Yatırımcının elde tutma süresi her geçen gün biraz daha azalıyor. 2014 yılında yabancılar ortalama bir yıl elde tutarken bugün altı aya indi. Yerlilerin elde tutma süresi ise bir ay.
Zeynep Aktaş
Kredi kuruluşlarının Türkiye’nin yatırım notunu henüz artırmamasına rağmen yabancı yatırımcının borsadaki aktif pozisyonu dikkat çekiyor. Yabancılar elde tutma süresini kısaltmakla birlikte hisse senedi almaya sürdürüyorlar. Bu durum spekülatif bakış açısının daha fazla öne çıktığı bir yaklaşımın ağırlık kazandığı şeklinde yorumlanabilir. Gerçekleşen işlemlere bağlı olarak borsadaki yabancı yatırımcı sayısı artarken yerli sayısı azalıyor. Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) verilerine göre, Ağustos 2018’in hemen ardından 9.597’ye düşen yabancı yatırımcı sayısı Ocak 2019’da 9.756’ya çıkarken yerli yatırımcı sayısı aynı dönemde 1.174’ten 1.153’e geriledi. Ancak artmasına rağmen yabancıların kısa vadeye yönelmeleri piyasada dalgalanmaların daha fazla yaşandığı bir piyasa oluşumunu körüklüyor. Bu da güçlü ve istikrarlı bir piyasanın oluşumunu geciktiriyor. Gelinen noktada yabancı yatırımcının ortalama elde tutma süresi 142 gün. Bu rakam 2017 yılında 217 gündü. Yabancıların elde tutma süresini azaltmasına rağmen yine de yerlilerin hayli üzerinde olduğunu not etmek gerekiyor. Hâlihazırda yerli yatırımcının elde tutma süresi ortalama 35 gün. Yabancıların 2014 yılındaki bekleme süresi ise 357 gündü. Aradan geçen beş yıllık zaman diliminde yabancıların süresi yarı oranda azaldı. Yerliler ise aynı süre içinde 46 gün olan elde tutma süresini daha da azaltarak 35 güne indirdi. Yatırımcı İlişkileri Derneği’nin (TÜYİD) 2018 yılı Borsa Trendleri Raporunda da bu ayrıntıya dikkat çekilirken geçtiğimiz yıl yabancı yatırımcıların elde tutma süresinin tüm endekslerde kısaldığı belirtildi. Bunun en büyük nedeni piyasalardaki yüksek volatilite. Öngörülebilir fiyatlamaların gerçekleşmemesi, makro verilerde gözlenen değişimler yabancıların hisse değerlerine odaklanmalarına rağmen temkinli hareket etmelerine neden olmakta. Yerli yatırımcıların elde tutma süresi ise BIST Teknoloji ile BIST Holding ve Yatırım dışındaki endekslerde kısaldı. Yerli ve yabancı yatırımcılarda en uzun ve en kısa elde tutma süreleri aynı endekste, sırasıyla BIST Ticaret ve BIST Teknoloji’de gerçekleşti. Öte yandan yatırımcıların en fazla ticaret sektörü hisselerini ellerinde tuttukları gözlenmekte.
Yatırım gurusu Peter Lynch, ekonomik durgunlukların eninde sonunda bittiğini ve düşen piyasalarda kelepir fırsatların oluştuğunu dile getirirken yükselen piyasalarda her zaman olmaya değer fırsatları yakalamanın zor olduğunu belirtmekte. Hisse senetleri piyasasına baktığımızda dolar bazındaki tarihi zirve seviyesine göre hâlâ yüzde 62 iskontolu. Ancak yerlilerin ortalama bir ay elde tutma süresi ile kelepir hisseleri yakalasa dahi bu elde tutma süresi ile kayda değer bir kâr elde etmesi mümkün olamamakta. Yatırımcı Elif Ilgın ise yerli yatırımcıların hisse senetlerinin değerine değil, piyasalardaki oynaklığına odaklandığını söylüyor. Bu da günü birlik getirinin üstüne çıkmasına mani olmakta. Yabancı yatırımcıların borsada etkinliklerini sürdürmekle birlikte daha kısa vadelere yönelmeleri ise uzun vadede borsayı olumsuz etkileyecek bir unsur. Neticede borsada hisse senetlerinin yüzde 65,6’sı yabancı saklamasında bulunuyor. Yabancıların borsadaki alım ve satımları endeksin yönünü doğrudan belirlemekte. Elde tutma süresinin artmasının borsanın istikrarlı çıkışı için önemli olduğu göz ardı edilmemeli.
