Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), yılın üçüncü çeyreğine ilişkin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) sonuçlarını açıkladı.
Buna göre, üretim yöntemiyle GSYH, 2014 yılı üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı çeyreğine göre sabit fiyatlarla yüzde 1,7’lik artışla 33 milyar 530 milyon lira, cari fiyatlarla ise yüzde 10,6’lık artışla 461 milyar 654 milyon lira oldu.
Büyüme, yüzde 2.9 olan beklentinin altında kalırken, böylece son iki yılın en düşük büyümesi gerçekleşmiş oldu.
İmalat sanayinin 2014’ün üçüncü çeyreğinde cari fiyatlarla yüzde 10,3’lük artışla 65 milyar 437 milyon lira, sabit fiyatlarla yüzde 2,2’lik artışla 7 milyar 298 milyon lira, finans ve sigorta faaliyetlerinin de bu dönemde cari fiyatlarla yüzde 10,4’lük artışla 13 milyar 754 milyon lira, sabit fiyatlarla yüzde 5,2’lik artışla 4 milyar 208 milyon lira olduğu görüldü.
Türkiye ekonomisi, ocak-eylül döneminde ise yüzde 2,8 büyüdü.
Öte yandan, TÜİK, yılın ilk çeyreğine ilişkin daha önce yüzde 4,7 olarak değiştirdiği büyüme rakamını yüzde 4,8, ikinci çeyrek için ise yüzde 2,1 olarak açıkladığı rakamı da yüzde 2,2 olarak revize etti.
Tarım sektöründe ciddi daralma yaşandı
Büyüme rakamlarını değerlendiren uzmanlar, 2012’nin dördüncü çeyreğinden sonraki en düşük büyümeye olduğuna dikkat çekerek, tarım sektöründe yüzde 4.9’luk bir daralma, inşaat sektöründe ise sadece yüzde 1’lik büyüme olduğunu belirterek, “İmalat sanayindeki büyüme rakamımız ise yüzde 2.2 olarak sınırlı kalmış. Ticaret kanadında sadece yüzde 0.6’lık büyümemiz var ki bu da bizi ticaret tarafında yıllık yüzde 1.4’lük bir büyümeye taşımış. Harcamalar yöntemiyle baktığımızda ise kamu harcamalarının yüzde 2 daraldığını görüyoruz. Hatırlayacağımız üzere daha önceki çeyreklerde kamu harcamaları büyümemize önemli bir katkı sağlıyordu. Ancak bu verideki yüzde 2’lik küçülme, bizi 9 aylık bazda yüzde 0.7’lik bir kamu harcaması daralmasına taşımış. Yerleşik hanehalkının tüketiminde ise sadece yüzde 0.2’lik bir büyüme dikkat çekiyor. O cepheden 9 aylık periyotta yüzde 1.3’lük bir katkı gelmiş” yorumunda bulundu.
Özel sektöre baktıklarında ise kocaman bir sıfır gördüklerini anlatan uzmanlar, şöyle devam etti: “Bu noktada bu cepheden büyümeye gelen yüzde 1.6’lık bir negatif etki var. Özel sektör zaten uzunca bir süredir zaten sıfır çekiyordu. Bu durağanlık bu veride de bozulmamış. Kısaca, kamu harcamamış, hanehalkı beklenen ‘patlamayı’ bu çeyrekte de gerçekleştirememiş, kamu harcamaları daralmış, inşaat her zamanki ‘lokomotif’ görevini bu kez yerine getirememiş ve tarım bizi ciddi şekilde aşağı çekmiş.”
Cari ve sabit fiyatlarla GSYH sonuçları şöyle:
| Yıl | Cari fiyatlarla GSYH (milyon TL) | Gelişme Hızı (%) | Cari fiyatlarla GSYH (milyon dolar) | Gelişme Hızı (%) | Sabit fiyatlarla GSYH (milyon TL) | Gelişme Hızı (%) |
| 2012 1. çeyrek | 325.184 | 12,2 | 180.613 | -1,7 | 27.197 | 3,1 |
| 2012 2. çeyrek | 350.161 | 10,3 | 193.984 | -4,2 | 28.885 | 2,7 |
| 2012 3. çeyrek | 377.042 | 7,4 | 208.949 | 2,9 | 31.644 | 1,5 |
| 2012 4. çeyrek | 364.412 | 7,4 | 202.736 | 9,7 | 29.930 | 1,3 |
| 2012 yıllık | 1.416.798 | 9,2 | 786.283 | 1,6 | 117.625 | 2,1 |
| 2013 1. çeyrek | 355.687 | 9,4 | 199.106 | 10,2 | 28.027 | 3,1 |
| 2013 2. çeyrek | 386.373 | 10,3 | 210.405 | 8,5 | 30.184 | 4,6 |
| 2013 3. çeyrek | 417.223 | 10,7 | 212.697 | 1,8 | 32.983 | 4,2 |
| 2013 4. çeyrek | 405.898 | 11,4 | 199.730 | -1,5 | 31.283 | 4,5 |
| 2013 yıllık | 1.565.181 | 10,5 | 821.937 | 4,5 | 122.476 | 4,1 |
| 2014 1. çeyrek | 409.203 | 15 | 185.033 | -7,1 | 29.361 | 4,8 |
| 2014 2. çeyrek | 425.917 | 10,2 | 201.300 | -4,3 | 30.842 | 2,2 |
| 2014 3.çeyrek | 461.654 | 10,6 | 213.707 | 0,5 | 33.530 | 1,7 |
TÜİK verilerine göre cari fiyatlarla iktisadi faaliyet kollarının büyüme hızları şöyle oldu:
| Sektörler | 2014 2. çeyrek (%) | 2014 3. çeyrek (%) |
| Tarım, ormancılık ve balıkçılık | 6,3 | 7,9 |
| Madencilik ve taşocakçılığı | 21,7 | 14,6 |
| İmalat sanayi | 12,8 | 10,3 |
| Elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı | 1,4 | 0,8 |
| Su temini; kanalizasyon, atık yönetimi ve iyileştirme faaliyetleri | 15,3 | 18,6 |
| İnşaat | 16 | 16,1 |
| Toptan ve perakende ticaret | 9,9 | 7,9 |
| Ulaştırma ve depolama | 12 | 11,5 |
| Konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri | 13,9 | 14,9 |
| Bilgi ve iletişim | 8,8 | 5,6 |
| Finans ve sigorta faaliyetleri | -7,7 | 10,4 |
| Gayrimenkul faaliyetleri | 9,2 | 10,1 |
| Mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler | 20 | 20,9 |
| İdari ve destek hizmet faaliyetleri | 15,3 | 13,5 |
| Kamu yönetimi ve savunma; zorunlu sosyal güvenlik | 11,6 | 10,7 |
| Eğitim | 16 | 16,3 |
| İnsan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri | 16,1 | 15,5 |
| Kültür, sanat, eğlence, dinlence ve spor | 14,9 | 14,1 |
| Diğer hizmet faaliyetleri | 14,6 | 15,9 |
| Hanehalklarının işverenler olarak faaliyetleri | 7,3 | 15,5 |
| Sektörler toplamı | 11 | 10,8 |
| Dolaylı ölçülen mali aracılık hizmetleri | -14,8 | 15,1 |
| Vergi-sübvansiyon | 1,7 | 9,7 |
| Gayri safi yurtiçi hasıla (Alıcı fiyatlarıyla) | 10,2 | 10,6 |