İran’ın 1 Aralık’tan itibaren topraklarına girecek Türk TIR’larında başlattığı uygulamalar nedeniyle Gürbulak Sınır Kapısı’nda yaklaşık 20 kilometrelik tır kuyruğu meydana geldi.
Tır şoförü Vedat Öztekmen, yaptığı açıklamada, günlerdir burada beklediklerini ve kimsenin bir bilgi vermediğini belirtti. İki devletin arasındaki uyuşmazlığı şoförlerin çektiğini ifade eden Öztekmen, “Kar, kış, kıyamet arabalarımızda yakıt kalmadı. Gece soğukta çalışıyoruz, mazot olmadığından webastolarımız (ısıtıcı) çalışmıyor” dedi.
Kuyrukta çok sayıda TIR’ın olduğunu anımsatan Öztekmen, şunları kaydetti:
“TIR’ların çoğu gitti. Günlerdir bekliyoruz. Akşam buralarda kurtlar vardı, arabadan aşağı inemedik. Yiyecek bir şey de kalmadı. Marketlerden aldırıp getirtiyorsun ama buradaki her insanın parası kısıtlı, devamlı alamıyor. Herkesin bir veya iki gün yetecek kadar parası var ama şu anda buradaki birçok insanın yakıtı da yetmiyor. Özbekistan’a gideceğim ama gidemiyorum.”
TIR şoförlerinden Memmed Bayrami ise soğukta daha ne kadar bekleyeceklerini bilmediklerini söyleyerek, “Madem bir sorun var biz gidelim İran’a, İran da Türkiye arabalarını bıraksın. Daha ‘3-4 güne ancak gideriz’ diyorlar. Arabalarımızdaki sular dondu, yüzümüzü yıkamaya suyumuz yok. Hırsızlıklar oluyor, korkuyoruz, uyuyamıyoruz. Dört gündür buradayız, bir metre yerimizden hareket edemedik” ifadelerini kullandı.
Gürbulak Sınır Kapısı’nda 20 kilometre sıra olduğunu anlatan TIR şoförlerinden Davut Kahraman da burada 5 gündür beklediklerini ve sınırda 10 günlük sıra olduğunu dile getirdi.
Bu işe bir çözüm bulunmasını istediklerini belirten Kahraman, şöyle devam etti:
“Şoför arkadaşlarımızın hepsi perişan, arabalarımızda yakıt bitti, erzak bitti. Bu tırlar ülkenin bel kemiği. Milyonlarca lira vergi ödeniyor. İhracat yapılıyor, her şey bunların üzerine kurulmuş. Allah rızası için bir yetkili gelip de şuradaki kuyruğu görmüyor. Burada dağın başında 5-6 gündür perişanız. Daha 10 günlük sıra var. İran’da ayda bir kanun değişiyor, şimdi de diyor ki ‘Depolarınıza mühür takacaksınız’. Mesela Tahran’a gideceksiniz Tahran’a yetecek kadar mazotla geleceksiniz. Peki ben Tahran’a yetecek kadar mazot aldım, Tahran’dan sonra beni bir dağa çıkarttılar, oradan sonraki mazotu nereden bulayım. İran’a girince 100 litre mazot için 110 dolar para veriyoruz, bize bedava vermiyorlar. Şimdi de İran keyfe keder depo kapaklarına mühür istiyor, sorun bu.”
TIR şoförlerinden Akbar İskender ise “Ben İranlıyım fakat Türkiyeli, İranlı yabancı memleketli de olsa hepimiz insanız. Burada soğuktan öldük, yemek yok, tuvalet yok, devlet davası var ama biz perişan olduk. Bize bir şey söyleyecek kimse de yok. Ot yakıyoruz, ısınıyoruz. Devletimizden rica ediyoruz bunun çözümünü yapsınlar” şeklinde konuştu.
Taraflar bir araya gelecek
Öte yandan, Türkiye ile İran arasındaki nakliye araçlarının yakıt depolarının mühürlenmesi hakkındaki düzenlemenin tekrar gözden geçirilmesi için taraflar İran’da bir araya gelecek.
İranlı Öğrenciler Ajansı (İSNA)’nın haberine göre, Tahran Ticaret Odası Ulaştırma Komisyonu Başkanı Mesud Hansari, yakıt depolarını mühürleme uygulamasına çözüm bulmak için iki ülke ulaştırma bakanlığı yetkililerinin Cumartesi İran’da bir araya geleceklerini belirtti.
Hansari, “Yapılan uygulama Türk tarafını razı etmedi, bu sorunun kökten çözümü için iki ülkenin yetkilileri cumartesi İran’da bir araya gelecek” dedi.
İran’ın Ankara Büyükelçiliğinden 1 Aralık’ta yapılan yazılı açıklamada da İran’a giriş yapmak isteyen Türk plakalı kamyon ve TIR’lardan artık akaryakıt farkı tahsil edilmeyeceği, buna karşılık araçların yakıt depolarının sınırda mühürleneceği belirtildi. Bu uygulamadan sadece Türk TIR’larının yararlanabileceği ifade edilen açıklamada, diğer yabancı ülke TIR’larının ise eskiden olduğu gibi İran’a girişlerde akaryakıt farkı ödemek suretiyle ucuz yakıt alabilecekleri kaydedilmişti.
İran Ekonomi Bakanı Ali Tayyipniya 29 Kasım’da İstanbul’da yaptığı açıklamada, Türkiye ve İran arasındaki tır sorununun Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın önerdiği, “sınırlarda yakıt tanklarının mühürlenmesi” kararıyla çözüme kavuşturulduğunu ve uygulamanın yakın zamanda yürürlüğe gireceğini bildirmişti.
