Türkiye, işsizlik, istihdam oranı, emeğin eksik kullanımı ve reel ücret artışı alanlarında dünyada en kötü ülkeler arasında yer aldı. Milyonlarca insan istihdama katılmazken, katılanlar da uzun çalışma saatleri ve düşük ücretlerle karşı karşıya kalıyor. Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü ( OECD ) üyesi 35 ülkede 2017 yılında ortalama işsizlik yüzde 5.9 olurken, Türkiye yüzde 11.2’lik oranla ortalamanın çok üzerinde yer aldı. OECD ülkelerinde küresel finansal kriz öncesinde yüzde 6.3 olan ortalama işsizlik 2017’de kriz öncesi seviyenin altına gerilerken, Türkiye’de 2006’da yüzde 10.5 olan 2017’de 0.7 puanlık artış kaydedildi.
İstihdam düşük
OECD’nin yayımladığı istihdam raporuna göre, İzlanda’da yüzde 87.2, İsveç’te yüzde 81.8, Japonya’da yüzde 80.3 olan istihdam oranı Türkiye’de yüzde 55.3’te kaldı ve küresel finans krizi dönemine göre istihdamda artış kaydetse de Türkiye bu alanda OECD ülkeleri arasında son sırada yer aldı. İş aramayanlar, işsizler ile gönülsüz yarı zamanlı çalışanları içeren emeğin eksik kullanımında da Türkiye , yüzde 45’i aşan oranla OECD’de ilk sırada yer aldı.
Reel ücretler geriliyor
OECD genelinde, reel ortalama yıllık ücretler, 2007- 2017 döneminde 2000-2007 dönemine göre gerilerken, ABD, İtalya ve İspanya’nın yanı sıra Türkiye’de de 2017’de bu alanda gerileme kaydedildi. OECD ülkelerinde 2017 reel ücretler yüzde 0.3 seviyelerinde artarken, Türkiye’de düşüş kaydedildi. Türkiye’de 2017’nin ilk ve ikinci çeyreğinde yıllık reel ücretlerde Türkiye’de yüzde 1’ler seviyesinde artışlar kaydedilirken, üçüncü ve dördüncü çeyrekte yüzde 3’ler düzeyinde gerileme kaydedildi. Özellikle sanayinde kaydedilen verimlilik artışları ücretlere yansımadı ve reel birim ücretlerde son yıllarda önemli düşüşler kaydedildi.
Büyüme var, gelir artışı yok
2008’deki finansal kriz sonrasında küresel emek piyasalarında zayıf ücret artışı dikkat çekerken, işçiler arasındaki ücret eşitsizlikleri arttı. OECD raporuna göre, dünyada büyüme rakamları kriz öncesi seviyelere dönse de ücret artışları sönük kaldı. . Nominal ücret artışı 10 yıl öncesine göre yarıya indi. 10 yıl önce ortalama yıllık nominal ücret artışı yüzde 5.8 iken 2017 son çeyrekte bu oran yüzde 3.2’ye geriledi. OECD Genel Sekreteri Angel Gurria, kapsayıcı büyüme için toplumsal tarafların daha yakın işbirliği yapması ve iyi düşünülmüş politika önlemleri alınması gerektiğini söyledi. Kriz öncesinde yüzde 2.3 olan üretkenlik artışı ( OECD ortalaması), son beş yılda yüzde 1.2’ye geriledi. ABD, Britanya, Japonya, İtalya ve Fransa’da gibi birçok ülkede bu oran yüzde 1’in altına indi. Teknoloji ve inovasyon odaklı büyük firmalarda büyük üretkenlik artışları olurken, diğer firmalarda üretkenlik artışları zayıfladı. Öte yandan, OECD ülkelerinin çoğunluğunda son iki on yılda ortalama reel ücret artışı, emek üretkenliğindeki artışın gerisinde kaldı ve katma değerden emeğin aldığı pay düştü. OECD’de 2017’de ortalama büyüme oranı yüzde 2.6 oldu. Nominal saatlik ücret artışı yüzde 4.8’den yüzde 2.1’e düştü. Aynı dönemde reel ücret artışı yüzde 1 düştü.
