Türkiye’de İtalyan Ticaret Odası’nın 130. yılı dolayısıyla İtalyan Büyükelçilik Sarayı’nda “İtalya &Türkiye Ortak Girişim Ruhu” ana temasıyla düzenlenen toplantıdayız. İş dünyasının temsilcileri yeni yatırımlar ve projeler hakkında fikir alışverişinde bulunuyor. Geriye dönüp baktığımızda Türkiye-İtalya ikili ticaret hacmi 2011 yılında 21,4 milyar dolar ile rekor düzeye ulaşmıştı. İniş-çıkışların ardından 2014’te İtalya, Almanya, Irak ve İngiltere’den sonra Türkiye’nin en çok ihracat gerçekleştirdiği ülkelerden biri oldu. İhracatın yüzde 4,53’ü, ithalatın ise yüzde 5’i İtalya’ya gerçekleşti. 2015 yılı ikili dış ticaret hacmi ise 17,5 milyar dolar civarında gerçekleşti.
Türkiye’nin AB üyeliğini destekleyen ülkelerin başında gelen İtalya, aynı zamanda Türkiye’deki en büyük dördüncü yabancı yatırımcı konumunda bugün. İtalyan Ticaret Odası’nın toplantıda verdiği bilgilere göre, Türkiye İtalya için Çin, Rusya veya Brezilya’dan çok daha önemli bir yatırım ve ticaret ortağı durumunda. Bunun başlıca nedenleri arasında Türkiye’nin İtalya’ya yakın olması ve komşu olduğu pazarlara girebilmek için önemli bir merkez oluşturması gösterilebilir. İtalya Büyükelçisi Luigi Mattiolo, iki ülke arasındaki dış ticaret hacminin önemine dikkat çekiyor. Son dönemde global sarsıntıların etkisini sorduğumda ise “Karşılıklı güven ilişkisi ve ciddi beklentiler Akdeniz havzasını yakından ilgilendiriyor. Son yıllarda krizlerden bütün ülkeler etkilendi. İtalya ve Türkiye’de gelişim ruhu var” diyor.
İtalyan Ticaret Odası Başkanı Giuseppe Moggi ise “Bugüne kadar tarihsel gelişimimizde pek çok olumsuz olayla karşılaştık. Gelişmeler, ilişkilerimizi zayıflatacak şekildeydi. Ancak ortak ruh her iki ulusta da bu ilişkinin gelişmesini sağladı. Girişimciler ne yapacaklarına bakarlar; bu nedenle ben her iki ulusun girişimci ruhundan ümitliyim” diyor. İtalyan Ticaret Odası Executive Başkan Yardımcısı ve Bell Holding Yönetim Kurulu Başkanı Livio Manzini ise 2017’de Türkiye’nin İtalya için odak ülke seçilmesine dikkat çekiyor ve şöyle devam ediyor: “İki ülke arasındaki ticari ilişkiler olumlu yönde gelişiyor. Türkiye’de bin 300 İtalyan firma faaliyet gösteriyor. İtalya’nın 2002-2015 döneminde Türkiye’deki toplam yatırımlarının tutarı 2 milyar 880 milyon dolar oldu. 2015 yılında İtalya, Türkiye’ye 179 milyon dolar yatırım yaptı. 2017 yılı için Türkiye’nin, İtalya’da odak ülkesi seçilmesi; çalışmaları daha da hızlandıracak ve ticaret hacmini artıracak. Her iki ülkede de ticari alanda henüz kullanılmayan rezerv potansiyel mevcut. İtalya, Avrupa ve Kuzey Afrika arasında yer alan 800 milyon potansiyel tüketiciye sahip pazara ulaşabilecek konumda ve bunun için de işbirliği yaptığı ülkelerden Türkiye çok önemli noktada bulunuyor” diyor. Serbest ticaretin artırılmasının çok önemli olduğuna da değinen Manzini sözlerini şöyle sürdürüyor: “Her iki ülkenin de potansiyeli çok yüksek. Hali hazırda iyi durumda olan ticaret hacminin daha da yükselmesi için serbest ticareti artırmak son derece önemli. Gümrük Birliği anlaşmasının kapsamadığı bazı sektörler mevcut. Daha serbest ticaret için atacağımız tüm adımlar, ticaret hacminin artırımına katkıda bulunacak.”
İtalyan Ticaret Odası Genel Sekreteri Fatih Ayçin ise İtalya-Türkiye arasındaki ticari gelişmeler kapsamında şirketlere yardımcı olduklarının altını çiziyor. Ayçin, “Gerek İtalya’da gerekse Türkiye’de yatırım yapmak, yeni iş kurmak, temsilcilik almak isteyen tüm girişimciler bizden danışmanlık alabilir. Bugün 600’ü aşan üye sayımızla ve verdiğimiz hizmetlerle iki ülke arasındaki ticarete ciddi katkı sağladığımıza inanıyoruz. Son 10 yılda iki ülke arasında gerçekleşen ticaretteki artış bunun kanıtı. Yenilenebilir enerji ve makine sektörleri gibi henüz hak ettiği noktada olmayan bazı potansiyel sektörlerin de devreye girmesiyle ticaret hacmi daha da artabilir” diyor.
İtalya güçlü ekonomik yapısını, daha çok aile şirketi olan ve bu aileler tarafından yönetilen, sanayi grupları içerisinde bir araya gelmiş olan küçük ve orta ölçekli firmalara borçlu. İtalya ekonomisinde özellikle imalat sektörü çok güçlü. Otomotiv, gemi yapımı, kimyasallar, mobilya, giyim ve tekstil, deri eşya ve ayakkabı, gıda prosesi, seramik ürünler ve makineler de öne çıkıyor. Türkiye’de tekstil-konfeksiyon, deri, makine imalat, gıda işleme ve kimya sektörleri İtalyan firmalarının işbirliğine açık. Bu sektörlerin yanı sıra ambalaj, madencilik, mobilya, otomotiv yan sanayi, elektronik, güvenlik sistemleri, mücevherat, haberleşme, mühendislik, lojistik, metal işleme, gemi inşa, enerji, ulaştırma, çevre projeleri, savunma sanayi, sağlık, finansal hizmetler ve turizm sektörleri de işbirliği açısından önemli potansiyele sahip. İki ülkenin KOBİ’leri arasında işbirliğinin geliştirilmesi konusu ise gelecek dönemde de gündemdeki sıcak yerini koruyacak gibi görünüyor.
İki ülkenin şirketleri asarında son beş yılda gerçekleşen satın almalar
Kale Grubu: Kale Grubu, İtalya’nın seramik üssü Sassuolo bölgesinde karo seramik üretimi yapan, Edilcuoghi, Edilgres ve Campani markalarını bünyesinde barındıran Fincuoghi şirketinin tamamını 2011’de satın aldı.
Indesit: Türkiye’deki toplam yatırımları 20 yılda 150 milyon euro hacmine ulaşan İtalyan Indesit, Türkiye’deki ikinci fabrikasını açtı. Fabrika, 2014’te Manisa Organize Sanayi Bölgesi’nde 35 milyon euro yatırımla kuruldu.
Azimut: Toplam piyasa değeri 4 milyar dolar olan İtalyan Azimut, bugüne kadar Türkiye’ye 10 milyon euro üzerinde, yaklaşık 30 milyar TL yatırım yaptı. Şirket Notus Portföy’den sonra son olarak Türkiye’nin en büyük bağımsız portföy yatırım şirketi Bosphorus Capital’ı 2015’te bünyesine geçirdi.
Intesa Sanpaolo: Dünyada 4 bin 500 şubesi, 11 milyonun üzerinde müşterisi bulunan İtalyan bankası Intesa Sanpaolo, Türkiye’deki ilk şubesini 2015’te İstanbul’da faaliyete geçirdi.
Leitwind: İtalya’nın rüzgar türbini üretiminde pazar lideri, 2016’da Türkiye’deki ikinci ofisini İstanbul’da açtı.
Ziylan Grup: Bünyesinde Flo, Polaris ve Kinetix gibi markaları barındıran, Ziylan Grup, İtalyan Lumberjack markasını 2012’de satın aldı.
Permak Grubu: Permak Grubu, Venedik’teki San Clemente Adası’nı ve içerisindeki San Clemente Palace Resort Oteli’ni 2013 yılında satın aldı.
Toksöz Grup: Gıda, ilaç ve enerji alanında faaliyet gösteren, Tadelle ve Sarelle markalarıyla tanınan Toksöz Grup, 150 yıllık İtalyan çikolata markası Pernigotti’yi Fratelli Averna’dan 2013’te satın aldı.
Alvimedica: Türkiye‘nin kardiyoloji alanındaki markası Alvimedica, global pazardaki ilk beş şirket arasında yer alma stratejisi kapsamında, İtalya’nın tıbbi cihaz şirketi Carbostent & Implantable Devices’ı (CID) 2013’te satın aldı.
Ferrero: Dünyanın en büyük çikolata üreticilerinden Ferrero 2012’de Türkiye’de Stelliferi Fındık ve Gıda Sanayi’ni satın aldı. 2013 yılında; Nutella, Kinder Pingui ve Kinder Süt Dilimi markalı çikolatalar üretmek üzere 300 milyon TL yatırımla Manisa’ya fabrika açtı. Ardından Oltan Gıda’yı 2014’te satın aldı.
Türkiye’deki İtalyan sermayeli Türk firmalarının sayısı
Yıllar Sayı
2007 550
2008 696
2009 744
2010 802
2011 896
2012 1.015
2013 1.113
2014 1.176
2015 1.297
Rakamlarla Türkiye-İtalya ilişkileri
– 2015 yılı ikili dış ticaret hacmi: 17,5 milyar dolar (10,6 milyar dolar ithalat ve 6,9 milyar dolar ihracat ile)
– Türkiye’de faaliyet gösteren İtalyan firma sayısı: 1.300
– İtalya’da faaliyet gösteren Türk firma sayısı: 52
– İtalya’nın 2002-2015 döneminde Türkiye’deki toplam yatırımlarının tutarı: 2 milyar 880 milyon dolar
– Türkiye’nin 2002-2015 döneminde İtalya’daki toplam yatırımlarının tutarı: 329 milyon dolar
– 2015 yılında İtalya’nın Türkiye’de yaptığı yatırımların tutarı: 179 milyon dolar
