Buğday tedariğinde yüzde 20 pazar payı olan Taban Gıda buğday dışında soya, ayçiçeği küspesi, arpa, mısır, buğday kepeği ve yem hammaddelerinin transit ticaretini yapıyor. ERSUN ERDİNÇ
Öykü, Dubai’de yerleşik Horizon Commodities’in sahibi Aras Demir ile Suat Taban’ın Rusya ile meyve sebze ticareti sırasında tanışmalarıyla başlıyor. Şubat 2016’da gıda sektörünün en önemli fuarlarından biri olan Gulfood 2016’da, Demir ve Taban bir şirket kurup tarımsal emtia ticaretine girmeye karar veriyor.
Fuarın ardından Türkiye’ye dönüp Taban Gıda’yı kuruyorlar. 2017 sonunda da, Singapur merkezli Interflour Group’un Intermil ile ortaklığı Intermil Un Gıda Sanayii’nin CEO’su olan Hasan Hacıhaliloğlu Taban Gıda’nın CEO’su olarak görevine başlıyor. Şirket 2016’daki 37 milyon TL’lik cirosunu 2020’de 2 milyar 500 milyon TL’ye çıkarıyor. Yani yüzde 6757 büyüyor. Hacıhaliloğlu şaşırtıcı bu büyüme için “Nedeni, doğru insanların doğru yerde, doğru zamanda biraraya gelmesi” diyor. Taban Gıda 2020’de, Türkiye’nin buğday ithalatı 10,8 milyon ton iken 1,5 milyon ton satış yapıyor. Cironun yüzde 85’i Türkiye’de gerçekleşiyor. 2021 ciro hedefi ise 3 milyar TL. Bu hedefin aşılıp şirketin daha da büyümesi artık şaşırtıcı olmayabilir. Bunu düşündüren şey ise Taban Gıda’nın emtia ticaretinin yanında tamamlayıcı alanlarda da yatırım yapması. İki ay önce 14 milyon dolara alınan toplam 50 bin ton kapasiteli iki geminin ardından,
yeni iki gemiyle toplam dökme yük kapasitesini 90 bin tona çıkaracak.
Ayrıca Rusya’da un fabrikası kurma ve Samsun’da silo satın alma projeleri var. Peki bu yatırımlar nasıl bir katkıda bulunacak? Hacıhaliloğlu, navlunun şu sıralar çok yüksek olduğunu ve bu gemilerle başkalarının yüklerini taşıyarak ciddi geliri elde edeceklerini söylüyor. Kendi yüklerini taşırken de bu cazip bir maliyet düşüşü anlamına geliyor. Örneğin 40 dolarlık koster navlunu ve 12 dolar taşıma maliyetiyle, yuvarlak rakamla 6 bin ton buğdayda 168 bin dolar
tasarruf söz konusu.
Taşıma kapasitesinin artmasıyla beraber 100 bin ton kapasiteli silo yatırımı da gündeme geliyor. Silolar, gemilerin daha çok sefer yapmasını sağlayacak zamanı kazandıracak. Rusya’da silo yatırımı oradaki faaliyette şirketin elini güçlendirecek. Un fabrikasının mantığı ise Rusya’nın buğday ihracatından aldığı vergiyi undan almamasına dayanıyor. Böylelikle şirket Rusya’dan buğdayı un halinde çıkardığında 60-70 dolar/ton kadar avantaj sağlayabilecek.