Belirlenen kriterler nedeniyle ödül almaya hak kazanan Volgam şirketinin sahibi Reza Zarrab’a kabinedeki iki bakan tarafından takdim edilen ihracat rekoru ödülü tartışılıyor. Ödülün yanı sıra Zarrab’ın nasıl böylesine büyük bir ihracata imza attığı da polemik konusu yapılıyor. Demek ki biraz bilgi tazelemeye ihtiyacımız var. Sizi öyle rakamlara boğmadan ihracat rekoruna adım adım giden yolu anlatmaya çalışacağım.
BİRİNCİ PERDE
Aslında her şey ABD’nin nükleer programı nedeniyle İran’a uyguladığı ambargo ile başladı. Ancak enerji ihtiyacını karşılamak için İran’dan gaz ve petrol almaya mecbur olduğu için Türkiye’ye bazı istisnalar tanındı. İran adına Halkbank’ta bir hesap açılacak, Türkiye İran’dan aldığı petrol ve gazın parasını bu hesaba yatıracaktı. İran da yıllık belirlenen bir miktarda parayı bu hesaptan çekebilecekti. Öyle de oldu. Ancak daha sonra Hindistan gibi başka ülkelerin de İran’dan yaptıkları alışverişin paraları bu hesaplara aktarıldı. Kısacası Halkbank, uluslararası kuruluşlardan izinli olarak Türkiye’den Tüpraş’ın ve Hindistan’dan bazı kuruluşların, İran’dan petrol ithal etmesine aracılık ediyordu. Ancak 2011 yılının Aralık ayında ABD Senatosu, İran Merkez Bankası’yla “anlamlı” ölçüde işlem yapan finans kuruluşlarına yaptırım uygulanmasına olanak tanıyan bir karar çıkardı. Kararın arkasındaki isimlerden
Senatör Mark Kirk, “İran’ın petrol sözleşmeleri ve dış dünya arasındaki istikrarlı finansal arabuluculuğu kırmaya çalışıyoruz” açıklaması yaptı. Bunu 9 Ocak 2012’de Hindistan’daki Indian Express haber sitesinin, Halkbank’ın, Hindistan’ın İran’a olan petrol borcunu ödeme sürecinden çekildiğini duyurması izledi. Bu haberi 17 Aralık
operasyonunda gözaltına alınan Halkbank Genel Müdürü Süleyman Aslan yalanladı. Kendilerine henüz böyle bir bilgi ulaşmadığını duyurdu.
*SEFER LEVENT’İN HÜRRİYET’TE YER ALAN YAZISINI OKUMAK İÇİN TIKLAYIN.