Çin hisse senedi piyasalarının 2007 yılından bu yana görülen en sert düşüşü yaşamalarının Çin ekonomisinin sağlığı ve bunun global ekonomiye etkilerine yönelik yarattığı endişeler yeni haftanın ilk gününde küresel piyasaları vurdu.
AVRUPA BORSALARI SERT DÜŞTÜ
Avrupa borsaları, Çin ekonomisine dair endişeler ve sert düşen emtia fiyatlarının etkisiyle günü sert düşüşle kapattı.
Stoxx Europe 600 yüzde 5,39 azalışla 341,81 puan, Londra’da FTSE-100 endeksi ise yüzde 4,55 değer kaybıyla 5.906,40 puan oldu.
Frankfurt’ta DAX endeksi yüzde 4,7 azalışla 9.648,43 puana İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 5, 54 kayıpla 20.541,11 puana, Paris’te CAC 40 endeksi yüzde 5,35 değer kaybıyla 4.383,46 puana ve İspanya’da IBEX 35 endeksi yüzde 5.01 azalarak 9.756,60 puana geriledi.
Yunanistan borsası ise yüzde 10,79 değer kaybederek 566,78 puan oldu.
ABD BORSALARI YÜZDE 4’E YAKIN ERİDİ
ABD’de 10 yıl vadeli tahvil faizleri riskten kaçınan yatırımcıların alımlarıyla yüzde 2’nin altına gerilerken, ABD borsaları günü sert değer kayıplarıyla kapadı. ABD’de New York borsasında endeksler günü düşüşle tamamladı.
Dow Jones endeksi 588,40 puan (yüzde 3,57) değer kaybederek 15.871,35 puana, Standard & Poor’s 500 endeksi 77,68 puan (yüzde 3,94) düşüşle 1.893,21 puana indi.
Nasdaq Teknoloji endeksi ise 179,79 puan (yüzde 3,82) azalarak 4.526,25 puana geldi.
BIST YÜZDE 3,3 DÜŞTÜ
Küresel satış dalgasından nasibini alan BIST 100 endeksinde düşüş yüzde 5’i aştı. Kapanışa yakın BIST kayıplarının bir kısmını geri verdi. BIST 100 endeksi günü yüzde 3,33 oranında düşüşle 71,341 puandan tamamladı. Toplam işlem hacmi 3,1 milyar TL oldu.
Euro/Dolar paritesindeki yükselişin etkisiyle Euro/TL yüzde 4 üzeri primle 3,47’yi aşarak tarihi zirvesini yeniledi. Euro/Dolar paritesi 1,17’nin üzerini gördü.
Paritenin 1,15 seviyelerine doğru geri çekilmesiyle Euro/TL 3,39’lu seviyelere geriledi.
Gösterge tahvilin faizi 19 baz puan yükselişle yüzde 11,32 seviyesine tırmandı. Gün içerisinde 2,98’in üzerini test eden Dolar/TL 2,92’li seviyelerde işlem görüyor. Sepet kur 3,19 seviyesinde bulunuyor.
Emtia fiyatları, Çin ekonomisinin yavaşladığı endişesi ile 16 yılın en düşük seviyesine geriledi.
ÇİN BORSASI YÜZDE 9’A YAKIN KAYIPLA KAPANDI
Çin hisse senetleri son 5 gündür devam eden aşağı hareket ile birlikte 2015 yılındaki kazanımlarının tamamını geri verdiler. Çin hükümetinin ekonomideki yavaşlamanın derinleştiği yönünde ortaya çıkan yatırımcı endişelerini gidermek için yeterli desteği sağlayamamasının etkisiyle Şanghay Borsası’nda bugün de sert satışlar yaşandı.
Yeni haftanın ilk seansına yüzde 4 dolayında düşüşle başlayan Çin borsası, gün boyu ardı arkası kesilmeyen satışların etkisiyle günü yüzde 9’a yakın kayıpla kapattı.
SATIŞ DALGASI YAŞANIYOR
Bir bankanın döviz masası müdürü, “Küresel piyasalarda sert bir satış dalgası yaşanıyor. Küresel büyümeye ilişkin endişeler satışın ana kaynağı. Çin ise bu endişenin ana tetikleyicisi. Satışlar gelişmekte olan para birimlerinden ziyade borsalarda daha belirgin. TL dolar karşısında gelişmekte olan para birimleri ortalamasından daha az değer kaybediyor. Burada iki neden ön plana çıkıyor” dedi ve ekledi:
“Birinci neden bizim son dönemde zaten negatif ayrışmamız. İkinci neden ise bizden daha çok değer kaybeden para birimlerinin petrol başta olmak üzere emtia fiyatlarına ve Çin’e olan bağımlılıkları. Çin’e ihracatımızın tüm ihracat içindeki payı düşük olduğundan ve petrol ihracatçısı konumumuz nedeniyle TL bugün Rusya ve Güney Afrika para birimlerinden daha iyiydi.”
TL bugün 1652 itibarıyla dolar karşısında yüzde 1’in hemen üzerinde değer kaybederken Rus para birimi ruble yüzde 3.20, Güney Afrika para birimi rand yüzde 2.2, Brezilya para birimi real de ise yüzde 1.5 değer kaybı yaşandı.
ABN Amro’nun yatırımlardan sorumlu yetkilisi Didier Duret, “Çin kaynaklı makro panik var. Daha olumlu veriler gelene kadar veya para politikasında güçlü gevşemeye gidildiğini gösteren adımlar atılana kadar oynaklık devam edecektir” dedi.
Analistler küresel piyasalarda Asya borsaları öncülüğünde yaşanan sert satış baskılarının güvenli liman arayışlarını tetiklediğini Türkiye gibi gelişmekte olan piyasalarda satışları da beraberinde getirdiğini belirttiler.
Çin’de geçen hafta açıklanan verilere göre fabrika aktiviteleri Ağustos ayında son 6.5 yılın en hızlı daralmasını göstererek dünyanın en büyük ikinci ekonomisinin sert bir yavaşlama içerisinde olabileceği endişelerini artırmıştı.
Bankacılar TCMB’nin faiz tarafında bir adım atmak için ABD Merkez Bankası’nı (Fed) bekleyeceğine işaret etmesinin de etkisiyle kurdaki hareketlerin dalga boyunun son günlerde arttığına dikkat çekiyorlar.
Tahvil/bono piyasasında 10 yıllık gösterge olan 12 Mart 2025 itfalı tahvilin bileşik faizi Cuma günü spot kapanışta ortalama ve valörde son işlemde yüzde 10.27 seviyesindeydi. Bugün spot kapanış yüzde 10.39 bileşik seviyesinden gerçekleşirken valörde son işlem 1650’de yüzde 10.50 seviyesindeydi.
14 Haziran 2017 itfalı iki yıllık gösterge tahvil ise Cuma günü bugün spot kapanışta ortalama yüzde 11.08, valörde yüzde 11.13 seviyesindeydi. Bugün spot kapanış yüzde 11.25 bileşik seviyesinden gerçekleşirken valörde son işlem 1650’de yüzde 11.32 seviyesindeydi.
