İstanbul Finans Merkezi’nde düzenlenen Sürdürülebilir Finans Forumu, bankacılığın kredi veren yapıdan, geçişi taşıyan bir köprüye dönüştüğü yeni dönemi tartıştı. Reel sektör, KOBİ’ler, sermaye piyasaları ve insan faktörü aynı masadaydı. Peki bu masadan çıkan resim, Türkiye’nin yeşil dönüşümünde neyi söylüyor?
Sürdürülebilir Finans Forumu’nu izlemek üzere İstanbul Finans Merkezi’nde, Vakıfbank Salonu’ndayım, sabah saatleri…
Geniş salonda konuşmalar başlamadan önce ayak üstü kısa sohbetler yapılıyor.
Panellerin yapılacağı bölüme geçiyorum. Panelistler yerini almış. Hemen arkalarındaki afişte
“İklim ve Kalkınma Hedeflerine Uyumlu Finans” yazısını görüyorum.
Finans konuşuluyor; ama sadece rakamlardan bahsedilmiyor, yön de tartışılıyor.
Konuşmaları dinlerken düşünüyorum:
Burada konuşulan yeşil finans acaba KOBİ’lere ne ölçüde ulaşıyor?
Cevap ise konuşmaların satır aralarında gizli.
Bankalar, yeşil dönüşümün yol arkadaşı
Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı Osman Çelik, dönüşümün kaynağının sadece iç kaynaklara dayanmadığını gösteriyor:
“Uluslararası finans kuruluşlarından sağlanan dış finansman 15 milyar doları aştı.”
Kamu, yönü belirlerken finansman kanallarını da genişletiyor.
“Ulusal Yeşil Finans Stratejisi ile 2053 hedefini somutlaştırıyoruz,” diyor.
Çerçeveyi açık bir şekilde çizerken uygulamanın genişlemesi gerektiğini söylüyor.
Sermaye Piyasası Kurulu Başkanı İbrahim Ömer Gönül, yurt içindeki gelişmelere değiniyor:
“600 milyar liranın üzerinde yeşil borçlanma aracı ihraç edildi.”
Tutar, piyasaların dönüşüme yanıt verdiğini kanıtı niteliğinde.
UN Global Compact Türkiye Yönetim Kurulu Üyesi Haluk Kayabaşı küresel ölçekte 1,3 trilyon dolar hedeften bahsediyor. Ulaşmak için bugünkü seviyenin en az beş katına çıkılması gerekiyor:
“Sermayenin hızını ve yönünü doğru belirlemek şart.”
Tespit, Türkiye’nin neden geçiş finansmanına odaklandığını izah ediyor.
“Eksik olan cesur finansal kararlar.”
Haluk Kayabaşı’nın ifadesi bankalar ve şirketler için açık bir çağrı niteliğinde.
SKD Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Ediz Günsel forumun ortak paydasını özetliyor:
“Finans olmadan dönüşüm olmaz.”
Ardından raporlama ve taksonomi tarafında gelinen noktadan bahsediyor.
“Bütüncül bir çerçeveye sahibiz.”
Vurgusu, bankacılık sistemi için belirsizliğin azaldığı ve sorumluluğun arttığına yönelik.
TKYB, Genel Müdür Yardımcısı ve Sürdürülebilirlik Etki Lideri Seçil Yıldız, bankaların proje bazlı emisyon hesaplamalarına yöneldiğini söylüyor:
“Geçiş finansmanı ölçülebilir etki gerektirir.”
Yaklaşım, kredinin niteliğini değiştiriyor.
“Kamu-özel iş birlikleri etkiyi ölçekler.”
Risk paylaşımının neden önemli olduğu öne çıkıyor.
QNB Türkiye, Sürdürülebilirlik Komitesi Başkanı, Uluslararası Bankacılık & Hazine Satış Yönetici Direktörü Yeliz Ataay Arıkök’e göre kredi müşteri ilişkisinin yerini uzun vadeli yol arkadaşlığı alıyor:
“Bankalar artık dönüşümün ortağı.”
KOBİ’ler için dönüşüm maliyet içerse de fırsat tarafını öne çıkarıyor.
“Geçiş finansmanı rekabet gücünü artırır.”
Şekerbank, Sürdürülebilir Finansman Grup Başkanı Aslıhan Gemici, yerel ekonomi vurgusunu öne çıkarıyor:
“Finansman erişilebilir olmazsa dönüşüm olmaz.”
KOBİ’lerin sürecin dışında kalmaması gerektiğini hatırlatıyor.
“Geçiş planı olan işletmeler desteklenmeli.”
Söyledikleri, seçici ama kapsayıcı bir yaklaşımı anlatıyor.
Türkiye İş Bankası, Sürdürülebilirlik Stratejisi ve Yönetişimi Birim Müdürü Derya Sargın Malkoç, uyum maliyeti tartışmasını farklı bir yere taşıyor:
“Regülasyonlar bir hızlandırıcıdır.”
Yorumu, sürdürülebilir finansın sermaye piyasalarıyla bağını güçlendiriyor.
“Veri kalitesi yatırımcı güvenini artırır,” diyor.
Yeşil dönüşümde insan faktörü
TSKB Genel Müdür Yardımcısı ve Sürdürülebilirlik Lideri Meral Murathan, eğilimlere dikkat çekiyor:
“Sürdürülebilir kalkınma alanlarına mevcut hızla ulaşmak mümkün görünmüyor.”
Finansman açığı büyük, çözüm ise çok paydaşlılıktan geçiyor.
“Finansman tek başına yeterli değil.”
Vurgusu, bankaların yanında reel sektör ve kamunun rolünü hatırlatıyor.
Prof. Dr. Sinan Canan konuya farklı bir boyuttan yaklaşıyor:
“Dayanıklılığın merkezinde insan var.”
Sözleriyle teknik tartışmanın dışına çıkıyor. İnsan davranışı, psikoloji ve kurum kültürüne atıf yapıyor.
“Anti-kırılgan kurumlar belirsizlikte güçlenir.”
Dönüşümün finansal olduğu kadar kültürel bir mesele olduğunu hatırlatıyor.
Arçelik Küresel Finans ve Kurumsal Risk Yönetimi Direktörü Mine Şule Yazgan’ın paylaşımı, sürdürülebilirliğinin ana işin ayrılmaz parçası olduğunu söylüyor.
Enerjisa Enerji, Hazine, Risk, Yatırımcı İlişkileri ve Vergi Direktör Cem Gökmen Gökkaya’nın değerlendirmeleri, dönüşümün kesintisiz ve öngörülebilir bir planlamasıyla ilerlemesi gerektiğine dikkat çekiyor.
EBRD, Türkiye Finansal Kurumlar Direktör Yardımcısı Oksana Yavorskaya, küresel iklim hedefleriyle uyumun önemine vurgu yapıyor.
İstanbul Finans Merkezi’nden çıkıyorum.
Dinlediklerimden anlıyorum ki; Türkiye’nin yeşil dönüşümü tek bir başlıktan okunmuyor.
Bankalar köprü kuruyor,
Sermaye piyasaları ölçekliyor,
Reel sektör uyum sağlıyor,
İnsan faktörü ise tüm bu yapıyı ayakta tutuyor.
Anlaşılan o ki, çıkılan yolda bu köprüden geçenlerin sayısı her geçen gün artacak.