SOCAR Türkiye CEO’su Zaur Gahramanov, Türkiye’de reel sektörün Ar-Ge’ye daha fazla kaynak ayırması gerektiğinden yola çıkarak bu alanda da bir yatırım planladıklarını söylüyor ve ekliyor: “Aliağa’daki arazimizde tüm sektöre ve üniversitelere açık bir Ar-Ge merkezi kurmayı planlıyoruz.”
Türkiye’nin en büyük üretim güçlerinden biri olmayı; Türkiye ve Azerbaycan ekonomilerine katkı sağlamayı hedeflediklerine değinen Zaur Gahrmanov, Fortune’un sorularını cevapladı.
SOCAR Türkiye son iki yılını nasıl geçirdi?
Petkim’i Özelleştirme İdaresi’nden 2.04 milyar dolara satın alarak girdiğimiz Türkiye’de 11’inci yılımızı kutluyoruz. Bizim için Türkiye’de son iki yıl çok önemliydi. 2017 yılında, Petlim Konteyner Terminali’nin ikinci fazını da faaliyete açarak projeyi tamamlamış olduk. 16 bin TEU’luk son nesil dev gemilere hizmet verebilen terminalimizin kapasitesi bu tarihten sonra iki kat artarak 1.5 milyon TEU’ya çıktı. 2018’de ise bizim için çok önemli olan STAR Rafineri ve TANAP’ın açılış törenlerini gerçekleştirdik. 12 Haziran’da Azerbaycan ve Türkiye’nin çok önemli stratejik yatırımı olan ve 8 milyar dolarlık bir yatırımla kurulan TANAP’ın Eskişehir’e kadar olan kısmı açıldı ve Türkiye’ye ticari gaz verilmeye başlandı. 10 milyon ton ham petrol işleme kapasitesi olan STAR Rafineri’nin açılışını ise 19 Ekim’de yaptık. 6.3 milyar dolarlık yatırımla kurulan STAR Rafineri, her yıl cari açığın kapanmasına 1.5 milyar dolarlık katkı sağlayacak. Öte yandan geçtiğimiz yıl Aliağa’da bulunan 1.453 hektarlık arazimiz, ilk Özel Endüstri Bölgesi olarak tescillendi. Bu, bizim gelecek dönemdeki yatırımlarımız için büyük önem taşıyor.
2019 yılı ve sonrası enerji alanındaki yatırımlarınız neler?
2008’den bu yana Türkiye’ye 15 milyar dolarlık yatırım yaptık. Yeni yatırımlarımızla birlikte bu tutar 19.5 milyar dolara ulaşacak. Bu yılın ikinci yarısında 1.8 milyar dolarlık yatırımla yeni bir petrokimya tesisi projesine başlamayı planlıyoruz. Fizibilite çalışmalarımız devam ediyor. Bu tesiste yılda 1.25 milyon ton saflaştırılmış tereftalik asit (PTA), 840 bin ton P-Ksilen (PX) ve 340 bin ton benzen üreteceğiz. Türkiye petrokimya piyasası için çok önemli olan PTA, gıda ve içecek kapları, ambalajlama malzemeleri, kumaş, film gibi pek çok ürünün hammaddelerinden biri olan polyester üretiminde kullanılıyor.
Bildiğiniz üzere bu yılın başında EWE Turkey’e ait Bursagaz, Kayserigaz, Enervis, EWE Enerji ve Millenicom’u satın aldığımızı duyurduk. 2019’daki en önemli işlerimizden birisi de bu şirketlerin SOCAR Türkiye’ye entegrasyonunu sağlamak olacak. Tüm yatırımlarımızda, Türkiye’nin katma değerli, yerli üretim gücünü artırarak, cari açığı azaltmayı hedefliyoruz.
Enerji türü ve getirisi açısından mevcut kapasitenizi hangi alanlarda büyüteceksiniz? Türkiye’deki yatırım zincirlerinizi neye göre belirlediniz?
Yatırımlarımızın merkezinde petrokimya bulunuyor. Öncelikli alanımız burası; STAR Rafineri’yi de petrokimya ve rafineri entegrasyonunu hayata geçirmek için yaptık. Bizim Türkiye’deki faaliyetlerimiz açısından ikinci sırada, doğalgaz ve doğalgaz dağıtımı yer alıyor. Üçüncü sırada ise akaryakıt dağıtımı var. Bu doğrultuda ham petrol ile başlayan ve tüketiciye ulaşan nihai ürünle biten katma değer zincirini hayata geçirerek, Türkiye’nin en büyük üretim güçlerinden biri olmayı; Türkiye ve Azerbaycan ekonomilerine katkı sağlamayı hedefliyoruz.
Türkiye’nin enerji hamlesinde SOCAR olarak çözüm önerileriniz neler? Ar-Ge için kaynaklarınızı nasıl değerlendiriyorsunuz?
Dünyanın büyük ekonomilerine baktığımızda, üretim gücünün ve katma değerli üretim potansiyelinin çok önemli olduğunu görüyoruz. Coğrafi ve jeopolitik konumunun yanı sıra sürekli büyüyen ve gelişmekte olan bir ülke olması, genç ve dinamik nüfusu ve sayısız potansiyeli ile Türkiye’nin uluslararası arenada da güçlenmesi için daha çok üretmesi gerekiyor. Türkiye’nin enerji sektörü gibi dinamik bir sektörde de global oyuncular arasında güçlü bir konuma gelmesinde SOCAR’ın yatırımlarının önemli bir payı var. Türkiye’de reel sektörün Ar-Ge’ye daha fazla kaynak ayırması gerektiğinden yola çıkarak bu alanda da bir yatırım planlıyoruz. Aliağa’daki arazimizde tüm sektöre ve üniversitelere açık bir Ar-Ge merkezi kurmayı planlıyoruz.
