gelişmelere ne kadar hassas olduğunu görüyoruz. Kurun değer kaybetmesi, faizlerin artmaya devam etmesi ekonomi ve sermaye piyasalarıyla ilgili öngörülerimizi aşağı yönlü rezive etmemize neden olur.
Yabancı yatırımcı ilgisi nasıl?
Şu anda Türkiye’ye karşı pek ilgili değiller. Gündemin bu kadar çok hareketli olması ve haber akışıyla beklemedeler. Seçim öncesi ve sonrasında aldıkları pozisyonlarını koruyorlar. Bir hükümetin oluşmasını bekliyorlar.
Türkiye’nin kendi iç gündeminden kaynaklanan etkiler söz konusu ama tüm gelişmekte olan ülkelerde sorun var…
Türkiye orta gelir tuzağına da düşmüş gibi görünüyor. Dört yıldır kişi başı milli gelirde 10 bin dolar sınırını aşabilmiş değiliz. Bunun aşılabilmesi için acilen reform kararları alınmalı. Türkiye’nin genç nüfus avantajı var. Bu diğer gelişmekte olan ülkelerden ayrışmak için bir fırsat. Gelişmekte olan bütün ülkelerde problemler var. Yatırımcılar, Türkiye’nin içinde bulunduğu EMEA bölgesi Rusya, Güney Afrika, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Yunanistan’dan daha geniş bölgeye yayılmak istiyor. GEM dediğimiz Latin Amerika ve Asya’nın da içinde bulunduğu daha geniş bölgedeki fonlara giriş oluyor. Bunda doların güçlenmesinin etkisi var. Türkiye’nin tek avantajı emtia fiyatlarının düşmesi. Petroldeki düşüşün cari açığa ve enflasyona pozitif etkisi oluyor. Bu fırsat iyi değerlendirilir ve gerekli reformlar acilen yapılırsa Türkiye sınıf atlar.
Peki Yunanistan riski kalktı mı?
Yunanistan’ın toparlanma ihtimali yok. Ciddi reformlar yapılması lazım, bunun geri dönüşü de yıllar alır. Yunan bankaları zor durumda, nakitleri yok. İç talep kötü, insanlarda para yok, harcama yapamıyor. Yunanistan’ın bu durumdan kurtulması içen euro’dan çıkması ve kendi parasını devalüe etmesi gerekiyor. Ancak, euro’dan çıkılması konusundaki endişeleri bertaraf etmiş durumdalar.
Bu ortamda yatırımcılara ne önerirsiniz?
Dolarda kalmak lazım. Dolar cinsinden varlıklar da tercih edilebilir, dolar mevduat, eurobond, dolar cinsinden şirket tahvilleri gibi. Borsa endeksi ise 70-75 binlere gelirse alım için uygun.
Altının bin doların altına ineceği konuşuluyor… Petrolde düşüş sürer mi?
Altın fiyatlarının düşüşünde global arz ve talebin dışında birçok faktör var. Merkez bankalarının kararları, doların güçlenmesi gibi… Yatırımcılar, önümüzdeki yıllarda altın yerine doları tercih edecektir. Petrolde düşük seyir devam edecektir. Ama savaş çıkmazsa 90 dolar seviyesine uzun süre gelmez. İran petrolünün global piyasaya gelmesiyle petrol 50-60 dolar arasında seyretmeye devam eder. Bu da Türkiye’nin cari açığı için iyi bir durum. Öte yandan, emtianın en büyük kullanıcısı Çin ekonomisi yavaşlıyor. Bu da emtia fiyatlarında baskı yaratmaya devam edecek.
Global ekonomi için Uzakdoğu kaynaklı bir risk var mı?
Bundan sonraki kriz Çin kaynaklı olabilir. Bütün dünyada üretim Çin’e kaymış durumda. Burada yaşanacak bir sorun bütün dünyayı etkiler. Son dönemde zaten çok yükselen hisse piyasasında bir düzeltme yaşandı. Ama reel ekonomideki yansımalarını henüz görmedik.
