Eksun Gıda Tekirdağ ve Konya’daki üretim tesisleri, yıllık 600 bin ton üretim ve 52 bin ton buğday depolama kapasitesiyle çalışıyor. 2024’te 200’ü aşkın ürünü raflara taşıyan şirket; enflasyon muhasebesine göre düzenlenmiş sonuçlara göre net satış gelirini 10,1 milyar TL, brüt kârını 791 milyon TL’ye yükseltti. – Ersan Taylan
Eksun Gıda, 1996’dan bu yana un sektöründe faaliyet gösteriyor. Şirket hem ülkemizde hem de global ölçekte güçlü bir oyuncu olarak tanınıyor. Eksun Gıda, Türkiye’nin önde gelen sanayi kuruluşlarından biri. Geniş ürün yelpazesi ve güçlü dağıtım ağı sayesinde milyonlarca haneye ulaşabiliyor. Un üretimin ötesine geçen bir vizyonla, gıda güvenliği ve toplumsal sorumluluk odaklı projelere imza atıyor. Eksun Gıda Grubu Başkanı ve CEO’su Hasan Abdullah Özkan ile şirketin yenilikçi planlarını konuştuk…
Sektördeki konumunuz hakkında bilgi verir misiniz? 60 yılı aşkın süredir sofraların misafiri olan markamız Sinangil ile çok amaçlı unlar, fonksiyonel unlar, geleneksel unlar, hazır ekmek karışımları, irmik, kek unları, geleneksel ürünler, özel amaçlı unlar, pastacılık malzemeleri, pişirme yardımcıları ve tatlı serisi kategorilerinde üretim yapıyoruz. Ayrıca 2006 yılında sosyal sorumluluk anlayışımız kapsamında oluşturduğumuz Sinangil Gluten YOK markamız altında bugün başta çölyak hastaları olmak üzere özel beslenme ihtiyacına sahip bireylere yönelik geniş bir ürün çeşitliliğimiz bulunuyor. Türkiye’nin en büyük sanayi kuruluşları arasında yer alırken, ihracat performansımızla da Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin (TİM) hazırladığı 2023 yılının Türkiye’nin İlk 1000 İhracatçı Firması arasında 542. Sırada bulunuyoruz. Bugün itibarıyla, perakende kanalında 40’tan fazla bayiyle; ev dışı tüketim kanalında ise 150’yi aşkın profesyonel mutfakla çalışıyoruz.
Ayırt edici özelliklerinizin neler olduğunu düşünüyorsunuz?
Bizi rakiplerimizden ayrıştıran noktalar arasında üretim gücümüzü sosyal sorumlulukla birleştirmemiz de yer alıyor. Eksun Gıda olarak yalnızca un üretimi yapmıyor, Eksim değerleri doğrultusunda özel ihtiyaçlara yönelik ürünler geliştiriyoruz. Sinangil markamızla glütensiz yaşama artı değer katma hedefiyle üretimin yanı sıra Ar Ge faaliyetlerimiz kapsamında diyabetik bireylerin ihtiyaçlarına yönelik ürün geliştirmeleri yapıyoruz. Bu doğrultuda yalnızca un üretmiyor, insan sağlığını ve sürdürülebilirliği odağına alan ürünlerle sektöre yön veriyoruz. Ürünlerimizle glütensiz beslenmeyi desteklerken, sosyal sorumluluk projelerimizle çölyak hastalarının yaşamlarını iyileştirmeye de odaklanıyoruz.
2023 yılında Çölyak Vakfı ile birlikte ilk kez düzenlediğimiz Glütensiz Yaşam ve Çölyak Zirvesi’nin bu yıl üçüncüsünü gerçekleştirdik. Çölyak hastalığıyla mücadele edenlerin karşılaştığı zorluklara bir kez daha dikkat çektiğimiz zirvede, çölyak hastalarının gündelik hayata dair deneyimlerinin katılımcılarla paylaşılmasına vesile olduk. Ayrıca zirvede Çölyak Vakfı ile sponsorluk ve destek protokolü imzalayarak çölyak hastalarının yaşamlarını kolaylaştırmaya yönelik projeler geliştirmeye devam edeceğimizi taahhüt ettik. Sosyal sorumluluk vizyonumuzu küresel ölçekte de hayata geçirdik; Gana devletinin ülkemize müracaatıyla özel olarak hazırladığımız bir un çeşidini bu ülkeye ihraç etmeye başladık. Yüksek proteinle zenginleştirerek ürettiğimiz unla yapılan ekmek, bir kişinin üç öğünlük ihtiyacını karşılamaya yetiyor. Bu tür projelerle hem küresel gıda israfını azaltmayı hedefliyoruz hem de gıdaya erişimde zorlanan ülkelerin temel ihtiyaçlarına katkıda bulunuyoruz. Bunu ticari bir faaliyetin çok ötesinde, insanlığa hizmet etmenin bir yolu olarak görüyoruz.
Nasıl bir üretim stratejisine sahipsiniz?
Günümüzde tüketici, sadece ürün değil; güven, kalite ve sürdürülebilirlik de satın alıyor. Bu nedenle fiyat rekabetine sıkışmadan, özel ürünler ve markalaşma üzerinden bir değer stratejisi izliyoruz. Kalite, güçlü iletişim ve müşteri bağlılığını temel alan bu yaklaşım, pazarda sürdürülebilir bir büyüme sağlamamıza olanak tanıyor.
Üretim tesisleriniz hakkında bilgi verir misiniz?
Tekirdağ ve Konya’daki entegre üretim tesislerimiz, toplam 540 kişilik uzman ekibimizle; yıllık 600 bin ton üretim ve 52 bin ton buğday depolama kapasitesiyle çalışıyor. Her iki fabrikamızı da ham madde girişinden son paletlemeye kadar tam otomasyonlu sistemlerle yönetiyor, kesintisiz izlenebilirlik ve üstün kalite standartlarını güvence altına alıyoruz.
Yenilikçi ürünleriniz ve Ar-Ge çalışmalarınızdan bahseder misiniz?
Ar-Ge ve Ür-Ge çalışmalarımızı, 2020 yılında faaliyete başlayan Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı onaylı Eksun Gıda Ar-Ge Merkezi bünyesinde gerçekleştiriyoruz. Sektörde ilk olma niteliği taşıyan merkezimizde ağırlıklı olarak ürün kalitesini ve çeşitliliğini artırmaya odaklanan merkezimizde, hem iç hem dış pazar ihtiyaçlarını gözeterek sanayi ve kamu iş birliğiyle uluslararası rekabet gücü yüksek projeler geliştiriyoruz. Ayrıca akademik araştırmalarımızla sektörde yeni standartlar belirlenmesine katkı sağladık. Bu doğrultuda Namık Kemal Üniversitesi, 18 Mart Üniversitesi ve Uşak Üniversitesi ile iş birlikleri yaptık. Hedeflerimiz doğrultusunda üniversite-sanayi iş birliklerimizi daha da geliştirmeyi hedefliyoruz.
Önümüzdeki döneme dair planlarınız ve beklentileriniz nelerdir?
Önümüzdeki dönemde odağımız, Sinangil’le un ve özel amaçlı un karışımlarında pazar liderliğimizi pekiştirirken tüketici beklentilerini aşacak inovasyonlara imza atmak olacak. Aynı zamanda üretim hatlarımızı yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı yeşil yatırımlarla güçlendirerek karbon ayak izimizi azaltmak da planlarımız arasında yer alıyor. Bu sayede hem finansal büyümemizi sorumlu bir çerçevede sürdürmeye hem de ülkemizin sürdürülebilir kalkınmasına nitelikli katma değer sunmaya devam edeceğiz.
Şirketiniz son yıllardaki atılımlarını gerçekleştirirken hangi alanlarda fark yarattığınızı düşünüyorsunuz?
Son iki yılda fark yarattığımız en önemli alanı, sermaye piyasalarına açılarak kurumsal şeffaflıkta ve sermaye temininde sağladığımız ivme olarak gösterebiliriz. 2023 yılında gerçekleştirdiğimiz halka arz, şirketimizin kurumsal şeffaflık, finansal güç ve yatırımcı güveni açısından önemli bir dönüm noktası oldu. Halka arz sürecinde elde ettiğimiz kaynakla yeşil enerji projelerimizi hızlandırdık, operasyonel verimliliği artıracak yatırımları devreye aldık.
Büyüme planlarınız arasında öncelik verilen konular nelerdir? Bunlar için nasıl bir strateji oluşturdunuz?
Büyüme yol haritamızın üç yönü bulunuyor; lisanslı depoculuk, kapasite artışı ve ihracat. Bu kapsamda Kırklareli’ndeki Babaeski Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk AŞ’yi bünyemize katarak tam otomasyonlu ve ihtiyaca göre uyarlanabilir bir depolama altyapısı kurduk. Bunun yanı sıra Konya fabrikamıza eklediğimiz 12 yeni un silosuyla tesisimizin depolama kapasitesini yüzde 34,3 artırıp 4 bin 700 tona, Tekirdağ ve Konya toplamını ise 11 bin 700 tona çıkardık, böylece hammadde fiyat değişikliklerine karşı güçlü bir tampon oluşturduk. İhracatta da önemli bir ivme yakaladık ve bu alandaki etkinliğimizi daha da artırmayı hedefliyoruz. Hâlihazırda Latin Amerika’dan Afrika’ya, 20›den fazla ülkeye ulaşan bir ihracat ağımız bulunuyor.
Satış gelirleriniz hakkında bilgi verir misiniz?
2024’te Sinangil ve Sinangil Gluten YOK markalarımız altında 200’ü aşkın ürünü raflara taşıdık; enflasyon muhasebesine göre düzenlenmiş sonuçlara göre net satış gelirimiz 10,1 milyar TL, brüt kârımız 791 milyon TL, brüt kâr marjımız da yüzde 7,8 olarak gerçekleşti. Bunun yanı sıra aktif büyüklüğümüzü 5 milyar TL sınırına yaklaştırırken, 2 milyar TL’lik öz kaynağımızla bilançomuzu sağlam tuttuk. Yurt içinde 7,8 milyar TL’lik satış hacmine, yurt dışında ise 2,3 milyar TL’lik ihracata ulaşarak dengeli ve sürdürülebilir bir büyüme tablosu ortaya koyduk. Bu performans, hem yerel pazardaki yaygınlığımızın hem de küresel arenada kazandığımız ivmenin net bir göstergesi oldu.
Sürdürülebilirlik yaklaşımınızı nasıl özetlersiniz?
Eksun Gıda olarak, üretim süreçlerimizi sürdürülebilir geleceği odağına alan ve tüm paydaşları için değer yaratmayı ilke edinen bir anlayışla sürdürüyoruz. Uyguladığımız iyileştirme adımları, global güvenlik standartlarını elde etmemizin de zeminini hazırladı. Üretim gücümüzü ve kabiliyetimizi yüksek standartlarımızla birlikte dünya otoritelerine de kabul ettirdik. Uluslararası gıda güvenliği standartlarına uyum sağlamayı ve tüketicilere güvenilir, kaliteli ürünler sunmayı taahhüt eden şirketler için önemli bir referans niteliği taşıyan BRCGS sertifikasını aldık. Böylece uluslararası pazar rekabetinde markamızın daha da güç kazanmasını sağlayarak güvenilirliğimizi tescilledik. Gıda güvenliğinde ulaştığımız küresel standardı, temiz enerji yatırımlarıyla da destekleyerek sürdürülebilir bir şirket olma yolunda ilerliyoruz. 2023 yılında başarıyla tamamladığımız halka arz gelirlerimizin etkin kullanımı kapsamında, toplam 18,9 MW güce sahip rüzgar enerjisi santrali projemiz için türbin tedariki konusunda dünyanın önde gelen üreticilerinden Nordex Energy ile 14,1 milyon Euro bedelli sözleşme imzaladık. Ardından Elektrik Piyasasında Lisanssız Üretim Yönetmeliği kapsamında geliştirdiğimiz 7 MW ve 11,9 MW kapasiteli rüzgar enerjisi santrallerimiz için T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’ndan ‘Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu’ raporunu aldık. Bu onayla birlikte inşaat ve devreye alma takvimimizi önemli ölçüde hızlandırırken, çevre dostu üretim vizyonumuzu resmi olarak tescillemiş olduk. Böylece portföyümüzdeki yeşil payı artırarak operasyonel maliyetlerimizi düşürmeyi ve karbon ayak izimizi de kayda değer ölçüde küçültmeyi hedefliyoruz.
2025’in ilk çeyrek beklentileri karşılandı mı? Sektör beklentilerini ve şirketinizin bu dönemdeki performansını değerlendirir misiniz?
Yılın ilk çeyreğinde stratejik hedeflerimiz doğrultusunda ilerlerken sofralara lezzet katmayı sürdürdük. Çeyrek sonunda; brüt kârımız, operasyonel kârlılığımız ve bu kalemlere ilişkin marjlarımız geçen yılın aynı dönemine kıyasla artış gösterdi. Brüt kâr marjımız yüzde 9,6’dan yüzde 11,3’e, esas faaliyet kâr marjımız yüzde 0,2’den yüzde 1,8’e, operasyonel kârlılığımızı gösteren FAVÖK marjı ise yüzde 1,1’den yüzde 3,1’e yükseldi.