Petrolde fiyat savaşları yeni başlıyor

Petrolde fiyat savaşının sona erebileceğini düşünenler yanılıyor. Uluslararası Enerji Ajansı’na (IEA) göre, varil fiyatını düşük tutarak geçen yazdan beri rakiplerini saf dışı bırakmaya çalışan OPEC bu stratejisinde başarılı olamadı. Ajans açıklamasında, OPEC’in pazar payını kazandığını söylemenin doğru olmayacağını, tam tersine bu mücadelenin yeni başladığını belirtti.
 
Geçen yaz başlayan bu amansız savaş aslında kasım ayında, talebi aşan arza rağmen OPEC’in üretim kotasını günden 30 milyon varilde tutacağını bildirmesinin ardından ciddi bir dönemece girmişti. Buradaki amaç netti: Arzın artmasına yol açan Amerikalı kayaç gazı üreticilerinin faaliyetlerine sekte indirmek… Dünyada talebin azaldığı bir süreçte bu karar Temmuz 2014’ten 2015 yılı başlarına kadar olan dönemde varil fiyatının yüzde 60 azalmasına yol açtı. IEA’ya göre, OPEC’in bu adımı aynı zamanda kayaç gazıyla ilgili hevesi de kısmen kırmış oldu.
 
Ancak buna paralel, OPEC dışındaki başka üreticiler de üretimi artırmaya başladılar. Bu ülkelerin başında Rusya ve Brezilya geliyor. Öte yandan, kısa süre önce fiyatlarda meydana gelen artış bazı Amerikalı üreticilerin de yeniden faaliyete geçmelerine neden oldu. Analistlere göre, varil fiyatının 60 doların üzerine çıkması bazı üretim sahalarının da rantabl olmasını sağladı. IAE’nin tahminlerine göre, OPEC dışındaki üretici ülkelerin üretimi bu yıl günde 830.000 varil artarak 57.8 milyon varile çıkacak.
 
Öte yandan, OPEC de bu konuda son sözünü söylemiş değil. Kartel fiyatlardaki düşüşü fırsat bilerek, gelecekteki üretim sahalarına agresif bir biçimde yatırım yapıyor. IEA’nın verilerine göre, Suudi Arabistan, Kuveyt, BAE sondaj faaliyetlerini artırdılar; Irak ve Libya üretime hız verirken, İran da arzda Temmuz 2012’den beri en yüksek seviyeye ulaştı.  Ajansın açıklamasında şu ifadeye yer veriliyor: “Nisan ayında günde 31,2 milyon varillik üretimle, OPEC kotayı aştı. Kartel mücadelede pes etmek niyetinde değil ve fiyatları daha da düşürmeye kararlı. 5 Haziran’daki toplantısı sırasında da, kota seviyesinin korunması bekleniyor.”
 
Sonuç olarak, bu koşullarda arzın talebi kat be kat aşmasıyla fiyatlarda yeni bir düşüş gözlenebilir. Talebin aynı kalarak bu yıl yaklaşık 93,6 milyon varil seviyesini koruması bekleniyor. Sektör gözlemcilerinin büyük bir bölümü 100 doların üzeri bir varil fiyatı beklemiyor.