Fortune Türkiye’nin bu yıl 11’incisini hazırladığı “Yılın İş Liderleri” listesi, uzun bir çalışma sonucunda tamamlandı. 2022’de yaşanan ekonomik ve siyasi olaylara rağmen ayakta kalmayı başaran, yeni yatırım hedeflerini ve planlarını aksatmadan sürdüren, iş dünyasının başarılı isimleri radarımızdaydı. Listede yer alan liderler, kriz dönemlerindeki stratejik planlarıyla dikkat çekti. Yılın İş İnsanları listesi çalışmalarını gerçekleştirirken, şirketlerin, bilanço performansını, yatırımları, satın alma ve kazançlı şirket satışları titizlikle incelendi. Şirketlerin sektördeki pazar payı ve etkisi, müşteri tabanı, stratejik girişimler gibi bilanço dışı göstergeler göz önünde bulunduruldu. İşte ekonomiye katma değer yaratan ve başarılı işlere imza atan, yılın başarılı iş insanları. – ŞULE LALELİ
Ömer Koç
KOÇ HOLDİNG – YÖNETİM KURULU BAŞKANI
KOÇ HOLDING, 1926’dan günümüze, 100 yıla yaklaşan yolculuğu boyunca Türkiye’nin sanayileşmesinden küreselleşmesine kadar pek çok atılımında sorumluluk alarak rakiplerinden ayrıştı. Koç Topluluğu cirosu ve ihracatının yanı sıra, Borsa İstanbul’dan aldığı pay, ödediği vergiler ve yarattığı istihdam ile Türkiye’nin en büyük şirketler topluluğu. Milli gelirin yaklaşık %8’ine karşılık gelen kombine cirosu ve Türkiye ihracatındaki yaklaşık %7’lik payıyla Türk ekonomisinin itici gücü konumunda. Konsolide net kârını son beş yılda TL bazında ortalama % 34 artıran Koç Holding, Fortune Global 500 sıralamasında yer alan tek Türk şirketi. Koç Holding, uzun vadede yüksek büyüme potansiyeli sunan enerji, otomotiv, dayanıklı tüketim ve finans sektörlerinde güçlü rekabet avantajlarıyla lider pozisyonlara sahip. Koç Holding, 2022 yılının ilk çeyreğinde konsolide bazda toplam 152,1 milyar TL gelir elde ederken, 5, milyar TL kombine yatırım gerçekleştirdi. Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Koç yönetimindeki holding, sürdürülebilir ve kârlı büyüme stratejisi kapsamında düşük karbon ekonomisine geçiş, dijital dönüşüm, inovasyon, geleceğin yetenekleri ve çeşitlilik ve kapsayıcılık olmak üzere beş odak alanında büyüme ile fark yarattı.
Güler Sabancı
SABANCI HOLDİNG – YÖNETİM KURULU BAŞKANI
2022 YILININ ilk 9 aylık döneminde Sabancı Holding, kombine satışlarını yüzde 175 artışla 275,4 milyar TL seviyesine yükseltti. Sabancı Holding’in dokuz aylık konsolide net kârı ise 27,2 milyar TL oldu. Küresel düzeyde yaşanan belirsizlikler, resesyon beklentileri ve Rusya-Ukrayna savaşının etkilerine rağmen, sağlıklı bilanço yapısını koruyan Sabancı Holding, stratejik öncelikleri doğrultusunda güçlü büyümesini sürdürdü. Güler Sabancı, Topluluk stratejik öncelikler doğrultusunda, sürdürülebilirliği ve dijitali odağına alarak, ‘Dünya’nın Sabancı’sı’ olma yolunda önemli bir dönüşümü hayata geçiriyor.
Tuncay Özilhan
ANADOLU GRUBU – YÖNETİM KURULU BAŞKANI
ANADOLU GRUBU, “Anadolu’yu dünyaya, dünyayı Anadolu’ya bağlayan yıldız” olma vizyonuyla bugün 19 ülkede, 80’e yakın şirketi, 86 üretim tesisi, 6 Ar-Ge merkezi ve 80 binden fazla çalışanı ile faaliyetlerini bira, meşrubat, perakende, tarım, otomotiv, kırtasiye ve enerji olmak üzere 7 sektörde sürdürüyor. 1950 yılında Yazıcı ve Özilhan aileleri tarafından kurulan Grup, hem rakamsal verileri ve üretim gücü hem de geliştirdiği ve içinde yer aldığı projelerle Türkiye ekonomisinin en büyük itici güçlerinden biri konumunda. AB InBev, The CocaCola Company, Faber-Castell, Isuzu, Kia, Honda, Honda Marine, Kohler, Johns Hopkins Medicine gibi alanlarında dünyanın önde gelen isimleri olan markalarla ve şirketlerle kurduğu ortaklıklarla çok uluslu ve girişimci bir grup olma misyonu doğrultusunda hareket ediyor. Grubun 2021 yılı cirosu 82,7 milyar TL olarak gerçekleşirken, toplam aktif büyüklüğü 111,8 milyar TL oldu. Sosyal sorumluluk anlayışı çerçevesinde tarım, eğitim, sağlık, spor, kültür-sanat ve turizm gibi pek çok alanda çalışmalar yapan Grup, sosyal kuruluşları Anadolu Vakfı, Anadolu Sağlık Merkezi ve Anadolu Efes Spor Kulübü ile topluma katkılarını duyarlılıkla gerçekleştiriyor. Tuncay Özilhan, global markalar ve çok uluslu şirketlerle ortaklık kültürü, markalı tüketici ürünlerindeki uzmanlığı, geniş bir coğrafyada güçlü bir bölgesel oyuncu olarak sahip olduğu deneyim ve güçlü kurumsal yönetim anlayışıyla, Anadolu Grubu’nun faaliyette bulunduğu her alanda sürdürülebilir bir anlayışla değer katarak hızlı ve sağlıklı büyümesini devam ettiriyor.
Bülent Eczacıbaşı
ECZACIBAŞI HOLDİNG – YÖNETİM KURULU BAŞKANI
ECZACIBAŞI TOPLULUĞU, biri yabancı ortaklı olmak üzere 46 kuruluşu, 12.000’in üzerinde çalışanı ve 2021 sonu itibarıyla 16 milyar TL cirosuyla gayrimenkul geliştirme, doğal kaynaklar ve bilgi teknolojileri alanlarında da faaliyet gösteriyor. Topluluk üç kıtada üretim ve 120’yi aşkın uluslararası pazarda varlık gösteriyor. 2022 yılında farklı iş kollarında toplam 250 milyon avronun üzerinde yatırımı hayata geçirmek üzere hedefler belirlendi. Bülent Eczacıbaşı, şirket stratejilerinde inovasyonu; yönetilen, faydaları ölçülebilen, sürdürülebilir ve rekabette bir adım önde olmak adına sağlam kurum kültürü ile yön veriyor. Fırsat eşitliği konusunda uzun yıllardır çalışmalar yapan ve bu çalışmaları her geçen yıl geliştiren Eczacıbaşı Topluluğu, her bir bireyin iş yaşamındaki varlığını destekleyen düzenlemeler hayata geçiriyor. Topluluktaki kadın çalışan sayısını artırmayı hedefleyen çalışmalardan babalık iznine, fırsat eşitliği programlarından kreş yardımına birçok yenilik tüm çalışanların hayatında fark yaratıyor. “Bu iş erkek işidir, kadınlar yapamaz!” cümlesinin yer olmadığı Toplulukta, sıra dışı işlerdeki kadın çalışanların ilham veren hikayeleri yer alıyor.
Adil Sani Konukoğlu
SANKO HOLDİNG YÖNETİM KURULU BAŞKANI
BEŞ KUŞAKTIR tekstilde faaliyet gösteren Sanko, 1990’lı yılların başında alınan kararlar doğrultusunda günümüzde tekstilin yanı sıra, enerji, inşaat, ambalaj, bilişim, sağlık, finans, eğitim, AVM, gayrimenkul sektörlerinde yurt ve dünya ölçeğinde çevre dostu şirketleri bünyesinde bulunduran konuma ulaştı. Grubun amiral gemisi konumundaki tekstil sektöründe olmak üzere, Türkiye’de ve global arenada pek çok alanda liderliğini sürdüren şirket, Türkiye’nin en büyük yenilenebilir enerji, çimento ve ambalaj üreticileri arasında yer alıyor. Eğitim, sağlık ve kültür-sanat alanında yaptığı yatırımlar ve sosyal sorumluluk çalışmaları ile toplumsal gelişime katkı sunan Sanko Holding’in 2021 yılı cirosu 12.6 Milyar TL olarak gerçekleşti. Holding bugün 14 bin kişiye istihdam sağlıyor. Sanko Holding Yönetim Kurulu Başkanı Adil Sani Konukoğlu ile Fortune adına gerçekleştirdiğimiz röportajda hem son dönemin değerlendirmesini hem de gelecek döneme ilişkin beklentilerini konuştuk. Fortune globalin kriterlerine göre belirlenen 2022 Fortune Yılın İş Liderleri Listesi’nde de yer alan Adil Sani Konukoğlu, sürdürülebilir yönetim odağındaki stratejilerinin başarısını anlattı.
Yer aldığınız sektörler ve gelecek dönem etkin olacağınız konular neler olacak? Tekstil bizim ana işimiz olmaya devam edecek. Tekstil, enerji ve çimentoda yeni yatırımlar, kapasite artışı ve yenileme yatırımları yapacağız. Yenilenebilir enerji alanında yatırımlarımızı hızlandıracağız. Dünyadaki gelişmelere göre hareket edeceğiz. İnsan ve doğayı ön planda tutan işler yapmak zorundayız. Tekstilde denim kumaş ve iplik üretimlerimiz (organik pamuk ve geri dönüşüm ürünler), dünya çapında sürdürülebilirlik konusunda öncü durumda. Tarladan müşteriye ulaşana dek tüm tedarik zincirini hassasiyetle izliyor ve raporluyoruz.
Dijitalleşme ve Ar-Ge konularında gündeminizde neler var?
Dijital çağa uyum sürecinde teknoloji, Ar-Ge ve inovasyon yatırımlarına odaklandık. Pandemide bunu daha farklı gördük ve beklenenden daha hızlı bir şekilde bütün şirketlerimizi dijitalleştirme konusunda yatırımlarımıza devam ettik. Teknolojinin hızla geliştiği dünyada dijitalleşmek her zamankinden daha fazla önem arz ediyor. Gerekli olan dönüşümü bugünden gerçekleştirerek geleceğin dünyasına hazırlanıyoruz. Sosyal kalkınmanın değerini iyi biliyoruz. İsrafa karşıyız. Gençlere eğitim ve sağlık alanında destek veriyoruz. Gençlerin geleceğin teknolojileri üzerinde çalışmalarını desteklemek için TEKNOFEST’i üç yıldır destekliyoruz. TEKNOFEST’te “Çevre ve Enerji Teknolojileri” kategorisinin sponsoru olduk. Üç yılda 12.708 takım proje ve fikirleriyle yarıştı. Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı ve enerji verimliliği kültürü oluşturulması, verimlilik ve çevre konularında farkındalığı artırarak yenilikçi ve teknolojik fikirlerin geliştirilmesini önemsiyoruz ve teşvik ediyoruz. Ülkemiz, çok yüksek bir yenilenebilir enerji potansiyeline sahip. Bu kaynaklar temiz enerji sunuyor. Bununla birlikle öz kaynağımız olması sebebiyle maddi yönden de ciddi bir önem taşıyor.
2022 ve sonrası için gündeminizdeki en önemli konular neler olacak?
Enerji sektörüne yatırım yapmaya devam edeceğiz. Enerji sektörüne girmemizin asıl nedeni ülkemizin enerji kaynaklarını en iyi şekilde kullanabilmek ve ülkemize daha faydalı olmaktı. Bundan sonra da olanaklarımızı enerji sektörüne yönlendirmeye devam edeceğiz. Karbon salımının azaltılması gelecek kuşaklara bırakacağımız en güzel miras olacak. İnanıyorum ki, ülkemizi elbirliğiyle dünyanın lider ülkeleri arasına çıkaracağız. Güçlü bir Türkiye için hep beraber çalışmaya, üretmeye devam.
“Tekstil, enerji ve çimentoda yeni yatırımlar, kapasite artışı ve yenileme yatırımları yapacağız. Yenilenebilir enerji alanında yatırımlarımızı hızlandıracağız. Tekstilde denim kumaş ve iplik üretimlerimiz (organik pamuk ve geri dönüşüm ürünler), dünya çapında sürdürülebilirlik konusunda öncü durumda.”
Ahmet Kocabıyık
BORUSAN HOLDİNG – YÖNETİM KURULU BAŞKANI
2021 YILINDA 77. Kuruluş yıldönümünü kutlayan Borusan Grubu, başta Türkiye olmak üzere dünyanın farklı pazarlarında çelik, distribütörlük, lojistik ve enerji sektörlerinde istikrarlı büyümesini sürdürüyor. Risk almaktan çekinmeksizin hızlı ve esnek aksiyon geliştirme becerisiyle faaliyet gösterdiği pazarları şekillendirecek yenilikçi ürün, hizmet ve iş modelleri sunuyor. Borusan, kurum içi girişimcilik, inovasyon, uluslararası pazarlarda aktif rekabet stratejisi ve topluma, ekonomiye ve çevreye maksimum fayda sağlama misyonuyla fark yaratan çalışmalara imza atıyor. Borusan Grubu’nun, dünyanın dört bir yanındaki güçlü şirketler ile uluslararası ortaklıkları bulunuyor. Grup, dünyanın önde gelen çelik şirketi ArcelorMittal, aynı şekilde dünyanın önde gelen endüstri şirketi SalzgitterMannesmann, otomotiv devi BMW AG ve Almanya’nın üçüncü büyük enerji şirketi EnBW AG gibi dev şirketler ile başarılı ortaklıklar yürütüyor. Borusan Grubu faaliyet gösterdiği her sektörde sürdürülebilirlik ve çevre duyarlığı konularında bir öncülük misyonu olduğunu inanıyor.
Ali Ülker
YILDIZ HOLDİNG YÖNETİM KURULU BAŞKANI
YILDIZ HOLDING çatısı altında bisküviden çikolataya, kekten, sakız ve şekerlemeye, işlenmiş etten, dondurulmuş gıdaya, yenilebilir yağ ürünleri ve kişisel bakım ürünlerine kadar birçok ürünle tüketicimize hizmet veriyoruz. Aynı zamanda Şok Marketler ve Bizim Toptan gibi hızlı büyüyen zincir perakende şirketleriyle büyüyor. Pazarlama ve satış alanlarında güçlü bir birikim ve tecrübeye sahip olan Ali Ülker, inovasyon konusuna özel bir ilgi duyuyor ve Grup içinde bu konuda çalışan ekipleri destekliyor. Holding son 10 yılda yürüttüğü stratejilerle Godiva ile global bir oyuncu oldu. United Biscuits’in satın alınmasıyla global markalarla büyümeye devam etti. Globalde bisküvi üretiminde ikinci sıraya yükseldi. Ana iş kolları olan gıda ve perakendeye odaklanarak daha yalın, kolay yönetilebilir bir yapıya geçilmesini sağladı. Holding bünyesinde 25’i yurt içinde olmak üzere toplam 46 fabrika var. Dokuz Ar-Ge merkezinde her yıl yüzlerce ürün ve proje geliştiriliyor.
Zekeriya Yıldırım
TEKFEN HOLDİNG – YÖNETİM KURULU BAŞKANI
ZEKERIYA YILDIRIM, önde gelen yerli ve uluslararası şirketlere 1998’den bu yana kurumsal finansman, yönetim ve strateji alanlarında danışmanlık hizmetleri veriyor. Türkiye-Hollanda İş Konseyi Başkanlığını 13 yıl yürüten Zekeriya Yıldırım, 2007-2017 döneminde Darüşşafaka Cemiyeti Yönetim Kurulu Başkanlığı ve Yüksek Danışma Kurulu Başkanlığı yaptı. TÜSİAD Yönetim Kurulu ve Yüksek İstişare Konseyi Başkanlık Divanı üyeliklerinde bulundu. Halen Ayhan Şahenk Vakfı’nın ve Eğitim Gönüllüleri Vakfı’nın Mütevelli Heyeti üyesi olan Yıldırım, 25 Mart 2021 tarihi itibarıyla Tekfen Holding Yönetim Kurulu Başkanı oldu. Necati Akçağlılar, Feyyaz Berker ve Ali Nihat Gökyiğit’in hayat felsefesinin bir uzantısı olarak gördüğü sürdürülebilirlik faaliyetleri, Grup Şirketleri genelinde giderek içselleştirilen çevresel, sosyal ve kurumsal yönetim (ESG) yaklaşımıyla şekilleniyor. Dijitalleşme, inovasyon, çevre, verimlilik, kapsayıcılık gibi alanları, iş süreçlerine entegre ederek faaliyetlerin sürdürülebilirlik ekseninde gelişmesine liderlik ediyor
Erdal Aksoy
AKSOY HOLDİNG – YÖNETİM KURULU BAŞKANI VE TURCAS PETROL YÖNETİM KURULU BAŞKANI
ERDAL AKSOY yönetimindeki Aksoy Holding, büyümesini Akaryakıt Perakendesi ve Madeni Yağlar, Elektrik Üretimi, Turizm, Gayrimenkul & İnşaat, ve Uluslararası Ticaret sektörlerine odaklı yatırımlar ile hem yurtiçinde hem de küresel olarak sürdürüyor. Aksoy Holding (Aksoy Girişimcilik Enerji ve Turizm A.Ş.), Aksoy Enternasyonal, Conrad Istanbul Bosphorus, Turcas Petrol gibi bağlı ortaklıkların Yönetim Kurulu Başkanlığı’nı sürdüren Erdal Aksoy, aynı zamanda Turcas’ın amiral gemisi iştiraki Shell & Turcas Petrol’ün de Kurucu Yönetim Kurulu Üyesi. Şirketlerin ekonomik sürdürülebilirliğinin yanı sıra topluma karşı sorumluluk ilkesiyle Aksoy, çevresel ve toplumsal etkileri göz önünde bulundurarak sürdürülebilir enerji, doğal kaynakların verimli kullanımı, iklim değişikliği ile mücadele, atıkların azaltılması ve değerlendirilmesi adına gelecek nesillere daha sağlıklı bir gelecek bırakmak için çalışıyor. Eğitim, çevre, kültür, sanat ve spor alanındaki sosyal sorumluluk projelerini hassasiyetle sürdürüyor, topluma katkı sunmaya devam ediyor. 79 yıllık hayatına pek çok başarı sığdıran Erdal Aksoy’un ilham veren yaşam öyküsü 2022 yılında “Hayat Problem Çözmekmiş” adlı kitaba ve belgesele konu oldu.
Lucien Arkas
ARKAS HOLDİNG – YÖNETİM KURULU BAŞKANI
61 ŞİRKETLE 7 BİN 300 KİŞİYE istihdam sağlayan Arkas, 23 ülkede 59 ofisi olan İzmir merkezli uluslararası bir holding. Yönetim Kurulu Başkanı Lucien Arkas “Dalgayı yataran liderdir” diyor, faaliyet gösterdiği sektörlerde öngörülü yatırımları ve öncü girişimleri ile tanınıyor. Akdeniz, Karadeniz, Kuzey Avrupa ve Batı Afrika’daki ofisleri, acentecilik hizmetleriyle oluşturdukları geniş network ile denizcilik sektöründe güçlü bir konumda. Hem yurtiçinde hem yurtdışında ortaklık kültürü uzmanlığı var. Yurtdışında ofisleri olan coğrafyaları iyi tanıyor, farklı kültürlerin iş yapış kültürlerine hakim, yerel değerleri koruyan uluslararası bir yapılanmaya sahip. Armatörlük şirketi Arkas Line, Dünyanın saygın denizcilik araştırma şirketlerinden Alphaliner’ın “Gemi Sahibi Armatörler” dünya sıralamasında ilk 30 içinde yer alıyor. “Lojistiğin Arkasındaki Güç” mottosu ile lojistik sektörünü geliştiren öncü yatırımlar yapan Arkas Lojistik, “Dijital hızda taşımacılık” için müşterilerinin taşıma ihtiyaçlarına proaktif bir yaklaşımla cevap verirken bünyesinde kurduğu iki yeni şirket, Arkas Rail ve Shipeedy Lojistik ile de parsiyel lojistik sektörüne farklı bir bakış açısı getiriyor, demiyolu taşımacılığında da önemli adımlar atıyor. Pandemide temassız operasyona uygunluğu nedeniyle özellikle öne çıkan demiryolu taşımacılığına Arkas yatırım uzun yıllardır yapıyor. Kocaeli’nde Alman Duisport ortaklığı ile Railport isimli bir kara limanı kuruyor. Avrupa’dan Çin’e yapılan taşımalarda hub olacak önemli bir lokasyonda, demir ve kara yolu entegre hizmet verecek olan kara limanı kendisinin deyimiyle bir prototip ve sektörde ilk. Ayrıca Mersin Yenice’de bir kara limanı projesi daha bulunuyor. Liman ve Terminal Hizmetleri alanında;
Ambarlı’daki Türkiye’nin ilk özel konteyner limanı olan Marport ve İzmit’te Türkiye’nin ilk ve tek otomotiv ihtisas limanı Autoport ile hizmet verirken, Türkiye’de limancılık alanındaki know-how’ı yurtdışında da değerlendirmek amacıyla K.K.T.C., Gazimagosa’da kurduğu konteyner terminali Adaport hizmete devam ediyor. Arkas Koleksiyonu’nu geniş kitlelerle paylaşmak arzusuyla 2011 yılında açtığı Arkas Sanat Merkezi, 2012 yılında açtığı Arkas Deniz Tarihi Merkezi’nden sonra İzmir’de üçüncü sanat merkezi olan Arkas Sanat Urla’yı 2020 Eylül’de açtı. 11 yılda 700 binden fazla ziyaretçi ağırlayan Arkas Sanat Merkezi, geçen yıl Uluslararası Plastik Sanatlar Derneği (International Association of Art) tarafından Yılın Sanat Kurumu seçildi. Arkas’ın sanat yatırımları İzmir’de restorasyonları devam eden üç ayrı köşkün de sanat merkezlerine dönüştürülmesiyle sürüyor. Sportif genç nesillerin yetiştirilmesini amaçlayan Arkas Spor Kulübü İzmir’de özellikle voleybol ve yelken branşında önemli başarılara imza atıyor. İtalyan Anaokulu, Orion Vakfı’na bağlı Piri Reis İlköğretim Okulları, Arkas Narlıdere Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, Arkas Eğitim ve Kültür Vakfı ile eğitimli bireylerin hayata hazırlanması için gayret gösteriyor. 16 yıldır Çeşme koylarında çalışan Arkas TURMEPA II atık toplama teknesi, 17 milyon litre deniz suyu temiz kalmasını sağladı.
