Dolar değer kaybederken, diğer para birimleri üzerindeki etkisi dünyadaki merkez bankaları için hem bir rahatlama hem de kaygı unsuru.
Bank of America’nın en son Global Fon Yöneticileri anketine katılanların yüzde 61’i doların değerinde gelecek 12 ayda düşüş bekliyor. Bu, belli başlı yatırımcıların son 20 yıldaki en kötümser öngörüsü.
ABD varlıklarından kaçış geniş çaplı bir güven krizinin dışavurumu; dolar zayıfladıkça, yüksek enflasyon ithal etme riski de artıyor.
Dolardaki değer kaybı, diğer para birimlerinin değerlenmesine yol açtı; özellikle de Japon yeni, İsviçre frangı ve euro değerlendi.
Ayrıca Meksika peso’su da dolar karşısında yüzde 5,5 oranında değer kazandı; Kanada doları yüzde 4 üzeri değer kazandı. Polonya zloty’si yüzde 9 üzeri, Rus rublesi ise yüzde 22 civarı değerlendi.
Ancak bazı gelişmekte olan piyasa ekonomilerinin paraları değer kaybetti. Vietnam dong’u, Endonezya rupiah’ı bu ay dolar karşısında rekor değer kaybına uğradı. Türk lirası da geçen hafta tüm zamanların en düşük değerini gördü.
Aslında İsviçre Merkez Bankası gibi birkaç istisna haricinde, zayıflayan dolar dünyada hükümetler ve merkez bankaları için rahatlama sağlıyor.
Analistler, pek çok merkez bankasının dolarda yüzde 10-20 oranında değer kaybından memnun olacağına dikkat çekiyorlar.
Pek çok gelişmekte olan ülkenin devasa dolar borcu olduğundan, zayıf dolar borç yükünü azaltıyor. İlaveten, güçlü yerel para birimi ve görece zayıf dolar ithalatı bir miktar ucuz hale getiriyor, enflasyonu düşürüyor ve merkez bankalarının ekonomik büyümeyi desteklemek için faiz indirimine gitmesinin yolu açıyor.
Öte yandan, Monex Europe’da makro araştırma sorumlusu Nick Rees, devalüasyonun özellikle Asya’da gündeme gelebileceğine dikkat çekti. Ancak bu durumda da, bu ülkelerin sermaye kaçışını ve diğer riskleri önlemeleri için ince bir çizgi çekmeleri gerekiyor.
Gelişmekte olan piyasalar yüksek enflasyon, borç ve sermaye kaçış riskleriyle karşı karşıya olduğundan, devalüasyon tehlikeli olur.
Parayı devalüe etme fiyat artışı riskine de yol açtığından, para piyasaları yetkilileri enflasyonun hedefleri üzerine yükselmesinden endişe duyacaklar.
Yetkililere göre, para biriminin değer kaybının yanı sıra ABD’nin yüksek gümrük vergilerinden kaynaklanabilecek yüksek enflasyon riski, merkez bankalarının para birimlerini devalüe etmelerine izin vermeyecek.