Tarih tekerrür eder, denir. Şu anda konut piyasasında olan tam da bu. Ancak Goldman Sachs’a göre, durum 2008 yılındaki emlak piyasası çöküşünden çok daha vahim.
Mortgage faiz oranları son yirmi yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 7,5 civarı. Konut fiyatları ise, yıllardır yeterli sayıda konut inşa edilmemesi sonucu talebi karşılayacak kadar emlak olmaması nedeniyle hızla yükseliyor. 2023 yılının ikinci mali çeyreğinde, ABD’de ortalama satış fiyatı yaklaşık 500 bin dolar oldu. Bu fiyat, konut balonunun patladığı 2008 yılındakine göre çok daha yüksek bir meblağ.
Goldman Sachs’ta idari direktör Roger Ashworth, Büyük Resesyonu tetikleyen konut balonuna 16 yıl sonra baktığında, pek çok faktörün o dönemle benzerlik taşıdığına dikkat çekiyor. Üstelik bu kez, alım gücü de düştüğü için daha vahim bir tablo söz konusu.
Kendisi kredi stratejisi araştırma raporunda şu ifadelere yer verdi: “Konut ve daha genel olarak tüketici parametreleri halihazırda çok daha güçlü pozisyonda ancak satın alma gücü, balonun patlamasından önce 2006 yılındaki pik noktadan çok daha düşük seviyede.”
Öte yandan, emlak fiyatlarıyla ilgili karamsar değerlendirmeler yapan yalnızca Goldman Sachs da değil. Atlanta FED de konuyla ilgili raporunda, konut satın alabilme gücünün 2006 yılı seviyelerine göre çok daha bozulduğuna dikkat çekti. Temmuz 2023 itibariyle, konut satın alabilme gücü yıllık bazda yaklaşık yüzde sekiz geriledi ve ulaşılabilir olan eşiğin 31 puan altında yer alıyor.
Ashworth’un tahminlerine göre, bu yıl sonunda konut fiyatları yüzde 1,8 oranında artacak, 2024 yılı sonunda ise yüzde 3,5’lik bir artış kaydedecek. Analist, “ABD’deki konut piyasası çöküşü pek de hoş olmayacak” diyor. Ashworth, mortgage destekli varlıkları ve emlak piyasasını on yılı aşkın bir süredir takip ediyor. (Fortune.com)
