ABD’nin Küba ile diplomatik ilişkileri normalleştirmek için görüşmelere başlayacağı bildirildi.
Açıklama, Küba’da beş yıldır tutuklu bulunan ABD’li işadamı Alan Gross’un serbest bırakılmasının ardından geldi. ABD de Küba ile varılan anlaşma çerçevesinde Miami’de tutuklu bulunan “Küba Beşlisi”nin kalan son üç üyesini serbest bıraktı.
ABD ile Küba’nın ilişkileri, Fidel Castro’nun 1959’daki devrimle iktidara gelmesinden kısa süre sonra bozulmuştu. Söz konusu gerginlik; ABD’nin Küba’ya 50 yılı aşkın süredir ticaret ambargosu uygulamasına ve Washington ile Havana arasında diplomatik ilişkinin kesilmesine neden olmuştu.
ABD’li Alan Gross serbest bırakıldı
Beyaz Saray üst düzey yetkilisinin verdiği bilgiye göre, Küba’da yasa dışı yollardan internet erişimini genişletme girişiminde bulunduğu için 2009’dan beri hapiste olan ABD’li iş adamı Alan Gross, Küba ile varılan mutabakat neticesinde serbest bırakıldı.
Yetkili, Gross’un insani sebeplerden dolayı Washington’ın isteğiyle Küba hükümeti tarafından bırakıldığını söyledi. Gross, ABD uçağı ile Küba’dan ayrılırken, söz konusu anlaşma çerçevesinde ABD’de tutuklu bulunan üç Kübalı ajan da salıverildi.
ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı’nda (USAID) taşeron olarak çalışan Gross, 2009’da Küba’daki küçük bir Yahudi topluluğu için internet erişimi kurarken göz altına alınmıştı. Önce casuslukla suçlanan Gross, daha sonra yasa dışı ve gizli iletişim sistemleri kurarak Küba yasalarını çiğnemekten hüküm giymiş, 15 yıl hapse mahkum edilmişti.
Beyaz Saray’ın açıklaması
İki ülke arasındaki ilişkilerin yönünü değiştiren tarihi kararın açıklaması bugün Beyaz Saray’dan geldi.
Beyaz Saray’dan üst düzey bir yetkili, ABD ve Küba’nın diplomatik ilişkileri tamamen normalleştirmek için görüşmelere başlayacağını bildirdi. Küba’nın bu anlaşmanın parçası olarak, Amerikan vatandaşı Alan Gross’u serbest bıraktığı belirtildi.
Yetkili, ABD Başkanı Barack Obama’nın da Küba Devlet Başkanı Raul Castro ile dün 45 dakika süren telefon görüşmesi yaptığını ve burada iki ülkenin ilişkilerinin normalleşmesini konuştuğunu söyledi.
Küba’ya ambargonun işe yaramadığını ifade eden yetkili, ilişkilerin düzeltilmesi kararının Obama ve Castro tarafından birlikte alındığını dile getirdi.
Yetkili, ilişkilerin normalleştirilmesi konusunda geçen bahar ayından itibaren iletişime geçilmeye başlandığını ve görüşmelerin Kanada ve Vakitan’da, Papa Francis’in de kişisel katılımıyla yapıldığını kaydetti.
Beyaz Saray da yayınladığı açıklamada, Küba’ya uyguladığı politikanın “ABD’nin kendisini bölgesel ve uluslararası partnerlerden izole ettiğini, Batı Hemisfer’deki gelişmelere etkisini kısıtladığını ve Küba’da olumlu değişimi teşvik etmeye yönelik araçları kullanmasına zarar verdiğini” kaydetti.
ABD büyükelçilik açıyor
Beyaz Saray, ABD’nin yaptırımlarını “zamanı geçmiş yaklaşımlar” şeklinde nitelendirerek, ülkeleri “aciz devlet” durumuna düşürecek yaptırımlar uygulamak yerine reformları desteklemek ve teşvik etmenin daha iyi sonuçlar verdiğini, zorlu deneyimlerle öğrendiklerini ifade etti. Bu nedenle Beyaz Saray, Kübahalkına ABD yaptırımlarıyla daha fazla yük yüklemek istemediklerini bildirildi.
ABD’nin yeni Küba yaklaşımlarının ana başlıkları şöyle:
- ABD Dışişleri Bakanlığı, Küba ile 1961 yılından bu yana bozulan diplomatik ilişkileri yeniden kurmak için görüşmelere en kısa zamanda başlayacak.
- ABD, gelecek aylarda Havana’da büyükelçilik açacak ve iki hükümet arasında ilişkilerin normalleşmesinin parçası olarak üst düzey ziyaretler ve değişimler başlayacak.
- ABD Dışişleri Bakanlığı, Batı Hemisfer’den sorumlu Müsteşar Yardımcısı başkanlığındaki ABDdelegasyonu, gelecek ay Havana’da ABD-Küba göçmenlik görüşmelerinin gelecek turunu yapacak.
- Küba’daki insan hakları durumu ve demokratik reformlar ABD’nin Küba ile diyaloglarına eklenecek. ABD, Küba ile karşılıklı kaygılar ile göçmenlik, uyuşturucuyla mücadele, insan kaçakçılığı gibi ABD’nin ulusal çıkarlarının geliştirilmesi konularında çalışacak.
Seyahatlere sınırlı izin
Beyaz Saray, yeni dönemde, ABD’den, Küba’ya aile ziyareti, ABD hükümeti, yabancı hükümetler ve belirli uluslararası organizasyonların yetkililerinin resmi ziyaretleri, haber amaçlı ziyaretler, profesyonel araştırma, eğitim ve dini ziyaretler, yarışma ve sergi, Küba halkını destekleme amaçlı veya insani projeler bazlı, bilgilerin ihracı, ithali veya iletilmesi gibi çeşitli nedenlerle ziyaretlere izin verilecek.
Ancak Amerikalı üst bir yetkili, ABD’den Küba’ya turistik seyahatlerin ise hala yasak olduğunu bildirdi.
Yeni dönemde, ABD’lilerin Küba’ya gönderebildikleri banka havalelerinin miktarı da yükseltilecek.
Düzenlemeyle 2 bin dolara kadar havale gönderilebilecek ancak bu düzenlemeden hükümet veya Komünist Parti’nin belirli yetkilileri faydalanamayacak. Havale gönderenlerden artık özel izin belgesi istenilmeyecek.
Değişikliklerin kısa süre içinde ABD Hazine ve Ticaret bakanlıkları yoluyla uygulanmaya başlanacak. Beyaz Saray, “Yeni politika değişikliği Küba nüfusunu güçlendirmeye yönelik hedefimizi daha da iyileştirecektir” ifadesini kullandı.
Seyahat ve havale prensiplerinin Kübalılara alternatif bilgi kaynağı sunma ve serbest meslek ile mal varlığı edinme noktasında fırsat sağladığı kaydedilirken, bu tedbirlerin halklar düzeyinde iletişimi artıracağı, Küba’daki sivil toplumu destekleyeceği ve Kübalı insanlara, Kübalılar arasında özgürce bilgi akışını sağlayacağı dile getirildi.
Bazı ithalat ve ihracat kalemlerine izin
ABD ve Küba arasındaki ilişkilerin normalleşmesinin önemli ekonomik etkileri de olacak.
Yeni düzenlemeler çerçevesinde ABD, Küba’ya inşaat malzemeleri ve tarım ekipmanları gibi bazı mal ve hizmetleri ihraç edilebilecek. Bu gelişmenin, Kübalıların daha çeşitli ürünlere daha ucuza ulaşmasını sağlayarak, ülkedeki yaşam standardını yükselteceği öngörülüyor.
Bu arada, Amerikan vatandaşları da Küba’dan 400 doları aşmayacak mal ithalatı yapabilecek.
Yeni düzenlemeler, iki ülke arasındaki finans işlemleri ve ödemeleri de kolaylaştıracak. ABD’li finans kuruluşları, ilişkilerin normalleşmesiyle Küba’daki bankalarda hesap açabilecek.
Bununla birlikte, Küba’yı ziyaret eden Amerikalılar, ülkede yaptıkları harcamalar için ABD’li bankaların kredi ve bankamatik kartlarını kullanabilecek.
Kübalıların ABD bankalarında bulunan hesaplarına uygulanan kısıtlamalara da son verilecek.
Kübalılar internete daha iyi ulaşacak
ABD ayrıca, dünyada en düşük internet kullanım oranına sahip olan Küba’nın iletişim sistemlerini güçlendirecek ürünlerin ihracına da izin verecek.
Bunlar, tüketicilere yönelik cep telefonları ve bilgisayar programları gibi çeşitli ürünleri kapsayacak.
ABD’li telekomünikasyon şirketlerinin, Küba’da ticari iletişim sistemlerinin güçlendirilmesini sağlayacak altyapı çalışmaları yapmasına izin verilecek.
Diğer ülkelerde faaliyet gösteren Amerikalı şirketlere de yine bu ülkelerdeki Kübalı firmalar ve kişilerle finansal ilişkiler kurma yetkisi tanınacak.
Küba’nın terörizme desteği yeniden gözden geçirilecek
ABD, Küba ve Meksika ile de ortak deniz sahası sınırlarını konuşacak.
Küba, 1982 yılından bu yana ABD’nin terörizme sponsor ülkeler listesinde yer alıyor. İlişkilerin normalleşmesinin önemli bir adımı olarak Obama, Dışişleri Bakanlığına Küba’nın bu konudaki konumuna yönelik bir gözden geçirme yapması ve 6 ay içinde rapor sunmasını istedi.
Bunun yanında Obama, gelecek yıl Panama’da, ana gündem başlıkları insan hakları ve demokrasi olan Amerika Zirvesi’ne katılacak. Zirveye, Küba’daki sivil toplum örgütlerinin de katılımı noktasında zirveye katılacak hükümetlerle diyaloğa girilecek.
Öte yandan ABD, ilişkilerin normalleşmesi sürecinde Küba’daki insan hakları ve demokratik reformalar yönelik çağrılarına ve bunlara güçlü desteğine de devam edecek. Kongre’nin fonladığı Küba’ya yönelik demokrasi programlarının uygulanması da sürdürülecek.
“Amerika dostluk elini uzatıyor”
ABD Başkanı Obama,Küba halkına seslenerek, “Amerika dostluk elini uzatıyor” dedi.
Obama, 50 yılı aşkın süredir uygulanan yöntemleri uygulamaya devam ederek farklı sonuçlar alınmasının beklenemeyeceğini belirterek, ABD’nin Küba’ya yaptırımlarını “gereksiz kısıtlamalar” olarak nitelendirdi.
