CME’nin vadeli işlemleri başlatması ile Bitcoin de büyük ölçüde sisteme dahil olacak. O tarihte felsefesinden ziyade JP’nin short’layıp short’lamadığını veya direnç ve destekleri konuşuyor olacağız. Bu nedenle hazır biraz daha vakit varken Bitcoin/Blockchain’in kendisinden konuşmaya devam etmek ve diğer kripto para birimlerini incelemek istiyorum. Çok gerekli bir gelişme olmasına rağmen (çünkü tarihte ne olmuşsa olması gerektiği için olmuştur) kağıt para yani “Fiat” sistemini eleştirenler açısından büyük bir ironi olsa gerek ki Bitcoin de aslında “Fiat”. Latince “söyledik oldu” anlamına gelir ve Bitcoin de 9 sayfalık bir manifestonun ardından ortaya çıktı. Hiç bir şeye dayanmadığı için bu yönü ile kağıt paradan farkı yok. Sadece miktarı sınırlandığı için kağıt para sistemine alternatif olarak görülse de 21 milyon adet gibi bir sınırlama nedeni ile günümüz ekonomisinde bir alternatif olması da söz konusu değildir. Ancak fikir (özel kurumların para basabilmesi vs merkezi darphane) ve teknolojisi alternatif olabilir .
Bitcoin’in ilk blokunda (bu yazıyı yazarken 494969’uncu bloktayız) yani “genesis blockta” ne yazdığını hatırlatmak istiyorum. İçinde bir blok oluşumu için gerekli değişkenleri içeren bu sıfır noktasındaki blokta kendisinden önce bir işlem olmadığından “coinbase ” “The Times 03/Jan/2009 Chancellor on brink of second bailout for banks” cümlesi yani 3 Ocak 2009 tarihli The Times gazetesinin manşetinden oluşur.Tarihe not düşmek için mükemmel bir zaman ve alternatif bir ekonomik vizyon için mükemmel bir manşet. Bitcoin’in mottosunun “vires in numeris” 2 anlam taşır. İlkini rakamlarından kaynaklanan güç olarak tanımlayabiliriz, yani matematiğin, yani analizin gücü. İkinci anlamı ise kitlelerin gücü anlamına geliyor. Yani para basan merkezi bir otorite değil, güven unsuru olarak çalışan sınırlı sayıda yapı değil, kitlelerin kontrolünde çalışan bir sistem. Her işlemin şeffaf bir şekilde bloklarda yazılması (trustless) ve onaylandığı bir sistem.
Ancak göklere çıkartılan blockchain teknolojisinin kripto paralar alanında bazı sorunları var. Scalability yani ölçek sorunu bunlardan biri. 1 MB blokların yarattığı sorunlar nedeni ile SegWit, 2X, 8 MB bloklar gibi çözümleri sık sık duyuyoruz. Ancak ikinci bir sorun var ki daha büyük. Bitcoin bloklarını onaylayan yani networkun işlemesini sağlayan Madenciler “sınıfı” . Blockchain’in Bitcoin versiyonunda işlemesi için bu sınıfın varlığı ve daha önemlisi harcadıkları çaba karşılığında ücretlendirilmesi şart. Bitcoin’in doğrulama mekanizması Proof of Work (Pow) madencilerin ağırlıklı şifre çözücü olmasını sağlayan bir yöntem. Alternatifi Proof of Stake, buna da payınız oranında çalışma sistemi diyelim.
Her iki sistemde de ortaya bazı “sınıflar” çıkıyor ve Bitcoin’in yarattığı merkezi olmayan dünyada eskisinden farklı ama yeniden bir merkezi güç oluşuyor. İşlemleri yapanlar ve onaylayanlar. İşlem ücreti ödeyenler ve ücreti kazananlar. Ücret daha yüksekse Bitcoin madenciliğinden Bitcoin Cash madenciliğine geçebilecek ve sadakati sistem değil ücrete olan bir sınıf. O halde “Blockchain” sanıldığı kadar dönüştürücü bir teknoloji olmayabilir. Ki bence gerçekten de değil ancak pek çok sektörde çok işe yarayacağı da kesin. Dönüştürücü olan merkezileşmemiş para fikrinin kendisi. IOTA yukarıda bahsedilen “sınıf” oluşumunu ve bunun kaçınılmaz olarak ortaya çıkaracağı merkezi gücü engellemek için blockchainden farklı bir teknoloji olan Tangle‘ı kullanıyor ve mesh net olarak tanımlanıyor.
Yani kimse networkün tamamını tanıyamıyor (bu da teoride 51% pratikte 34% saldırı ihtimalini çok azaltıyor) Şayet bir işlem onaylatmak istiyorsanız daha önce açıklanan 2 işlemi onaylamanız gerekiyor. Bilginin Blockchain’de dikey yatmasının aksine kendi ve referans işlemlerinizin çifte harcama/kayıta neden olmayacağınızı kontrol ediyorsunuz. Ardından sonucu “komşu” bilgisayarlara açıklıyorsunuz. Onlar da bir işlemden önce yine benzer kontrollerden geçirip size yolluyor. İşlem manipüle edilse bile ilk ana Tangle’da gerçek ortaya çıkıyor. Böylece madenciler ve ücret uygulaması aradan çıkıyor ve hepimiz birimiz birimiz hepimiz için prensibi çalışmaya başlıyor. Kısa vadede COO (Co-ordinator) sorunu var ancak ağ yeterli büyüklüğe geldiğinde bu sorun ortadan kalkacağından detaylarına değinmiyorum. Bu konulara 2018’de daha sık ve detaylı değinmeye çalışacağım.
