PMI™ Markit anket verilerinden elde edilen bilgilere göre Mayıs ayında gözlenen hafif stabilizasyonun ardından, Haziran ayında Türk imalat sektöründe ticaret koşulları kötüleşti. Firmaların büyük bir kısmı, belirsiz seçim sonuçlarının güven sarsıcı olduğunu ve bunun da, ay boyunca keskin bir düşüş gösteren fabrika çıkışları ve yeni siparişlere yük olduğunu rapor etti. Liranın zayıflamasına rağmen, yeni ihracat siparişleri de düşüş gösterdi. Firmaların girdi fiyatlarının ay boyunca artmasına neden olarak lira dolar döviz kuru gösterildi ve bu bileşenin enflasyon seviyesi geçmiş anket verileri bağlamında güçlü seviyelerde seyretmeye devam etti.
Markit Türkiye İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) başlığı, imalat sanayisinin kaydettiği performansı sergilemek amacıyla tasarlanmış tek rakamlı, bileşik performans göstergesidir. Bu veriler, yeni siparişler, fabrika çıkışları, istihdam, tedarikçilerin teslim süresi ve satın alma stokları gibi göstergelerden elde edilir. 50,0 değerinin üzerinde ölçülen tüm rakamlar sektörde genel anlamda gelişime işaret etmektedir.
Mayıs’ta 50,2 olarak ölçülen PMI, Haziran ayında 49,0’a düşerek Türk imalatçıların ticaret koşullarının ikinci çeyrek sonunda genel anlamda kötüleştiğine işaret etti. 2015’in ilk yarısında beş kez olumsuz değerlerde seyreden başlık değeri, uzun vadeli anket ortalaması olan 50,9’a karşın, bu dönem boyunca ortalama 49,2 olarak ölçüldü. PMI’da Haziran ayı boyunca meydana gelen aşağı yönlü hareket, genel anlamda fabrika çıkışları ve yeni siparişlerin keskin bir şekilde düşmesi ve iş yaratmanın hız kesmesini yansıtır nitelikte oldu.
Türk imalatçılara verilen yeni siparişler Haziran ayı dahil olmak üzere birbirini takip eden altıncı ay boyunca düşüş gösterdi. Dahası, daralma hızı Mayıs ayında gözlenen zayıf seviyelere nazaran ivme kazandı ve bazı firmalar seçim sonrasında belirsizliğin arttığına değindiler. Yeni ihracat ticareti de, liranın zayıflamasına rağmen üst üste altıncı ayda da azaldı. Türk imalatçıların yeni ticaret seviyesini yansıtır nitelikte, fabrika çıkışları da Haziran ayına kadar geçen dönem içinde art arda altıncı kez ve daha keskin bir düşüş gösterdi. Hız kazanarak düşen üretime rağmen, birikmiş işler son üç ayın en güçlü seviyesinde daraldı.
Durgun piyasa koşulları, son üç ay boyunca ikinci kez düşen satın alma faaliyetlerini etkiledi. Girdi stokları
değişmezken, mamul mal stokları envanterleri artış gösterdi.
Son anket verilerinden elde edilen başlıca olumlu sonuç, imalat sektöründe istihdamın artmaya devam etmesi oldu. Mart ayında gözlenen durgunluk dışında, son altı yıl boyunca her ay sektörde iş yaratıldı. Yine de, iş gücünde meydana gelen son büyüme marjinal seviyelerde ölçüldü.
Girdi fiyatları enflasyonu Haziran ayında da güçlü seviyelerde ve uzun vadeli ortalamanın üzerinde seyretti. Firmalara göre, zayıflayan lira-dolar kuru yeniden artan maliyet baskılarının ana nedeni olarak gösterildi. Bunun sonucu olarak da, Türk sanayi ürünlerinin fiyatları son 14 ayda ikinci en yüksek oranda artış gösterdi.
Markit Kıdemli Ekonomisti Trevor Balchin, Türkiye İmalat PMI anketi hakkında yaptığı değerlendirmede şunları söyledi:
“Mayıs ayında istikrar kazanma sinyalleri veren Türk imalat sektörü, fabrika çıkışları ve yeni siparişlerin
daha keskin bir şekilde düşmesi ile birlikte Haziran ayında tökezledi. Anket katılımcılarına göre, seçimlerden sonra ortaya çıkan belirsiz durum, ticaret koşullarını olumsuz etkileyerek belirsizliğin artmasına yol açtı. Liranın zayıflamasının bir sonucu olarak, imalatçılar ayrıca girdi maliyetinin artması ile karşı karşıya olmaya devam ediyor. Son PMI verileri, resmi Endüstriyel Üretim büyüme seviyesinin gelecek aylarda azalacağına işaret etti.”
