JCR Eurasia Rating Başkanı Orhan Ökmen, Türkiye’de ekonomik büyümenin arz yönlü en önemli kaynağı olan sabit sermaye yatırımlarının göreceli olarak düşük ve potansiyel büyüme hızı için yeterli olmadığını söyledi.
Yazılı bir açıklama yapan Ökmen, “Sabit sermaye yatırımlarının bileşiminde ithal makine ve teçhizata ve dolayısıyla yabancı teknolojiye bağımlılığın yüksek olması müzmin cari açığın esas kaynağıdır. Fiziki sermayeye dayanan Türkiye’nin büyüme modeli sadece nicelik artışı sağlamakta, katma değer oluşumuna, istihdam ve verimliliğin artırılmasına katkısı hep sınırlı kalmaktadır.” diye konuştu.
Ökmen, açıklamasında şunları söyledi:
“Yıpranmaya karşı yapılan yenileme yatırımlarıyla ekonominin üretim gücü korunmakla beraber, sermaye stokunu artırmak amacıyla yapılacak net sabit sermaye yatırımlarına ilişin iştah giderek zayıflamaktadır.
Fiziki sermayeye dayanan Türkiye’nin büyüme modeli sadece nicelik artışı sağlamakta, katma değer oluşumuna, istihdam ve verimliliğin artırılmasına katkısı hep sınırlı kalmaktadır.
Fiziki sermaye ile beşeri sermayeyi optimum düzeyde planlanmadığı için Türk ekonomisinin faktör verimliliği hep düşük kalmaktadır. Mevcut duruma göre Türk ekonomisinin faktör verimliliği tek haneli olup önemli ekonomilerden en az 5 katı daha düşüktür. İşsizliğin hep yüksek kalmasının nedeni, üretim planlamalarındaki fiziki sermayenin beşeri sermayeye göre ezici baskınlığıdır.
Kurumların oynadıkları rolün, teknoloji düzeyinin, üretim faktörlerinin ve üretim verimliliğinin eş zamanlı olarak hep birlikte artırılması gerekir.
Türkiye’de sermaye birikiminin oluşmasında en önemli sınırlayıcı faktör, düşük tasarruf düzeyidir. Türkiye’nin potansiyel büyümesine ulaşabilmesi için ulusal tasarruf oranının en az iki katına çıkması gerekir.
Ekonominin borçlanmaya dayalı finansman yapısı ile iç tüketime dayanan harcama yapısı değişmeden mevcut yapısal sorunlar hep devam edecektir.”
