Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Kasım 2012’de ticari araçların kış lastiği kullanımını bir genelge yayımlayarak zorunlu hale getirdi. Böylece yolcu ve eşya taşıyan yaklaşık 4 milyon aracın, her yılın 1 Aralık ile 1 Nisan tarihleri arasında kış lastiği takması zorunlu oldu. Ticari araçlar ve a1 ve a2 belgesiyle kullanılan otomobiller -şehirlerarası yolcu taşıyan otomobiller bu kapsama giriyor- artık bu kurala uymak zorunda. Kurala uyulmadığı taktirde araçların işletmecilerine 519 TL ceza kesiliyor.
Sayıları 10 milyona yaklaşan binek otomobiller için ise henüz bu tür bir uygulama zorunlu hale getirilmedi. Sürücüler lastik değişimi konusunda pek hevesli görünmeseler de (Lastik Sanayicileri ve İthalatçıları Derneği (LASİD) Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Bayman, “2012’de yönetmeliğin hayata geçmesiyle ve 2013’teki uygulamalarla beraber, zorunluluk getirilmeyen segmentlerde de kış lastiği kullanımı konusunda farkındalık arttı. Bu durum kış lastikleri pazarına da yansıyor. Türkiye’de yüzde 15-18 aralığında olan kış lastiği penetrasyonu çok kısa zamanda yüzde 30’lara ulaştı. Bu sene ise bu oran bir miktar daha yükseldi” diyor ve 2013’te, Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Denetleme Dairesi tarafından ülke çapında 54 ilde kış lastiği denetimlerinin yapılmasıyla ilgili aksiyon alındığını hatırlatıyor.
Otomobillerde kış lastiği takma zorunluluğu konusunda İçişleri Bakanlığı, Emniyet ve Trafik yetkili. İçişleri Bakanlığı’nın trafik yasasında binek otomobillerde bu uygulamayla ilgili bir maddeye de yer verildiği hakkında duyumlar var.
Kuşkusuz bu konu lastik üreticilerini de yakından ilgilendiriyor. Avrupa pazarının yeniden daralma riski taşıdığını, bu nedenle uluslararası pazarlarda büyüme hedeflerini sınırlı tuttuklarını, zayıflayan parite ve kârlılıklarda daralmanın zorlayıcı etkilerini göz önünde bulundurduklarını söyleyen Brisa Tüketici Ürünleri Pazarlama ve Satış Genel Müdür Yardımcısı Levent Akpulat, “Farklı segmentlerde olduğu gibi kış lastiğinde de lideriz. Brisa’nın bu başarısının ardındaki temel faktörlerden biri, araç sahiplerine en performanslı kış lastiklerini yaygın bayi ağı ve lastik.com.tr ile sunuyor olmamız” diyor.
Araç sahipleri kış lastiğini sadece kar yağdığında kullanacaklarını düşünerek ve karlı gün sayısını tahmini olarak hesaplayarak kış lastiğine ihtiyaçları olmadığına inanıyorlar. Akpulat, “Kış aylarında çok değişken hava ve yol koşuluyla karşılaşıyoruz. Lastiklerin bütün bu değişken hava ve yol koşullarıyla mücadele edebilecek bir yapıda olması gerekiyor” diyor. Kış lastiklerinin içeriğindeki yüksek silika oranı, ıslak zeminde yol tutuşunu kuvvetlendirerek emniyeti artırıyor. Ve özellikle sıcaklığın artı 7 derecenin altına düştüğü zamanlarda, yer kuru olsa bile, yola daha iyi tutunuyor. Avrupa Lastik ve Kauçuk Üreticileri Derneği (ETRMA) araştırmasına göre, yaz lastikleriyle 50 km/s hızla giden bir aracın fren mesafesi 44 metre iken, kış lastikleriyle bu mesafe 36 metreye kadar düşüyor. Bu sekiz metre kısalan fren mesafesi, yaklaşık iki binek araç boyuna eşit. Bununla birlikte kış lastikleri, yaz lastiklerine göre daha çok yakıt harcanmasına neden oldukları gibi, yumuşak yapıları nedeniyle, sıcak havalarda kullanıldığında yaz lastiklerine oranla daha kolay aşınıyorlar.
Araç sahiplerinin yaz ve kış dönemlerinde mevsimine uygun lastik kullanımıyla ilgili çekincelerinin altında, kullanmadıkları lastiklerini ne yapacakları, nerede muhafaza edecekleri yatıyor. Brisa araç sahiplerine, lastik saklama konusunda destek vermek, bu konudaki çekincelerini bertaraf ederek, mevsimine uygun lastik kullanımı ile emniyetle seyahat etmelerini sağlamak için, “lastik oteli” adında bir hizmet sunuyor. Bu uygulamayla lastiklerin ideal (kuru, serin, güneş ışığı almayan asit ve yağ benzeri kimyasallardan uzak) koşullarda ve sigortalı olarak saklanması sağlanıyor. Lastiklerin saklanırken dik durması ve betonla temas etmemesi önemli. Ayrıca istifleme yapılırken belli bir sayının üzerinde lastiğin yatay durmamasına özen gösteriliyor. Bunlar dönem dönem alttaki üste ve üstteki alta olmak üzere çevriliyor. Uygun saklama koşulları yakalanmazsa aracın “gezinmesi” sorunu ortaya çıkabiliyor.
Lastik otelinde karışmayı önlemek için her bir lastik etiketleniyor ve üzerine müşterinin adı, araç plakası, lastik ebat bilgileri yazılıyor. Zamanı geldiğinde ise, lastiklerin değişimi servis personeli tarafından gerçekleştiriliyor. Lastiklerin saklanması mevsimlik olarak 60- 80 TL civarı bedelle yapılıyor. Dört lastik için saklama 60 TL, sökme-takma (lastiklerin değişimi) 60 TL ve hem yaz ve kış yılda iki kez değiştirileceği düşünülürse, yılda toplam 240 TL karşılığında, “kullanmadığım zaman nerede saklayacağım” diye düşünmeden, lastiklerinizin güvenliğinden emin seyahat edebiliyorsunuz.
