Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Türkiye’yi ziyaretinde Güney Akım Doğalgaz Boru Hattı’nın Bulgaristan yerine Türkiye’den geçebileceğine yönelik açıklamaları, Rusya’nın batıya karşı stratejik hamlelerinden biri olarak nitelendirildi.
Ukrayna’daki I. Mechnikov Ulusal Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Sergey Glebov, Putin’in yeni boru hattı projesine şüpheli baktığını belirterek, “AB, Güney Akım’ı reddettiyse, Güney Akım 2’yi neden kabul etsin? Birçok şey Türkiye’nin siyasi ve finansal iradesine bağlı” dedi.
Güney Akım Projesinin iptal edilmesini “Rusya’nın geri çekilmesi” olarak yorumlayan Glebov, “Rusya’nın gözde projesi Güney Akım, tam bir fiyaskoya döndü. AB’yi projeye destek vermesi için ikna edemedi. Üstelik bunda sadece Ukrayna etkili olmadı. AB’nin TANAP ve TAP’ı öncelik almasından da kaynaklandı” diye konuştu. Moskova’nın bu projedeki kaybını kazanca dönüştürmek için çözüm aradığını öne süren Glebov şöyle konuştu:
“Yeni projeye Güney Akım 2 diyelim. Bu durumda, birçok şey Türkiye’nin ve Yunanistan’ın duruşuna bağlı. TANAP ve TAP bu iki ülkenin elinde. Aynı zamanda eğer Avrupa Birliği, Ukrayna krizi, düşen enerji fiyatları ve alternatif kaynaklar nedeniyle de Rusya ile artık daha az muhatap olmak isteyebilir. O durumda yeni boru hattı projesi de başarısız olur.”
Ukrayna’nın bay-pas edildiği yeni boru hattının, AB’nin bu ülkeyi yarı yolda bıraktığı anlamına gelip gelmeyeceğine ilişkin olarak da Glebov, şunları söyledi:
“Temel soru şu: AB için bu yeni boru hattı siyasi, jeopolitik ve ekonomik açıdan karlı mı? Eğer öyleyse, AB, Ukrayna’yı yarı yolda bırakır. Ama öyle olmayacak gibi görünüyor. Güney Akım 2, TANAP ve TAP ile rekabet edebilecek mi? Putin’in yeni boru hattı projesine şüpheli bakıyorum. AB, Güney Akım’ı reddettiyse, ‘Güney Akım 2’yi neden kabul etsin? Birçok şey Türkiye’nin siyasi ve finansal iradesine bağlı.”
Erdoğan’ı ikna ettiyse, zafer
Sidney’deki New South Wales Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç.Dr. Stephen Fortescue ise “Putin, Erdoğan’ı AB’nin ikna olmadığı Güney Akım’a alternatif yaratmak konusunda ikna ederek zafer elde etti” değerlendirmesinde bulundu.
Rus ekonomisinin yaptırımlardan etkilendiği göz önüne alındığında, boru hattının finansmanı konusunda sorun yaşanabileceğine dikkati çeken Fortescue, “Bu, Rusya’nın temel sorunu şu anda. AB’ye karşı yaptığı her hamle çok pahalı. Kazananın kim olduğunu söylemek için çok erken. Şu ana kadar bence Rusya kazanmaktan çok uzak. Ekonomisi daralıyor, enerji sektörünü büyük oranda Çin’e bağladı. Türkiye ile yapılan anlaşmanın dengeyi değiştirebileceğini düşünmüyorum” ifadelerini kullandı.
Fortescue, Türkiye’nin yeni boru hattı projesinde hem finansal hem de siyasi açıdan söz sahibi olacağını savunarak, “Türkiye, Rusya karşısında pazarlık gücünü artırdı. Yeni boru hattını inşa ederken Türkiye’nin finansmanına dahi ihtiyaç duyulabilir” dedi.
