Batı Afrika’daki kötü hava koşulları, hastalık ve bozulan ağaçlar nedeniyle dünya kakaoda yakın tarihin en büyük arz sıkıntısıyla karşı karşıya. Bu durum doğal olarak fiyatların da aşırı yükselmesine neden oluyor.
Kakao vadeli işlemleri mayıs ayı teslimat fiyatı dün ton başına 10,080 dolara çıkarak rekor kırdıktan sonra yüzde 0,3 gerileyerek 9,622 dolar oldu. Kakaonun fiyatı 2024’te bir önceki yıla yüzde 129 arttı.
Rabobank’tan emtea analisti Paul Joules, büyük çikolata şirketlerinin geçen yıldan tedarikli olduklarını ve yüksek fiyatları hemen tüketicilere yansıtmayabileceklerini söylemekle beraber, sektörün yüksek maliyeti absorbe edebilecek çok fazla seçeneği olmadığına dikkat çekiyor.
Joules, dünyanın son 60 yılın en büyük kakao arz sıkıntısıyla karşı karşıya kaldığını, tüketicilerin bu yılın sonunda ya da 2025 yılı başlarında bu durumun etkilerini hissedebileceğini söylüyor. Uluslararası Kakao Organizasyonu 2023-24 sezonu için 374 bin tonluk bir açık öngörüyor; bu da bir önceki sezonun 74 binlik tonuna göre yüzde 405 oranında artışa denk düşüyor.
Kakao fiyatları, Fildişi Sahili ve Gana gibi başlıca kakao üreticisi ülkelerde arzda meydana gelen bozulmalar nedeniyle fırladı. Her iki ülke de global kakao üretiminin yaklaşık yüzde 60’ını karşılıyor.
Kakao hasadını ağaçlardaki bazı virüs ve hastalıklar olumsuz etkiledi. Seller de durumu daha da vahim hale getirdi. Öte yandan, 2000’li yılların başından beri de büyük bir kakao plantasyonu olmadı.
Fildişi Sahili’ndeki çiftçiler kakao üretiminden çıkarak kauçuk gibi daha karlı ekinlere yöneliyorlar. Gana ve Fildişi Sahili hükümetleri sezon başında çiftçiler için sabit fiyat belirlediklerinden, çiftçiler kakao fiyatı artışlarından yararlanamıyorlar.
Joules, pazardaki sorunlar kolay halledemeyeceği için kakao fiyatlarının daha uzun bir süre yüksek seyredeceğini söylüyor. (Kaynak: cnbc.com)
