Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Mayıs Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporunu yayımladı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) enflasyon değerlendirmesinde, gıda fiyatlarındaki düzeltmenin enflasyondaki gerilemede etkili olduğu belirtildi.
Rapor şu şekilde:
“Mayıs ayında tüketici fiyatları yüzde 0,56 oranında artmış ve yıllık tüketici enflasyonu yüzde 8,09’a yükselmiştir. Bir süredir yukarı yönlü seyir izleyen gıda fiyatlarında bu dönemde gözlenen düzeltme ile bu grupta yıllık enflasyon gerilemiştir. Diğer taraftan petrol fiyatlarındaki gelişmelerin etkisiyle enerji fiyatlarındaki artış eğilimi sürmüştür. Bu dönemde döviz kuru etkilerine bağlı olarak temel mal grubu enflasyonu yukarı yönlü bir seyir izlerken hizmet enflasyonu yüksek seviyesini korumuştur. Bu doğrultuda çekirdek enflasyon göstergelerinin ana eğilimi temel mal grubu kaynaklı olarak yükselmiştir.
Mayıs ayında tüketici fiyatları yüzde 0,56 oranında artmış ve yıllık enflasyon 0,18 puan yükselerek yüzde 8,09 olmuştur. Bu dönemde ÖKTG-H ve ÖKTG-I endekslerinin yıllık artış oranları önceki aya kıyasla sırasıyla 0,31 ve 0,48 puan artarak yüzde 7,91 ve yüzde 7,48 olarak gerçekleşmiştir.
Yıllık tüketici enflasyonuna katkılar incelendiğinde, Mayıs ayında enerji grubunun katkısı 0,24 puan, temel mal grubunun katkısı ise 0,30 puan artmıştır. Gıda grubunun katkısında bu dönemde 0,41 puanlık gerileme gözlenmiş olsa da mevcut durumda 3,10 puan ile yıllık tüketici enflasyonuna en yüksek katkı bu gruptan gelmektedir .
Mevsimsellikten arındırılmış verilerle enflasyonun üç aylık ortalamalara göre ana eğilimleri incelendiğinde, çekirdek enflasyon göstergelerinin yükseliş kaydettiği görülmüştür. Hizmet enflasyonu ana eğilimi geçen ayın ardından bu dönemde de yatay seyrederek yüksek seviyesini korumuştur. Temel mal enflasyonu ana eğiliminde dayanıklı tüketim malları ve giyim grubundaki gelişmelerin etkisiyle belirgin bir artış gözlenmiştir.
Mayıs ayında hizmet fiyatları yüzde 0,77 oranında artmış ve grup yıllık enflasyonu 0,11 puanlık artışla yüzde 8,85’e yükselmiştir. Bu dönemde, yıllık enflasyon kira, haberleşme ve diğer hizmetlerde nispeten yatay seyrederken lokanta oteller ile ulaştırma hizmetleri gruplarında yükseliş kaydetmiştir. Lokanta oteller grubunda, gıda fiyatlarındaki birikimli artışlara bağlı olarak fiyat yükselişleri bu dönemde de sürmüştür. Mayıs ayında fiyat artışları özellikle kırmızı etle ilişkili olan yemek hizmetlerinde yoğunlaşmıştır. Ulaştırma hizmetlerinde ise şehirlerarası otobüs taşımacılığı ile havayolu yolcu taşımacılığı fiyatlarında sırasıyla yüzde 3,10 ve yüzde 5,16 oranında artış gözlenmiştir.
Temel mal grubu yıllık enflasyonu 0,83 puan artarak yüzde 5,88’e yükselmiştir. Bu dönemde alt gruplardan dayanıklı tüketim mallarında yıllık enflasyon yaklaşık 2 puanlık artışla yüzde 4,66 olmuştur. Bu grupta fiyatların aylık artış oranı, döviz kuru etkileriyle alt kalemler genelinde yüksek seyretmiştir. Nisan ayına benzer şekilde
beyaz eşya fiyatları aylık bazda yüksek bir artış (yüzde 2,05) kaydetmiş Türk lirasının özellikle son iki ayda Euro karşısındaki değer kaybı otomobil fiyatlarınayansımıştır. Son dönemde mobilya fiyatlarında da hızlı artışlar izlenmiştir. Mayıs ayında giyim grubu fiyat artışları mevsim ortalamalarının üzerinde gerçekleşmiş ve grup yıllık enflasyonu yıl başından bu yana ilk kez artış göstermiştir.
Buna karşın, giyim ve dayanıklı dışı temel mallar grubunda yıllık enflasyon kademeli yavaşlama eğilimini sürdürmüştür. Enerji fiyatları Mayıs ayında yüzde 1,18 oranında artmıştır. Bu gelişmede, uluslararası petrol fiyatları paralelinde artan akaryakıt fiyatları etkili olmuştur. Ayrıca, su fiyatlarında gözlenen yükseliş eğilimi bu dönemde de sürmüş ve bu alt grubun yıllık enflasyonu yüzde 17 ile yüksek seviyesini korumuştur. Bu gelişmelerle, yıllık enerji enflasyonu düşük bazın da katkısıyla 1,8 puan yükselerek yüzde 3,38 olmuştur.
Bu dönemde, gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon 1,55 puan azalarak yüzde 12,81’e gerilemiştir. Bu düşüşte, işlenmemiş gıda grubu fiyatları temel belirleyici olurken işlenmiş gıda yıllık enflasyonundaki yavaşlama eğilimi sürmüştür. Yıl başından bu yana belirgin olarak yükselen mevsimsellikten arındırılmış işlenmemiş gıda fiyatları Mayıs ayında taze meyvesebze fiyatları kaynaklı olarak bir düzeltme kaydetmiştir. Bu dönemde patates fiyatlarında da belirgin bir
düşüş gerçekleşmiştir. Diğer taraftan, kırmızı et fiyatları yüksek artış eğilimini korumuştur. İşlenmiş gıda grubunda ise buğday fiyatlarında son aylardaki ılımlı seyre bağlı olarak ekmek ve tahıl ürünleri grubu fiyat artışları zayıf seyrini sürdürmüştür. Ekmek ve tahıl dışı işlenmiş gıda grubu genelinde ise nispeten ılımlı aylık
fiyat artışları gözlenmiştir. Bu dönemde, gıda ve yemek hizmetleri grubunun yıllık enflasyonu yüzde 13,12’ye gerilerken gıda ve yemek hizmetleri hariç tüketici enflasyonu yüzde 5,90’a yükselmiştir.
Yurt içi üretici fiyatları Mayıs ayında yüzde 1,11 oranında artmış, yıllık enflasyon yüzde 6,52’ye yükselmiştir. Türk lirasında gözlenen değer kaybına ve uluslararası emtia fiyatlarındaki gelişmelere bağlı olarak imalat grubu geneline yayılan fiyat artışları kaydedilmiştir. Yıllık enflasyon imalat sanayi fiyatlarında yüzde 7,09’a, petrol ve ana metal hariç imalat sanayisinde ise yüzde 8,35’e yükselmiştir.
Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, Mayıs ayında yüksek aylık fiyat artışlarının genele yayıldığı gözlenmiştir. Dayanıksız tüketim mallarında aylık fiyat artışı yüzde 1,72 olurken bu durumda gıda, giyim ve tekstil imalatı gruplarındaki olumsuz görünüm belirleyici olmuştur. Dayanıklı tüketim malları imalatında ev aletleri ve tüketiciye yönelik elektronik ürünlerde gözlenen yüksek fiyat artışları dikkat çekmiştir. Ara malı imalatı fiyatlarının gelişiminde ise ana metal, kimyasal maddeler ve plastik imalatı ön plana çıkmıştır. Sonuç olarak, Mayıs ayı tüketici fiyatları üzerinde üretici fiyatları kaynaklı maliyet yönlü baskıların güçlendiği bir dönem olmuştur.”