Alman-Türk Ticaret ve Sanayi Odası AHK, Türkiye’de Alman sermayesine sahip üye şirketlerin tahmin ve değerlendirmelerini yansıtan 2022 ilkbahar “Dünya İş Durumu” anketinin ulusal sonuçlarını yayımladı. Söz konusu anket altı ayda bir yapılıyor.
Anket sonuçları, Alman-Türk Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Dr. Markus C. Slevogt ve AHK Türkiye Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Sekreteri Dr. Thilo Pahl tarafından açıklandı.
Yerel ilkbahar anketine Alman sermayeli yaklaşık 325 üye şirketten 96’sı katıldı. Anket kapsamında dünya genelinde 4.200 Alman şirketinden geri bildirim toplandı.
Ankete katılan şirketler mevcut iş durumlarını çok olumlu değerlendirdiler. Şirketlerin yüzde 73’ü iş durumunu iyi diye tanımlarken, AHK Türkiye tarafından yapılan bir araştırmada daha önce hiç bu kadar pozitif bir değer kaydedilmediğine dikkat çekildi. 2021 sonbaharında yapılan ankette, sonuç zaten o zamanki rekor seviye olan yüzde 70’e ulaşmıştı. Şirketlerin sadece yüzde ikisi işlerinin kötü durumda olduğunu ifade etti (2021 sonbaharı: yüzde 3).
Bununla birlikte, ankete katılan şirketler önümüzdeki aylarda iş durumlarının kötüleşmesini bekliyor. Şirketlerin yalnızca yüzde 34’ü önümüzdeki 12 ay içinde daha iyi bir gelişme beklerken, yüzde 17’si daha kötü bir gelişme öngörüyor. Oysa sonbahardaki ankette olumlu konuşanların oranı yüzde 57 gibi oldukça yüksek bir seviyedeydi.
Olumsuz ekonomik beklentilere ve iş geliştirme beklentilerindeki kötüleşmeye rağmen, şirketlerin istihdam niyetleri genel olarak olumlu kalmaya devam ediyor; ancak istihdam planları 2021 sonbaharına göre daha kötümser. Şirketlerin yüzde 39’u önümüzdeki on iki ay içinde yeni çalışanlar işe almayı planlıyor (2021 sonbaharı: yüzde 59). İşletmelerin yüzde 12’si işten çıkarma bekliyor (2021 sonbaharı: yüzde 6). Şirketlerin yüzde 55’lik bir kesimi ise istihdam seviyelerinin sabit kalacağını tahmin ediyor. (2021 sonbaharı: yüzde 29).
Şirketlerin yatırım yapma isteği 2021 sonbaharına kıyasla önemli ölçüde daha sınırlı. Olumsuz konjonktürel beklentiler ve iş geliştirme değerlendirmelerinin kötüleşmesi bu bağlamda rol oynuyor. Şu anda şirketlerin sadece yüzde 26’sı daha yüksek yatırım bekliyor (2021 sonbaharı: yüzde 43). Ankete katılan şirketlerin yüzde 39’u yatırım harcamalarının aynı kalmasını bekliyor (2021 sonbaharı: yüzde 35). Yine şirketlerin yüzde 25’i daha düşük yatırım planlamakta, yüzde 10’u ise yatırım planlamamaktadır.
Kur dalgalanmaları, enerji ve hammadde maliyeti
Döviz kuru, yerel Alman şirketleri açısından ekonomik kalkınma için en büyük risk faktörü olmaya devam ediyor. Enerji ve hammadde fiyatlarındaki keskin yükseliş Türkiye’de en üst sıradaki üç riski tamamlıyor.
Şirketlerin yüzde 74’ü Türk lirasındaki değer kaybı ve oynaklığını bir risk faktörü olarak belirtiyor (2021 sonbaharı: yüzde 73). Enerji ve hammadde fiyatlarındaki keskin yükseliş de risk oluşturuyor. Bu bağlamda, şirketlerin yüzde 68’i hammadde fiyatlarını (2021 sonbaharı: yüzde 48) ve yüzde 64’ü enerji fiyatlarını (2021 sonbaharı: yüzde 34) önemli risk faktörleri olarak belirtiyor ve bu da oldukça büyük bir artış.
Anket sonuçlarını değerlendiren AHK Türkiye Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Sekreteri Dr. Thilo Pahl, Türkiye’deki Alman şirketlerinin, zorlu yerel koşulların üstesinden mükemmel bir şekilde gelebileceklerini ancak Ukrayna’daki savaş ve bunun tedarik zincirleri ve enerji fiyatları üzerindeki etkilerinin, bölgedeki sorunları daha da kötüleştirdiğini belirtti. “Bu nedenle Alman şirketleri daha fazla ekonomik gelişme ve kendi iş beklentileri konusunda çok daha şüpheci” dedi.
AHK Başkanı Dr. Markus C. Slevogt da, hem döviz kurundaki oynaklık hem de yükselen hammadde ve enerji fiyatlarının ekonomik görünümü tehlikeye attığına dikkat çekerek, şirketlerin gelecekteki olumlu iş durumlarını güvence altına almak için ekonomiye yönelik dengeleyici ve destekleyici önlemlerin şart olduğunu kaydetti.
