Geçtiğimiz hafta Rixos Tersane’de katıldığım tanıtım toplantısında, ATMO Group ve Urzema Holding yöneticileri, Urzat Otomotiv’in Eskişehir OSB’de başlatacağı üretim sürecine dair detayları paylaştı. İlk aşamada banttan inecek SWM G01 PRO ve JAC E30X modellerinde yerlilik oranı düşük olsa da, hedef kademeli artışla dışa bağımlılığı azaltıp yerli ekosisteme geçişi sağlayabilmek. Bu kapsamda, 2029 yılına kadar yerlilik oranının %50’nin üzerine çıkarılması planlanıyor. – Zeynep Aktaş
Türkiye otomotiv sanayisinde giderek belirginleşen bir eğilim, yalnızca üretim kapasitesine değil, tedarik zincirinin yapısına da odaklanılması gerektiği yönünde gelişiyor. Bu bağlamda Eskişehir OSB’de hayata geçirilecek Urzat Otomotiv projesi, montajla sınırlı kalmayan, kademeli yerlileşmeyi hedefleyen bir yaklaşımı öne çıkarıyor. Tanıtımda dile getirilen proje, başlangıçta ithal parçalara dayansa da sürecin yerli tedarikçilerin entegrasyonuyla adım adım dönüşmesi üzerine kurgulandığını gösteriyor.
Ekonomik faktörler etkili oldu
ATMO Group, Çinli otomotiv markalarıyla 2012’den bu yana iş birliği içinde. Türkiye pazarına ise 2023 yılında adım atan şirket, 2024’te Shineray ile ortaklık kurarak üretim kararını netleştirdi. ATMO Group CEO’su Anton Chernov, “Farklı senaryoları değerlendirdik; burada kalmak mı, gitmek mi sorusuna Türkiye’nin stratejik önemiyle yanıt verdik” sözleriyle yatırım kararının temelinde yatan jeopolitik ve ekonomik etkenleri vurguladı. İthal araçlara uygulanan ilave vergi oranları ve değişen regülasyonlar da kararın hızlanmasında etkili oldu. Chernov, kısa vadede 20 bin adet, 2029 itibarıyla ise yıllık 40 bin adetlik üretim hedeflediklerini açıkladı.
Üretimin kalbi Eskişehir’de atacak
Urzat Otomotiv üretimini, Eskişehir Organize Sanayi Bölgesi’nde 1 milyon metrekarelik alanda yürütecek. İlk etapta yıllık 20 bin adetlik kapasiteyle başlanacak üretimin, faz 2 yatırımıyla birlikte 2027-2029 döneminde 40 bin adede ulaşması planlanıyor. Urzema Holding CEO’su Murat Ertaş, “Eskişehir, Türkiye’deki en büyük ihracat fazlası veren şehirlerden biri. OSB’nin lojistik ve sanayi altyapısı bu yatırım için önemli bir zemin oluşturdu” dedi. Yerel yönetimlerin ve OSB yönetiminin projeye olan desteği de Ertaş tarafından özellikle vurgulandı.
İki modelle yola çıkılıyor
Urzat’ın üretim yolculuğu, 2025 Eylül ayında SWM G01 PRO modeliyle başlayacak. Yıl sonunda ise tam elektrikli kompakt hatchback sınıfındaki JAC E30X modelinin üretimi başlayacak. Her iki modelin başlangıçta düşük yerlilik oranına sahip olacağı belirtilirken, bu durumun aşamalı olarak tersine çevrilmesi hedefleniyor. SWM ve JAC Türkiye Ticari Operasyonlar Direktörü Burak Azmanoğlu, “SWM markasıyla Türkiye’de 17 satış noktasına ulaştık, yıl sonuna kadar bu sayıyı 30’a çıkaracağız. Servis altyapısı, SWM Akademisi ve 5 yıl ya da 150 bin kilometre garanti gibi unsurlarla satış sonrası yapımızı güçlendiriyoruz” açıklamasında bulundu.
Hedef kademeli yerlileşme
Tanıtım toplantısında en fazla dikkat çeken başlıklardan biri, üretimin yalnızca montajla sınırlı kalmayacağına dair net mesajlardı. Murat Ertaş, “2026’da %25–30, 2027’de %40 yerlilik oranını hedefliyoruz. Amacımız %51’i aşarak ‘Türk Malı’ belgesi alabilmek” sözleriyle bu stratejiyi ortaya koydu. Tedarik zincirinin yurt dışı kaynaklı yapıdan Türkiye merkezli bir modele evrilmesi hedeflenirken, yalnızca parça üretimi değil, tasarım, mühendislik ve yan sanayi entegrasyonu da uzun vadeli hedefler arasında yer alıyor. Ertaş, “Tedarik zincirini taşımıyoruz, burada yeniden kuruyoruz” ifadesiyle bu farkı vurguladı.
Teşviksiz ilerleyen bir model
Projenin dikkat çeken bir diğer boyutu ise herhangi bir kamu teşviki alınmadan tamamen özkaynaklarla yürütülmesi. Hem ATMO hem de Urzema yöneticileri, ekonomik ortamın belirsizliklerine rağmen üretim sürecine uzun vadeli bakış açısıyla yaklaştıklarını belirtti. Bu tercih, yatırımın sadece ticari değil, aynı zamanda yapısal dönüşüm hedefi taşıdığını da gösteriyor. İlk modellerde ithal parça kullanımı, geçiş sürecinin bilinçli ve kontrollü bir başlangıç aşaması olarak değerlendiriliyor.