Tarım 4.0 yol haritası doğrultusunda, modern tarım teknolojilerini geliştirme ve uygulama çalışmalarına ağırlık veren Fortune 500 Türkiye şirketlerinden TürkTraktör, yılsonu için yaklaşık 300 milyon TL’lik yatırım hedefliyor. Şirket, 2021 yılında Faz 5 emisyon standartlarını karşılayabilen modelleriyle global pazardaki payını genişletmeyi planlıyor.
BEGÜM NUR ALKIŞ
TürkTraktör CEO’su Aykut Özüner
Aşılama çalışmaları, ülkelerin normalleşme politikaları ve ortaya yeni çıkan varyantlar ile COVID-19 pandemisi sektörler ve ekonomiler üzerindeki etkisini sürdürüyor. Bu dönemde tarım sektörüne artan ilgi traktör pazarını da hareketlendirdi. Otomotiv Sanayii Derneği’nin yılın ilk altı ayındaki verilerine göre, traktör ihracatı geçen yıla oranla yüzde 86 artarak 11 bin 387 adet olarak gerçekleşti. Traktör pazarının 2021 yılına hızlı başladığını söyleyen TürkTraktör CEO’su Aykut Özüner, “Traktör sektörü yeni teknolojilerin geliştirilerek uygulanabilmesi anlamında gelişime açık bir alan ve biz bunu çok büyük bir şans olarak görüyoruz. Dünyadaki tarımsal trendlere baktığımızda, traktörlerin ekipmanlarla iletişiminin artık standart bir teknoloji olduğunu söyleyebiliriz. Teknoloji, farklı alanlarda olduğu gibi modern tarımı ve traktör üretiminin gelişimini şekillendirecek” diyor.
Tarımsal üretimde en büyük riskin iklim koşulları olduğunu belirten Özüner, aynı zamanda maliyet artışlarının da çiftçiler açısından risk teşkil eden unsurların başında geldiğine dikkat çekiyor. TÜSİAD’ın “Tarım ve
Gıda 2020” raporuna göre, tarımsal arazi hacmi ve tarım ve gıda sektörünün ürettiği katma değer bakımından dünyada ilk 10 ülke içe- risinde yer alan Türkiye’nin, arazi verimliliğinde 20’li ve emek verimliliğinde 30’lu sıralarda seyretmesi sektörde yaşanan önemli yapısal sorunlara işaret ediyor. Sürdürülebilir tarımın ve iyi tarım uygulamalarının yapılamaması, sulanabilir arazilerin kısıtlı olması, üreticilerin düşük finansal okur-yazarlık seviyesi, sektörün yenilik ve inovasyona açık olmaması, üreticinin toprak analizlerine güvenmemesi, doğal kaynakların (toprak ve su) etkin kullanılamaması, hasat sonrası süreçte yetersizlikler vb. yapısal sorunların başında geliyor.
Özüner, şirket olarak akıllı tarım uygulamaları tarafında çiftçiye rehberlik edecek uygulamalara yatırımlar yaptıklarını dile getiriyor. Geçen sene devreye alınan Tarlam Cepte mobil uygulamasının yeni sürümünü çiftçilerle buluşturan TürkTraktör, uygulama ile kullanıcıların ekili arazilerindeki iklim koşulları, bitki sağlığı, olası risk durumlarını daha yakından takip etmeleri ve karar vermelerine yardımcı olacak birçok bilgiye dijital ortamdan hızla ulaşmalarını sağlamayı amaçlıyor. Tarlam Cepte ile çiftçilere erken uyarı sistemiyle meteorolojik risk uyarıları, uydudan sağlanan görüntüler ile bitki sağlığını düzenli olarak takip, risk ve kuraklık raporları, traktör ve ilaçlama kullanım saat önerileri, yetiştiricilik tavsiyeleri veriliyor.
TürkTraktör, kendi geliştirdiği yerli Faz 4 emisyon seviyesine sahip motorlar gibi yerlileştirme tarafındaki çalışma ve yatırımlarına da devam ediyor. İş makineleri alanında kazıcı yükleyici iş makinelerinin yerli üretiminin şirketin en önemli projelerinden olduğuna değinen Özüner, “Artık drone’lar ve çeşitli robotik araçları tarımda çok daha sık görüyoruz. Türkiye’de özellikle son beş yılda Hassas Tarım uygulamalarının kullanımı arttı. Ar-Ge çalışmalarımız arasındaki yakıt tüketim- lerinin ve motor emisyon seviyelerinin düşürülmesi, traktör güvenliği ile sürüş konforunun artırılması, traktör alt komponentlerinin ve tarımsal ekipmanların performanslarının geliştirilmesi gibi konular odak noktamızda yer alıyor” diyor. Ar-Ge’den çıkan ve yerli üretim olarak sunulan Faz4 emisyon seviyelerine sahip çevreci motorların yurt içi pazarına ve Faz5 çevreci motorlarının ise dünya pazarlarına sunulması gündemde.
2021’DE 850 MILYON TL TEMETTÜ
TürkTraktör önceki dönemlerin ertelenmiş ta- leplerinin de etkisiyle yılın ilk altı ayında büyüme performansı gösterdi. 2021’in ilk çeyreğinde 2 milyar 684 milyon TL ciroya ulaşan şirketin faaliyet kâr marjı ve FAVÖK marjı sırasıyla ise yüzde 14,2 ve yüzde 15,7 olarak gerçekleşti. Net kârı 348 milyon TL olarak kaydedildi. Üretim tarafında da yüksek bir performans gösterdiklerini söyleyen Özüner, “Yılın ilk yarıyılında toplam üretimimizi geçen seneye göre yaklaşık iki katına çıkartarak, 25 bin 335 adet olarak tamamladık” diyor. TürkTraktör’ün ihracat gelirinin olması döviz giderleri açısından doğal bir koruma sağ- larken, Mart 2021’de geçen yılki kârından 850 milyon TL’lik temettü dağıttı. Şirketin yıl sonuna kadar üretim ve satış tarafındaki yükselen ivmesini sürdürmesi öngörülüyor.
İhracatının yaklaşık yüzde 80’ini Kuzey Amerika ve Avrupa pazarlarına gerçekleştiren şirketin, en çok ihracat gerçekleştirdiği ülkelerin başında ise ABD, Almanya ve İtalya geliyor. Yılın ilk yarısında 7 bin 577 adet traktör ihracatı gerçekleştiren TürkTraktör, yerli Faz 5 motora sahip New Holland ve Case IH markalı traktörlerini ise Eylül 2020’den itibaren Avrupalı çiftçilerin kullanımı için başta Almanya, İngiltere, İtalya, Fransa olmak üzere farklı ülkelere ihraç etmeye başladı. Ek olarak, 2020’de Türkiye’de sunduğu ve yerli üretim yarı otomatik şanzımanlı traktörleri de Case IH Farmall M serisi olarak Asya, Afrika, Ortadoğu ve Meksika gibi pazarlarında ko- numlandırmaya devam ediyor. Özüner, 2021 yılında da Faz 5 emisyon standartlarını karşılayabilen New Holland T4S ve Case IH JXE, yeni New Holland TR5 ve Case IH Farmall M modelleriyle global pazardaki etkinliklerini artırmak istediklerini belirtiyor.
OTONOM TRAKTÖRLERLE OPERASYONEL VERIMLILIK
Ar-Ge yatırımları için son beş yılda yaklaşık 300 milyon TL’lik kaynak yaratan TürkTraktör, üretim süreçlerinde IoT, veri analitiği ve makine öğrenmesi yöntemlerini kullanıyor. 2021’de devreye alınan “Arttırılmış Gerçeklik” modülleri ile fabrika içi eğitim, otonom bakım aktiviteleri, varyant kontrolü, teknik servis, uzaktan destek ve ihtiyaca göre yeni senaryoları gerçekleştirebilecek. Ayrıca makine öğrenmesi ile tezgâh arızalarını henüz oluşmadan tespit edebilen yatırımlara öncelik veriliyor. Robotik Proses Otomasyonu (RPA) uygulamaları üzerinde çalışılıyor.
Yapay zeka ile donatılan otonom traktörler ise birden fazla traktörün büyük arazide uyumlu çalışması, operasyonel verimlilikte artışla bir- likte üretimde harcanan zamanın azalmasına olanak sağlıyor. Şirketin, tarım ekosisteminde inovatif iş kültürünü desteklemek amacıyla ku- rulan inovasyon ve girişimcilik birimi, yeni ürün teknolojileri ve farklı iş modelleri üzerinde çalışmalara devam ediyor. Şirket, açık inovasyon ile girişimcilerle birlikte daha fazla iş birliği fırsatları arayacak. 2021 yılsonu yatırım harcaması beklentisi ise 250 – 320 milyon TL aralığında. TürkTraktör, Tarım 4.0 yol haritası doğrultusunda, ortaya çıkan yeni teknolojik çözümlerin ürünlerine hızla uygulanması ve kullanıma sunulması için yatırım ve çalışmalara devam etmeyi planlıyor.
