Dünyada aşılamayla beraber ülkeler yavaş yavaş açılmaya başlarken, ekonomik faaliyetlerin hız kazanması ve buna bağlı talep artışı, arzın talebi karşılamada yetersiz kalması, global emtea piyasalarında fiyatların kaygı verici boyutlarda artmasına neden oluyor. Bu durum, küresel düzeyde fiyat artışlarını körükleyerek, yüksek enflasyona yol açabilir.
Bu emteada özellikle de kereste ve bakır fiyatları dikkat çekiyor.
Kereste fiyatı önceki gün tüm zamanların en yüksek değeri olan 1,359 dolara yükseldi. Pandeminin başlamasından beri, kereste fiyatı yüzde 280 oranında artış kaydetti.
Üstelik bu yüksek fiyatların geçici olmadığı, bahar ve yaz ayları boyunca etkisini sürdüreceği kaydediliyor.
Sherwood Lumber’ın COO’su Kyle Little, konuyla ilgili olarak yaptığı açıklamada, tüm orman ürünlerinde küresel arzdaki yetersizliğin tam ortasında bulunduğumuzu, panik havasının da tabloyu daha da kötüleştirdiğini belirtti. Little’a göre, kereste fiyatlarının gelecek yıl düşmesini sağlayacak düzenli bir arz da mümkün gözükmüyor. Kendisi, fiyatların 18-24 aylık bir döngüde yüksek seyredeceğine dikkat çekiyor.
Bakır “yeni petrol”
Kerestenin yanı sıra bakırda da tablo parlak değil.
Bank of America’ya göre dünya, arz ve talep arasındaki makasın gittikçe açılması nedeniyle “bakırsız kalma” riskiyle karşı karşıya. Bu durumda bakır ton fiyatı 2025 yılında 20 bin dolara çıkabilir.
Bakırın ton fiyatı geçen hafta 10 bin dolara yükselerek, son on yılın rekorunu kırmıştı.
Bank of America emtea stratejisti Michael Widmer, halen envanterlerin 15 yıl önceki seviyelerde olduğunu, bunun da stokların ancak üç haftalık talebi karşılayabileceği anlamına geldiğini kaydediyor. Global ekonomisin tam da açılmaya ve yeniden büyümeye başladığı bir süreçte bu iyi bir haber değil.
Widmer’e göre, hurda bakır arzı da kritik önemde ve dökümhanelerde kullanılan hurda miktarı 2025’te 6,700 tona çıkabilir; 2016 yılında bu miktar 4,200 ton civarıydı.
Enflasyon endişesi büyüyor
Öte yandan, emtea piyasalarındaki arz yetersizliğinin yanı sıra otomotiv endüstrisi için yaşamsal olan mikroçip tedariğindeki sıkıntı da, enflasyon endişelerini artırıyor.
Federal Rezerv’in en son Bej Kitap anketinde, iş dünyası tarımsal ürünler, inşaat malzemeleri, temizlik ürünleri ve mikroçiplerdeki yetersiz arz ve fiyat artışının “üretim ve tedarik zincirindeki lojistikte Covid’le bağlantılı aksaklıklardan kaynaklandığı”na dikkat çekiyor.
FED şimdilik fiyat artışlarından dolayı çok fazla kaygılanmıyor ve bunun geçici olacağını düşünüyor. Nitekim FED Başkanı Jerome H.Powell geçen hafta yaptığı açıklamada, ekonominin yeniden açılması ve tüketicilerin harcamalara başlamasıyla kısa süreli fiyat artışları meydana gelebileceğini belirtti.
Bununla birlikte Powell, emtea arzındaki yetersizliğin envanterlerin çok düşük olduğu ve inşaatçıların da talebi karşılamaya çalıştığı konut sektörü gibi alanlarda baskı oluşturabileceğini kaydetti. (Derleyen: Anahid Hazaryan)