İndeks Bilgisayar, Hem Ürün Gamını Hem İş Modelini Değiştiriyor

0
402

İndeks Bilgisayar, Fortune 500 Türkiye listesinin gediklilerinden. İndeks Bilgisayar Genel Müdürü Banu Sürek, yeni ürün gruplarını radarlarında tutmayı sürdürdüklerini ifade ederken iş modellerindeki değişime de işaret ediyor. İş ortaklarının değişen ihtiyaçlarına cevap verecek lojistik ve finansal çözümleri en verimli şekilde sunmanın yanında e-ticarete özel servisler dikkat çekiyor.

Pandemi herkesin hayatını değiştirdi ama bazılarınınkini daha fazla değiştirdi. Elektronik satışında mağazaların kapanıp işin e-ticarete taşınması kadar evden çalışmanın yarattığı muazzam bilgisayar talebini Türkiye’ye sevkıyatta zorlukların yaşandığı bir ortamda karşılamak, herhalde herkesin yaşadığının bir tık üzerinde bir değişim kabul edilebilir. Ancak İndeks Bilgisayar’ın yaşadığı değişim sadece COVID-19 ile sınırlı değil. Geçmişte bilgisayarın yanına akıllı telefonları ekleyerek önemli bir dönüşüm yaşayan şirket, dijital dönüşümün yarattığı yeni dünyada çok daha geniş bir ürün yelpazesini radarında tutmak zorunda.

İndeks Bilgisayar Genel Müdürü Banu Sürek’in bu hızlanan dönüşüm sürecinde iş modelleri ile ilgili söyledikleri diğer bütün ayrıntılardan daha büyük önem taşıyor. İndeks Bilgisayar zaten önceliğini satış kanallarındaki iş ortaklarının değişen ihtiyaçlarına cevap verecek lojistik ve finansal çözümleri en verimli şekilde kendilerine ulaştırmak olarak belirlemişti. COVID-19 ile birlikte hızlanan e-tcarete yönelik olarak Sürek’in kullandığı “Biz de lojistik şirketimizle depolama ve dağıtım tarafında e-ticaret endüstrisine farklı hizmetler vermeyi planlıyoruz” ifadesi kritik hale gelen tedarik zinciri yönetiminde İndeks Bilgisayar deneyiminin izlenmesini gerektiğinin işaretini veriyor. Sürek, sorularımızı yanıtladı…

2019’da işinizde ve sektörünüzde en büyük değişim hangi konuda yaşandı?

2019 senesi, bilişim teknolojileri pazarında yılın ilk sekiz ayında oldukça durağan bir seyir sonrası, eylül ile başlayan dönemde özellikle tüketici talebinin son derece yoğun yaşandığı bir yıl oldu. Geçmiş yıllarda da sektörümüzde ticaret yılın son döneminde önemli bir ivme yakalasa da, 2019 yılının son dört ayında, ana ürün gruplarımız olan kişisel bilgisayarlar ve akıllı telefon ürünlerinde senenin toplamını büyütecek bir taleple karşılaştık.

Ürün gamı olarak çok büyük bir değişiklik olmamakla birlikte, satış kanalı olarak elektronik ticaret sitelerinin ve bu sitelerde satış yapan pazaryeri iş ortaklarının işlem hacminin hatrı sayılır bir şekilde arttığını söyleyebiliriz. Bu anlamda büyüyen elektronik satış kanallarına yönelik yeni lojistik ve finansal gereksinimlerin ortaya çıktığını ve bizim de klasik satış kanallarımızdaki iş ortaklarımızın yanında bu yeni kanalda faaliyet gösteren iş ortaklarımızın ihtiyaçlarına yönelik hizmetler sunmaya başladığımızı söyleyebilirim.

Yeni verimlilik araçlarının oluşturulmasında hangi alanlarda potansiyel görüyorsunuz; back-office, lojistik, finansal yönetim, ürün gamını zenginleştirme?

İndeks olarak yaklaşık beş sene önce önemli bir lojistik yatırımı yaptık ve Teklos şirketimiz bünyesinde sürdürdüğümüz lojistik operasyonlarımızı Gebze, Şekerpınar bölgesinde bulunan yeni lojistik merkezimize taşıdık. Buna ilave olarak son üç senede hem ERP hem de IT yatırımlarımızı güncel ve büyüyen iş hacmimize cevap verecek şekilde tamamladık. Bu iki yatırımımızın, yüksek ticaret hacmimiz ve nispi olarak düşük kâr marjı ile dönen bir iş modelimiz olduğu düşünülürse, verimlilik açısından bize önemli bir ivme kattığını söyleyebilirim. Önümüzdeki dönemde ise yatırım önceliğimiz her zaman olduğu gibi yeni kontratlar alarak distribütörlüğünü yaptığımız ürün ve marka sayısını artırma fırsatlarını yakalamaya çalışmak olacak.

Ürüne ek olarak çözüm, yazılım ve servis gibi alanlarda ne tür potansiyel görüyorsunuz?

Türkiye’de bilişim teknolojileri pazarında donanım ağırlıklı bir ticaret yürütülüyor. Yazılım ve hizmetlerin pazarın çok küçük bir parçası olduğunu söylemek mümkün. Son yıllarda yazılım segmentinde belli oranda artış yaşansa da, hâlâ istenilen seviyelerde olmadığını görüyoruz. Tabii ki yazılım ve servis işi önemli ölçüde nitelikli iş gücü ve yatırım gerektiren alanlar. Bu açıdan bu iki noktada iyileştirme yapmadan hatrı sayılır bir yazılım ve hizmet ticaretinden bahsetmeyi çok olası bulmuyorum.

2019’daki gerçekleşmeler ve 2020 beklentilerini değerlendirir misiniz?  

İndeks Bilgisayar olarak faaliyetlerimizi, bilişim sektörü bünyesinde sürdürüyoruz. Ürün portföyümüzde bilişim teknolojisine dair tüm ürün gamlarını barındırmakla birlikte, ticaretin ağırlığını kişisel bilgisayarlar ve akıllı telefonlar oluşturuyor. Sektörün lokomotifi olan bu iki ürün grubuna detaylı bakarsak, IDC verilerine göre 2019 yılında kişisel bilgisayar pazarı yüzde 28’lik bir büyüme ile 1,6 milyon adede ulaştı. 2019 yılında akıllı telefon pazarı ise GFK verilerine göre yüzde 3’lük bir küçülme ile 10,5 milyon adet olarak gerçekleşti. 2019 yılında sektörümüzün büyümesi ağırlıklı olarak özel sektör kurumsal alımlarından ve online ticaret hacmiyle birlikte büyüyen perakende satışlarından geldi. Biz de İndeks Bilgisayar olarak konsolide ciromuzu bir önceki seneye göre yüzde 28 büyüterek seneyi tamamladık.

Güzel geçen 2019 senesinden sonra 2020 yılı hem sektörümüzde hem de şirketimizde büyüme beklentisi ve planıyla başladı. Sene başında IDC, Türkiye kişisel bilgisayar pazarının yüzde 7 büyüyeceği öngörüsünde bulundu. GFK ise akıllı telefon pazarında 2019 yılı ile paralel veya bunun bir miktar altında bir pazar gerçekleşmesi beklentisini açıkladı. Bu veriler ışığında İndeks Bilgisayar olarak hem mevcut kontratlarımızdaki pazar payımızı artırarak hem de portföyümüze yeni ürünler ekleyerek 2020 yılı için büyüme bütçemizi hazırladık.

Ancak halihazırda yaşadığımız salgının ticarete olan yansımaları göz önüne alındığında, 2020 senesi toplamına bugünden bir öngörü koymak çok sağlıklı olmayacaktır. Dünyayı etkisi altına alan salgının etkilerini biz de teknoloji sektöründe maalesef yaşamaktayız. Dolayısıyla bugünden senenin tamamını öngörmek biraz zor ve yanıltıcı olabilir. Bizim de faaliyet gösterdiğimiz bilişim teknolojileri pazarı için yıllar itibarıyla senenin toplamını belirleyen dönem eylül ayı ile başlayan yılın son dört ayıdır diyebiliriz. Hem kamu ve kurumsal bütçe kullanımlarının hem de perakende kampanyalarının yoğun olarak yapıldığı bu dönemi görmeden yıl toplamıyla ilgili bir yorum yapmak erken olur. Ancak yılın ilk çeyreğini, geçen senenin aynı dönemine göre yüzde 90 gibi oldukça iyi bir büyümeyle kapattığımızı söyleyebilirim.

COVID-19 sürecinde sıçrama yapan notebook talebini karşılamada nasıl bir sınav verdiniz?

2019 senesinin eylül ile başlayan dönemde bilişim teknolojileri ürünlerine olan talep toplam pazarı büyütecek ölçüde arttı. Özellikle notebook ve akıllı telefon talebinde büyük artış yaşadık. Dolayısıyla çok fazla ürün aldık ve normal döneme göre yüksek bir stok seviyesiyle yılı kapattık. Bugün yılın ilk aylarına bakınca stokla ilgili iyi ki çok satın alma yapmışız diyoruz. Şubat ayında Çin’de COVID-19 nedeniyle fabrikalar kapanınca ürün tedariğinde sorun çıktı ve biz halihazırda stoğumuzda olan ürünleri sattık. Tabii ki gelen talebin tamamını karşılamaya yetecek bir ürün seviyemiz olmadı ancak elimizdeki ürünler ilk çeyrekte Çin’deki üretimin durmasından az etkilenmemize sebep oldu. Mart ayının ortalarından itibaren Çin’de üretim tekrar başladı ancak devamında özellikle uçak seferlerinin iptal edilmesi ve mevcut ulaşımın öncelikli olarak sağlık ve gıda ürünlerine yönlendirilmesi sebebiyle yapılan üretim oranında ürün alamadık. Mayıs ayı ile birlikte ürün tedariğinde düzelme olmakla birlikte, hâlâ az da olsa gecikmeler yaşadığımızı söyleyebilirim.

COVID-19 sonrası dönemde tüketim ve buna bağlı olarak sizin işinizde yaşanacak değişimde hangi özellikler ayrışma ve rekabet avantajı sağlayacak?

COVID-19 dönemi sonrası oluşacak tüketim alışkanlıklarıyla ilgili birçok öngörü olmakla birlikte, sağlıklı bir değerlendirme yapabilmek için bir miktar daha sürenin geçmesi gerektiğine inanıyorum. Karantinadan çıkan birçok ülkede tüketicinin önemli ölçüde lüks tüketime yöneldiğini gördük ancak bunun çok uzun vadeli bir talep olmayacağını, tüketicilerin ve kurumların temel ihtiyaçlarını karşılamaya yöneleceklerini düşünüyorum.

Konuya bilişim teknolojileri sektörü açısından bakacak olursak, önümüzdeki dönemde tüketim alışkanlıkları ne yönde seyrederse seyretsin, hayatımızda artık önemli bir mobilite ihtiyacı olacağını tahmin etmek yanlış olamayacaktır. Bugün içinde bulunduğumuz salgın ortamı da bize gösterdi ki modern hayatta işimizi, eğitimimizi devam ettirmek, günlük ihtiyaçlarımızı karşılamak için en büyük ihtiyacımız mobil bir şekilde dünya ile bağlantı halinde olmak. Dolayısıyla sektörümüzün mobilite tarafında gelişmeye devam edeceği aşikar. Diğer taraftan, her gün artan kapasitelerde ürettiğimiz datanın yönetimi, fiziksel ortamdan bulut teknolojileri üzerine kaymaya devam ediyor. Sektörün bu alanda da hızlı büyümeye devam edeceğini öngörüyoruz. Akıllı ev, akıllı şehir kavramları, nesnelerin interneti ve sensör teknolojileri son birkaç yıldır gündemimizde. Bu alanların da önümüzdeki yıllarda sektörü büyüteceğine inanıyoruz. Bu alanlarda yapılacak yatırımların rekabette ayrıştırıcı olacağını söylemek mümkün.

İstihdam ve yeni yatırımlarda odaklanma noktalarınız neler?

Bilişim teknolojileri sektöründe faaliyet gösteren lider distribütor şirket olarak; portföyümüzde bulunan uluslararası bilişim teknolojileri markalarını, iş ortaklarımıza ulaştırıyoruz. Bu anlamda en büyük yatırımımızı yeni kontratlar alma ve lojistik hizmetlerimizi daha da geliştirme üzerine yapıyoruz.

Halihazırda Gebze’de bulunan lojistik şirketimiz Teklos AŞ üzerinden verdiğimiz lojistik hizmetlerimizi değişen sektör ihtiyaçlarına göre sürekli olarak iyileştirmek, diğer taraftan sektördeki yeni trendler doğrultusunda geliştirilen ürünlere yönelik Türkiye pazarına giren uluslararası markaları portföyümüze katmak, sürekli devam eden proje ve yatırımlarımız arasında başı çekiyor.

Teknoloji sektörü için 2019 yılında hızlanan e-ticaretin, 2020 yılında salgına yönelik alınan tedbir kararları çerçevesinde fiziki teması azaltma önceliği sebebiyle çok öne çıktığını görüyoruz. Türkiye’de e-ticaret hacminin, perakende ticaret içindeki payı 2019 yılına kadar yüzde 3-3,5 bandında seyrederken, 2019 yılı sonuçlarını izlediğimizde bu oranın yüzde 6,2 olarak gerçekleştiğini görüyoruz. Bu hızlı büyüme elektronik ticaretin bizim sektörümüz için de artık önemli bir satış kanalı olarak konumlandığına işaret ediyor. Bunun yanı sıra internetteki pazar yerlerinde de gelişmeler yaşanıyor. Bu verilere bakınca, yakın gelecekte geleneksel kanallar üzerinden devam eden ticaret kadar, e-ticaret ve lojistik gündemimizin artacağını söylemek sürpriz olmaz. Biz de lojistik şirketimizle depolama ve dağıtım tarafında e-ticaret endüstrisine farklı hizmetler vermeyi planlıyoruz. Elbette akıllı ev teknolojileri, 3D yazıcılar, robot teknolojileri, giyilebilir teknolojiler ve IOT ürün grupları da her dönem olduğu gibi ana radarımızda.

Yeni iş modellerini hayata geçirmeyi planlıyor musunuz?

İndeks Bilgisayar olarak önceliğimiz tüm satış kanallarındaki iş ortaklarımızın değişen ihtiyaçlarına cevap verecek lojistik ve finansal çözümleri en verimli şekilde kendilerine ulaştırmak. 2020 senesi başından itibaren bütün dünyayı etkisi altına alan ve hepimizin yaşam ve çalışma biçimini çok kısa bir sürede değiştiren küresel salgın, bize hem yeni iş modellerinin hem de yeni ihtiyaçların ön plana çıktığı bir dönem getirdi. Bizim açımızdan lojistik faaliyetlerimize olan ihtiyacın arttığı, mobilitenin önem kazanmasıyla mobil ürünlere olan talebin hızlandığı bir dönem yaşıyoruz. Yakın gelecekte dünya ile mobil entegrasyonu sağlayan tüm ürün, hizmet ve altyapı teknolojilerinin öneminin giderek artacağını ve sektörümüzün mobilite çözümleri ekseninde büyüme kaydedeceğini düşünüyorum. Biz de iş modelimizde bu gelişmeler doğrultusunda geliştirmeler yaparak faaliyetlerimize devam ediyoruz.