IAB Türkiye Başkanı Cüneyt Devrim, dijital reklamcılığın geleceğini şekillendiren stratejileri anlatıyor. Reklamı bir maliyet kalemi değil, yatırım olarak görmenin önemine vurgu yapan Devrim, sektörün hedeflerini ve IAB Türkiye’nin bu süreçteki rolünü değerlendirdi. – Zeynep Aktaş
Dijital reklamcılık, markalar için artık sadece görünürlük sağlama aracı değil, stratejik bir yatırım haline geldi. İnteraktif Reklamcılık Derneği (IAB) Başkanı Cüneyt Devrim ile gerçekleştirdiğimiz bu röportajda, sektörün dönüşümünü, yapay zeka, veri analitiği ve web3’ün reklam dünyasındaki etkilerini, markaların kriz dönemlerinde nasıl pozisyon alması gerektiğini konuştuk. IAB Türkiye’nin sektöre katkıları ve hedefleri ışığında, reklam harcamalarının nasıl doğru bir yatırıma dönüştürülebileceğini ele aldık.
Harcama mı, yatırım mı?
Cüneyt Bey, dijital reklamcılık hakkında konuşacağız, ancak önce IAB Türkiye’nin sektördeki konumunu ve sizin buradaki rolünüzü öğrenmek isterim.
Cüneyt Devrim: Tabi ki, IAB Türkiye yani İnteraktif Reklamcılık derneği’nin geçmişi 2007 yılına kadar uzanıyor. Dernek, 2007’de bir platform olarak kuruldu ve 2011’de dernekleşti. Ben de 2007’den bu yana süreçte yer alıyorum. Geçtiğimiz ocak ayında yapılan genel kurul toplantısıyla da IAB Türkiye’nin başkanlık görevini devraldım.
Biraz da kariyer yolculuğunuzdan bahseder misiniz?
Kariyerime mühendislikle başladım. Çevre mühendisliği okudum, ardından endüstri mühendisliğinde yüksek lisans yaptım. Sonrasında iletişim alanına yöneldim ve doktoramı da bu alanda tamamladım. 1999’da Amerika’dan Türkiye’ye döndüm ve Türkiye’nin ilk dijital ajanslarından birini kurdum. O dönemde dijital reklamcılık henüz yeni yeni bilinmeye başlanıyordu ve bu alanda farkındalık yaratmak çok zordu. Ancak 2000’lerin ortalarına doğru sektör hızla gelişmeye başladı ve biz de dernekleşme sürecini başlattık. 2011’e kadar bağımsız bir ajans yönettim. Ardından Fransız medya grubu Havas, ajansımızın yüzde 51 hissesini satın aldı ve 2018’de tamamını devraldı. 2018’den itibaren Havas İstanbul’un CEO’su olarak görev yaptım. 2025 itibarıyla de Havas Türkiye’nin medya, kreatif ve sadakat ajanslarının büyümesinden sorumlu olarak Havas Türkiye CGO’su oldum.
IAB Türkiye’nin yapısı hakkında bilgi alabilir miyim?
IAB Türkiye, dijital reklamcılıkla ilgili tüm paydaşları bir araya getiren çok önemli bir platform. Türkiye’de, IAB diğer ülkelere göre biraz farklı bir yapıya sahip. Çoğu ülkede IAB sadece yayıncılar tarafından oluşturulurken, Türkiye’de üç farklı bileşenden oluşuyor: medya ve kreatif ajanslar, yayıncılar ve reklamverenler. Bu üçlü yapı, dijital reklamcılığın gelişimi için oldukça önemli bir denge sağlıyor. IAB Türkiye, sektördeki farklı kesimlerin iş birliğine olanak tanıyarak daha sağlıklı bir ekosistem oluşturuyor. Bugün 216 tüzel üyemiz bulunuyor ve yaklaşık 4000 reklam profesyoneline temas eden bir yapıya sahibiz. Üye sayısı açısından baktığımızda, sektördeki en büyük temsil organlarından biriyiz.
“Reklam yatırımı” tanımlamanız bir iletişim tekniği olabilir mi?
Hayır, IAB Türkiye olarak bir farkındalığa vurgu yapıyoruz. firmaların reklam yatırımlarını stratejik bir şekilde korumaları gerekiyor. Ekonomik zorluklar ve belirsizlikler, markaların reklama bakış açısını değiştirebilir. Ancak, reklamı bir maliyet kalemi olarak değil, yatırım olarak görmek çok önemli. Kriz dönemlerinde iletişimde kalan markalar, kriz sonrasında pazar paylarını artırma konusunda daha avantajlı hale geliyor. Markalar için bu strateji, uzun vadede çok daha güçlü bir pozisyonda olmalarını sağlıyor.
Peki reklam yatırımı önermenize markalar ne düzeyde ikna oluyor?
Aslında bu işin matematiği var. Derneğimiz, dijital reklamcılığın daha etkin ve ölçülebilir hale gelmesi için çaba sarf ediyor. Geri dönüşünü ölçmek aynı zamanda reklam yatırımının ne düzeyde başarı sağladığını da göstermeye imkan veriyor.
Veri analiziyle yatırıma dönüşüyor
Reklam yatırımı nasıl ölçümleniyor?
Cüneyt Devrim: Reklam yatırımlarının geri dönüşünü doğru analiz etmek için yapay zeka ve veri analitiği kullanıyoruz. Dijital reklamcılık, ölçülebilir sonuçlar sunan bir alan. Yapay zeka, reklamların etkinliğini artırırken, yatırımın geri dönüşünü de daha net hale getiriyor. Markalar bu şekilde yatırımlarının karşılığını net bir şekilde görebiliyor.
Dijital reklamcılıkta sürdürülebilirlik konusunda nasıl bir süreç söz konusu?
Dijital reklamcılığın çevresel etkisini minimize etmek için ciddi adımlar atılması gerekiyor. IAB Türkiye olarak, Ad Net Zero girişimine katılarak karbon ayak izimizi azaltma çalışmalarını sürdürüyoruz. Dijital reklamcılıkla ilgili çevresel etkilerin ne kadar önemli olduğunu biliyoruz ve bu konuda sektördeki tüm paydaşlarla birlikte çözüm üretme yönlü çalışma içindeyiz.
Bu çalışmaların neler olduğunu öğrenebilir miyim?
Üniversitelerle iş birliği yaparak sektöre yetkin insan kaynağı kazandırıyoruz. Dijital reklamcılıkla ilgili eğitim programları geliştirerek, sektör profesyonellerinin bilgi seviyelerini artırıyoruz. Bunların sonuçlarını da gözlemliyoruz.
Sektörün 2,5 kat büyüme potansiyeli var
İşin biraz da ekonomi boyutunu öğrenmek istiyorum. Reklam sektörünün Türkiye ekonomisine katkısı ne boyutta?
Cüneyt Devrim: Reklam sektörü, ekonomiye çok önemli katkılarda bulunuyor. Bugün Türkiye’de toplam 29 milyonluk iş gücü içinde, 650 bin kişi reklam sektöründe çalışıyor. Bu da istihdamın yaklaşık yüzde 6,5’ine denk geliyor. Reklam sektörü, hem doğrudan iş gücü sağlıyor hem de diğer birçok sektörü besliyor. Ayrıca, Reklam Pazarlama ve İletişimcileri Derneği (REPİT) tarafından yapılan bir araştırmaya göre, reklama harcanan her 1 TL, Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’ya (GSYH) yaklaşık 19 TL’lik bir geri dönüş sağlıyor. Bu veriler, reklamın sadece bir masraf değil, ekonomiye doğrudan katkı sağlayan bir yatırım olduğunu gösteriyor. Reklam sektörü, markaların gelişimini desteklediği gibi, ülkenin ekonomik büyümesine de katkıda bulunuyor.
Belirttiğiniz oranlar oldukça etkileyici. Sektörün büyüme potansiyeli nedir?
Türkiye, benzer ekonomik büyüklüğe sahip ülkelerle kıyaslandığında, reklam yatırımları açısından hâlâ büyük bir potansiyele sahip. Özellikle dijital reklamcılığın artan etkisiyle, sektörün 2,5 kat büyüme potansiyeli var.
Yapay zeka yeni baştan şekillendirecek
Peki, şu anda sektörde en çok konuşulan konu nedir?
Cüneyt Devrim: Şu anda en çok konuşulan konu yapay zeka. Yapay zeka; reklamcılık ve medya ölçümleme, reklam optimizasyonu ve içerik üretimi gibi birçok alanda kendini gösteriyor. Bugün yapay zekayla üretilen içeriklere örnekler görebiliyoruz, ancak önümüzdeki yıl bu teknolojinin reklam ve pazarlama süreçlerine çok daha entegre hale geldiğini göreceğiz. Yapay zeka, reklam dünyasının dinamiklerini yeni baştan şekillendirecek. Bu teknoloji, içeriklerin daha kişiselleştirilmesini sağlayacak ve markaların hedef kitlelerine çok daha etkili bir şekilde ulaşmasına olanak tanıyacak.
Son yıllarda influencer marketing oldukça popüler hale geldi. Nasıl değerlendiriyorsunuz?
Influencer marketing gerçekten büyük bir alan haline geldi. Özellikle sosyal medya platformlarının etkisiyle, influencer’lar markalarla iş birliği yaparak kitlesine doğrudan erişim sağlıyor. Ancak, bu alanda şeffaflık, etik standartlar ve reklam veren farkındalığı gibi konular hala gelişmeye açık.
Bu alanda yürüttüğünüz çalışma var mı?
IAB Türkiye olarak şeffaflığı sağlamak için çeşitli eğitimler ve seminerler düzenliyoruz. Bu eğitimlerde, markaların ve influencer’ların birlikte nasıl etkili bir kampanya yürütebileceği, doğru hedefleme ve etik kurallar üzerinde duruyoruz. Amacımız, influencer marketingin sektördeki en iyi uygulamalarla yapılmasını sağlamak ve bu alandaki standartları belirlemek.
WEB3 ile doğrudan gelir elde edilecek
Web3 ve blockchain teknolojilerinin dijital reklamcılığa nasıl bir etkisi olacak?
Cüneyt Devrim: Blockchain teknolojisi ve Web3, dijital reklamcılığın geleceği için büyük bir dönüşüm potansiyeline sahip. Web3, kullanıcıların kendi verilerini yönetmesini, dijital varlıklarını kontrol etmesini ve içeriklerden doğrudan gelir elde etmesini sağlayan bir yapı sunuyor. Şu an Web3’ün erken aşamalarda olduğunu söyleyebiliriz ve bunun tam anlamıyla etkisini 2030’lu yıllarda görmeye başlayacağız. Bugün Web2 modeline dayalı olan reklamcılık ekosistemi, Web3 ile birlikte daha çok kullanıcı odaklı bir yapıya bürünecek.
Bu ne anlama geliyor?
Kullanıcılar, reklamlardan doğrudan gelir elde edebilecek, verilerini tamamen kontrol edebilecek ve kişiselleştirilmiş deneyimlere daha farklı şekillerde dahil olabilecekler. Fakat bu sürecin hayata geçmesi için Web3 cüzdanlarının yaygınlaşması gerekiyor. Şu an bu cüzdanları kullanan kişi sayısı sınırlı ve 1 milyar kullanıcı eşiğine ancak 2030 civarında ulaşılabileceği öngörülüyor.
IAB Türkiye sektörü daha görünür kılıyor
Tekrar derneğinize dönmek istiyorum. IAB Türkiye’nin küresel gelişmelerle nasıl bir entegrasyonu var?
Cüneyt Devrim: IAB Türkiye, IAB Global’in bir parçası olarak Avrupa ve Amerika’daki gelişmeleri yakından takip ediyor. IAB Avrupa ve IAB Amerika tarafından hazırlanan raporları Türkiye’ye kazandırıyoruz ve bu raporlarda yer alan yeni trendleri, standartları ve teknolojileri sektöre iletiyoruz. Ayrıca, Türkiye’de düzenlediğimiz MIX Awards gibi yarışmalar sayesinde, başarılı projeleri Avrupa’ya taşıyoruz. Son yıllarda Türkiye’den birçok proje, Avrupa’da önemli ödüller kazandı. Bu sayede Türk reklamcılık sektörünün uluslararası arenada daha görünür hale gelmesini sağlıyoruz.
Son olarak görev sürenizi ve hedeflerinizi öğrenebilir miyim?
Başkanlık süremiz yönetim kurulumuzla birlikte 2 yıl. Bu sürede odaklanacağımız dört ana başlık olacak. Bunlar;
- Sektörel Bilgilendirme ve Referans Kaynağı Olmak
- IAB Akademi’yi Geliştirmek
- Etkinlikleri ve İçerik Üretimini Artırmak
- Sürdürülebilirlik ve Reklamcılıkta Yeşil Dönüşüm
Bu hedefler, sektöre nasıl bir katkı sağlayacak?
Söz konusu hedefler, dijital reklamcılığın gelişimini hızlandırırken, sektördeki dönüşümü destekleyecek ve aynı zamanda çevresel sürdürülebilirlik açısından önemli adımlar atmamızı sağlayacak. Eğitim ve sektörel bilgi paylaşımı, profesyonellerin gelişmesine ve sektöre daha fazla katma değer sağlanmasına yardımcı olacak. Sürdürülebilirlik hedeflerimiz ise, reklamcılığın çevresel etkilerini azaltarak daha yeşil bir sektör oluşmasına katkı sağlayacak.
Dijital reklamcılık, artık sadece bir maliyet kalemi değil, uzun vadeli getirisi olan bir yatırım alanı olarak değerlendiriliyor. IAB Türkiye Başkanı Cüneyt Devrim, yapay zeka ve veri analitiğinin reklamcılığa yön verdiğini, sürdürülebilirlik ve stratejik yatırım anlayışının sektörün geleceğinde belirleyici olacağını vurguluyor. Web3 ile kullanıcıların doğrudan reklam geliri elde edebileceğini söylüyor. Anlaşılan o ki reklam sektörü hem büyüme hem de bir dönüşüm sürecinde. IAB Türkiye’de bu sürece en etkin şekilde katkı sunan aktör olarak öne çıkıyor.