Borsa dipte; döviz ve faiz zirvede. Piyasalarda dalgalanma temmuza kadar devam edecek. Yatırımcı ise risksiz ve stressiz kazanç sağlamanın peşinde.
Global piyasalarda önemli gelişmeler yaşanıyor. Yatırımcının kafası ise oldukça karışık. Esasen bunun yeni bir durum olduğu da söylenemez. Neticede farklı alternatifler arasında eldeki nakdin değerlendirilmesi her zaman için karmaşık bir konu olmuştur. Daha fazla gelir elde etme isteği kimi zaman daha fazla risk almayı gerektirse de her zaman için alınan riskin yüksekliği ile orantılı bir gelirin gerçekleşmesi de mümkün olamamakta. Sonuçta kimi zaman daha fazla risk alındığı halde daha az gelir ya da yüklü zarar gündeme gelebiliyor.
Alınan risk karşılığında gerçekleşen gelire değip değmediği hakkında fikir yürütebilmek dışardan bakan biri için her zaman kolay olmayabilmekte. Bunun nedeni meselenin tek bir boyutunun olmamasıyla alakalı. Risk karşılığında kısa vadede iyi bir gelir elde edilmiş olsa dahi bu süre zarfında yaşanan olası stres, yatırımcının psikolojisini ciddi boyutta tahrip edebilmekte. Bu nedenle maliyete bu riskin de doğrudan ve ya dolaylı sonuçlarının da hesaplamaya dahil edilmesi gerekiyor. Nihai sonuç hesaplanırken sadece ekonomik yönüyle değil sosyal ve psikolojik boyutlarını da ilave ederek bir sonuca gitmek yatırımcı açısından daha sağlıklı bir değerlendirme olacaktır. Tüm bu unsurlar birlikte değerlendirildikten sonradır ki alınan riske değip değmediği hakkında bir değerlendirme yapılabilsin. Şüphesiz bu cevabı en iyi bilecek olan da yine kişinin kendisidir. Bu anlamıyla özellikle borsada yatırım yapanlar açısından risk kavramını tek boyutuyla değil farklı boyutlarıyla birlikte değerlendirilmesinde fayda var. Sabit getirili enstrümanlara yapılan yatırımlarda risk kavramı ortadan kalkmamakla birlikte sosyal ve psikolojik alanlara olan etkisini ciddi boyutta azaltması açısından ağırlıklı olarak tercih edildiği görülüyor.
Yatırım enstrümanları arasında yaptığımız kıyaslama ise daha ilginç sonuçlara götürüyor. Sabit getirili yatırım enstrümanlarından biri olan mevduat faizleri ile BIST 100 Endeksi’nin ve dolar kurunun uzun vadeli seyrini aynı anda değerlendirdiğimizde uzun vadede mevduat faizlerinin dolar kuru ve borsanın getirisinin üzerinde bir performans sağladığı gözleniyor. Kur şoklarının hemen sonrasında gerçekleşen yüksek faiz artışları, yatırımcıların mevduata yönelmesine neden oluyor. Faizden sağlanan yüksek kazanç hem borsa hem de dolardan sağlanan kazancın önüne geçebiliyor. Bu nedenle farklı alternatifler ve yatırım sepetleri göz önünde bulundurulsa da uzun vadede tasarruf sahiplerinin mevduatta yoğunlaşmasının bir manası olduğu anlaşılıyor.
Zeynep Aktaş
