Metro, tren gibi raylı sistem hattındaki okul, üniversite, işyeri servisleri kaldırılacak; vatandaş toplu taşıma araçlarına yönlendirilecek. Servis aracı kullanıcılarına toplu taşıma bileti ve/veya ücretsiz veya indirimli kart verilecek. Yakıtı az, emisyonu düşük arabalar ile elektriği en az tüketen buzdolabı, çamaşır makinesi, elektrik süpürgesinin vergisi de düşecek. İşte milyonlarca vatandaşı yakından ilgilendiren adımlar…
Başbakan Davutoğlu’nun bugün açıkladığı ‘Öncelikli Dönüşüm Programı’nda kritik eylemler yer aldı. 9 Başlıkta açıklanan eylem planlarından Enerji Verimliliğinin Geliştirilmesi Programında milyonlarca vatandaşı ilgilendiren adımlara yer verildi.
Bir yıl içinde atılacak bu adımlardan dikkat çeken başlıklar şöyle:
Servisler kaldırılıyor
2014-2018 döneminde Büyükşehirlerde servis araçları kapasite, güzergâh ve araç teknolojileri açısından yeniden değerlendirilecek. Öncelikle mevcut raylı sistem hatları üzerindeki işyerleri, üniversite ve okullarda semt servisi uygulaması kaldırılacak. Yolcuların yüksek kapasiteli toplu taşıma sistemlerine yönlendirilmesi için tedbirler alınacak. Servis kullanan öğrenci, işçi, memurlara toplu taşıma bileti ve/veya kartlarının ücretsiz veya indirimli verilmesi uygulaması getirilecek.
Taksim’e giriş paralı olacak
Eylem planına göre kent merkezlerine otomobil girişi sınırlandırılacak. Büyükşehirlerde kent merkezine araç girişini ücretlendiren pilot Akıllı Ulaşım Sistemleri (AUS) uygulaması başlatılacak. Yeni metro, tren gibi raylı sistem istasyon projeleri tasarlanırken ‘otoparklar’ zorunlu hale gelecek. Otopark ücreti ile ulaşım ücreti ilişkilendirilerek otopark ile toplu taşıma sistem entegrasyonu sağlanacak.
Böylece toplu taşıma sistemlerinin kent çeperindeki durak ve istasyonlarda ‘Park Et-Devam Et’ uygulamaları yaygınlaştırılacak.
Akıllı trafik lambaları gelecek
Kentlerde akıllı sinyalizasyon sistemleri yaygınlaştırılacak. Bunun için enerji verimliliği yüksek ve iklime duyarlı kentsel ulaşım stratejileri hazırlanacak. Böylece Büyükşehirlerde toplu taşımayı, yakıt sarfiyatını ve enerji verimliliğini öncelikle gözeten ulaşım ana planları ve uygulamaları yürürlüğe konulacak.
Kaza ve acil durum yönetim sistemi, dinamik trafik sinyalizasyon sistemi, yeşil dalga sistemi, yol sensörleri, değişken mesaj sistemi, trafik yoğunluk haritası, web/mobil bilgi sistemi vb. AUS uygulamaları yaygınlaştırılacak.
Çevre dostu arabalar daha az vergi ödeyecek
Enerji verimliliği yüksek, emisyon oranı düşük taşıtlara vergi avantajı getirilecek. Yakıt pilli, elektrikli ve hibrit araçlar için vergi farklılaştırması yapılacak. Yani yeni nesil araçların vergisi diğerlerine göre düşürülecek.
Kamu kurum ve kuruluşlarının verimi yüksek araç filoları oluşturmalarına yönelik teşvik edici yöntem ve mekanizmalar geliştirilecek. Hem özel hem kamuda yeni araç alımlarında ve kiralamalarında enerji verimliliği ve tasarrufu artırıcı vergilendirme yapılacak.
Alternatif yakıtlı araç kullanımı artırılacak. CNG, güneş enerjisi vb. alternatif yakıtlar ile çalışan taşıtların kullanımı teşvik edilecek. Özellikle tarım alanında; tarım, hayvan ve atık temelli gazlarla üretilen alternatif enerji kaynaklarıyla çalışan taşıt motorları geliştirilecek.Yakılmasıyla çevreye olumsuz etki oluşturmayan uygun atık maddelerden enerji sağlanmasıyla ilgili çalışmalar yürütülecek.
Beyaz eşyada enerji verimliliğe göre vergi verilecek
Plana göre enerjiyi verimli tüketen ürünlerle verimsiz tüketen ürünlerin vergileri farklılaşacak. Buna göre buzdolabı, çamaşır makinesi, ütü, elektrik süpürgesi, saç kurutma makinesi gibi ürünlerin satışından alınan Özel Tüketim Vergisi, elektrik tüketimine bağlı olarak farklılaşacak. Elektriği az tüketenin vergisi de az olacak.
9 maddelik eylem planının tamamı
25 maddeden oluşan Yapısal Dönüşüm Planı’nın ilk paketinde yer alan 9 maddelik programda şunlar yer alıyor:
İthalata Olan Bağımlılığın Azaltılması Programı: İhracatın ithalatı karşılama oranının 2018’de yüzde 70’in üzerine çıkarma hedefleniyor. 7 tedarik stratejisi güncellenecek.
Öncelikli Teknoloji Alanlarında Ticarileştirme Programı: Yerli makine üreticilerinin rekabet gücünün artırılması planlanıyor.
Kamu Alımları Yoluyla Teknoloji Geliştirme ve Yerli Üretim Programı: 2018’e kadar öncelikli sektörlerde Türk ürün ve marka sayısı artırılacak.
Yerli Kaynaklara Dayalı Enerji Üretim Programı: 2018 yılında enerji üretiminde yerli kaynak payının yüzde 35’e çıkarmayı planlanıyor. Kamu alımlarında yerli firmaların payı artırılacak.
Enerji Verimliliğinin Geliştirilmesi Programı: Linyit kaynakları azami şekilde ekonomiye kazandırılacak. Enerji verimliliği konusunda yatırımlar desteklenecek.
Tarımda Su Kullanımının Etkinleştirilmesi Programı: Tarımda su kullanımını etkinleştirecek adımlar atılacak. Su kaynaklarının daha verimli kullanılmasına destek sağlanacak.
Sağlık Endüstrilerinde Yapısal Dönüşüm Programı: Yerli ilaç ve tıbbi cihaz üretimine teşvik sağlanacak.
Sağlık Turizminin Geliştirilmesi Programı: Yerli Ar-Ge ve üretimi destekleyecek şekilde Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı kurulacak. İlaç ve tıbbi cihaz alımlarında yerli üretimi özendirici ve geliştirici tedbirler alınacak.
Taşımacılıktan Lojistiğe Dönüşüm Programı: Lojistik veri tabanı oluşturulacak. Liman yönetim modeli hayata geçirilecek.
