Türkiye’ye yatırım yapılabilir kredi notu veren iki kredi derecelendirme kuruluşundan biri olan Fitch, yüksek cari açık ve kredi büyümesi gibi dengesizliklerin sermaye girişlerinde ani bir durma olmadan azaldığına dikkat çekerek, kredi notunu “BBB-” olarak teyit etti ve notun görünümünü “durağan” olarak bıraktı.
Bu olumlu gelişmelere karşılık küresel risk iştahının zayıflaması halinde Türkiye’yi koruyacak unsurların zayıf olduğuna dikkat çeken Fitch, 3 Ekim akşamı yayımladığı değerlendirmede, izlenen politikaların tutarlılığı ve güvenilirliğinin sağlanması gerektiğine vurgu yaparak, “Türkiye’de (izlenen) politikaların tutarlılığı ve kredibilitesi benzer kredi notundaki ülkelerden daha zayıf” dedi.
Enflasyonda Mayıs ayından bu yana görülen yükseliş eğilimine karşılık TCMB’nin politika faizini 175 baz puan indirdiğine dikkat çeken Fitch, hükümetin güçlü büyüme yanlısı olduğuna ve TCMB’nin “ilk fırsatta daha gevşek bir para politikası benimsemesi için” baskı altında kalmaya devam edeceğine dikkat çekti.
Raporda hükümetin yüzde 4 büyüme hedefleyen orta vadeli programına (OVP) atıfta bulunularak, “Türkiye OVP hedeflerine paralel yüksek ekonomik büyüme tercihine yatkın… Bu durum izlenen politikaların tutarlılığı ve kredibilitesini şüphe altında bırakabilir” denildi.
Türkiye’ye Baa3 ile diğer yatırım yapılabilir notu veren Moody’s not görünümünü Nisan ayında “durağandan” “negatife” çevirmişti.
Ekonomi yeniden dengelenme yolunda, ancak engeller var
Kredi büyüme hızının azaldığı ve cari açığın daraldığı bir dönemde ekonominin yeniden dengelenme sürecinde mesafe katettiğine dikkat çeken Fitch, buna karşılık Türkiye’nin kredi notundaki başlıca zayıf unsur olan cari açığın ilk yedi aydaki yüzde 40 daralmaya rağmen GSYH’ye oranına bakınca Avrupa, Ortadoğu ve Afrika ülkeleri arasında en yüksek oranlardan biri olduğunu belirtti.
Yeniden dengelenme sürecinin önündeki başlıca engelleri “artan jeopolitik riskler ve Türkiye’nin başlıca ihracat pazarlarından euro bölgesindeki güçsüz ekonomik toparlanma” olarak niteleyen Fitch, Türkiye’nin diğer büyük ihraç pazarlarından Irak ve Rusya ile ticaretin “volatil” olduğunu belirterek, dış ticaret dengesindeki iyileşmenin yavaşlayabileceği tespitinde bulundu.
Kuruluş, Türkiye’de makroekonomik dengesizliklerin ise büyük ölçüde özel sektörden kaynaklandığına dikkat çekerek, brüt kamu borç stokunun GSYH’ya oranının düşüş eğilimini koruduğunu ve geçen yıl yüzde 36 olan bu oranın 2016’da yüzde 33’e gerilemesinin beklendiğini ifade etti.
Kredi notunu etkileyecek unsurlar
Fitch kredi notunu aşağı yönlü etkileyebilecek unsurlar arasında temel kamu kurumlarında ve izlenen politikaların tutarlılığında oluşabilecek bozulmaları gösterdi.
Türkiye’yi küresel risk iştahındaki oynaklığa karşı koruyan “tamponların zayıflamasına neden olan politika bütünlüğü ve kredibilitesindeki bozulmanın devam etmesi” halinde kredi notunun düşürülebileceği uyarısında bulunan kuruluş, ayrıca temel kamu kurumlarındaki “izlenen politikaların tutarsız değişimine yol açacak veya devletin etkinliğini azaltacak şekilde” zayıflamasının kredi notu üzerinde aşağı yönlü baskı yaratacağını belirtti.
Fitch kredi notunun yükseltilmesine yol açabilecek unsurları sıralarken ise enflasyonu düşürecek politikalara ve Türkiye’ye güveni artıracak unsurlara dikkat çekti.
Enflasyonun istikrarlı ve daha düşük olmasını sağlayacak daha tutarlı ve öngörülebilir bir para politikasının önemini vurgulayan Fitch, “Türkiye’nin yurtdışından sağladığı finansmanın sürdürülebilirliğine olan inancın artmasının” da kredi notunu yukarı yönlü etkileyeceğini belirtirken, sürdürülebilirliği artıracak faktörlere örnek olarak “cari açıkta belirgin ve uzun süreli bir düşüş ve/veya net sermaye girişlerinin daha uzun vadeli araçlara yoğunlaşmasını” gösterdi.
Fitch daha önce olduğu gibi iç tasarruf oranlarının artmasının, istihdam piyasasının daha esnek hale gelmesinin ve doğrudan yabancı yatırımın artmasını sağlayacak yapısal reformların da kredi notunu artırabileceğini belirtti.
