Belirsiz zamanlarda bile büyümeyi başaran, büyümek için var olan şirketler.
Siyasi çalkantılar ve yapay zekanın yükselişi, iş dünyası liderleri ve yatırımcıların oyun sahasını sarstı. Ancak bizim “canlılık” endeksimize girmeyi başaran şirketler bugünkü zorlukları yarının fırsatlarına dönüştürmeye kararlılar. -MARTIN REEVES VE ADAM JOB
Ekonomik volatilite ve jeopolitik belirsizlik geçen yıl boyunca piyasaları sarstı. Buna yol açan pek çok neden sayılabilir ve yeni krizler de eklenmeye devam ediyor:
Ukrayna savaşının tetiklediği enflasyon ve resesyon korkuları; “teknoloji hisselerinin çöküşü” ve durumu daha da alevlendiren faiz oranlarındaki artış; ABD ve Çin arasında artan gerilim; Ortadoğu’daki kaotik durum.
Ancak krizler aynı zamanda güçlü bir büyümenin temelle- rini oluşturmak için olağanüstü fırsatlar da sunabilir. Bununla birlikte, bu zorlukların etkisiyle ilgili bir perspektif oluşturmak da her zamankinden daha zor. İş dünyası liderleri dikkatlerini uzun vadeli büyümeden kısa süreli karlılığa mı yöneltecekler? Teknoloji sektörü büyümenin motoru olmaya devam edecek mi? Çin ekonomisinde yeniden bir sıçrama meydana gelecek mi? Ayrıca iklim değişikliği gibi uzun vadeli konularla ilgili nasıl bir yaklaşım sergilenecek?
Yatırımcılara bu belirsiz ortamda yardımcı olmak amacıyla Fortune ve Boston Consulting Group, Gelecek 50’yi (Future 50) oluşturmak üzere 2017 yılında bir araya geldi. Sıralamamızda dünyanın en büyük halka açık şirketlerinin bin 700’ünden çoğunun uzun vadeli gelir büyüme olasılığı değerlendirildi; bunu yaparken de, şirketler için “canlılık” denilen bir ölçüm uyguladı. Canlılık endeksinin iki sacayağı var: Bir şirketin büyüme potan- siyelinin yukarıdan aşağıya piyasa bazında değerlendirilmesi; finansal ve finans dışı ölçüm- lere-uzun vadeli stratejik yö- nelim, teknoloji ve yatırımlar, insanlar ve yapı-dayanarak, getiri sağlama kapasitesinin aşağıdan yukarıya analizi. Bu faktörler, yapay zeka modeli kullanılarak uzun vadeli büyümeye katkılarına göre değerlendiriliyor.
Gelecek 50 zaman içinde düzeni olarak gelir artış potansiyeli sundu; uzun va- dede, öngörülen büyümeyi aşan performans yüksek getirilere dönüştü. Bununla birlikte, toplam hissedar getirisi zaman içinde önemli bir volatilite sergilediğinden, düz bir çizgide ilerleyen bir süreçten söz edilemez. Bizim 2017, 2018 ve 2019 yıllarına ait kohort analizimiz getiride piyasayı aşan bir performans sergiledi; 2020 ve 2021 kohortları ise en azından şim- dilik geride kalmış bulunuyor.
TEKNOLOJİNİN EGEMENLİĞİNİN NEDENLERİ TEKNOLOJİ SEKTÖRÜ, artan sermaye harcamaları ve yatı- rımcıların karlılık unsurunu gittikçe daha yakından izle- meleri nedeniyle, tepetaklak olan hisseler ve işten çıkarma dalgaları sonucu 2022 ve 2023 yıllarında önemli zorluklar yaşadı. Bununla birlikte, analizimiz bunların kısa vadeli düzeltmeler oldu- ğunu, sektörün uzun vadeli potansiyelinin hâlâ canlı ve iyi bir görünüm sergilediğini ortaya koyuyor. IT ve iletişim hizmetleri endekse hakim olmaya devam ederken, bu yılki Gelecek 50’nin 28’ini oluşturuyor.
Teknolojinin listede bu derece ağırlıklı olması pek çok faktörle açıklanabilir. Teknoloji şirketlerinin piyasa değerlemeleri sıklıkla, yatırımcıların gelecekteki büyümeyle ilgili yüksek beklentilerini yansıtır ve bizim metodoloji de, bu beklentilere atfedilebilecek değerleme payına ağırlık veri- yor. Bu şirketlerin diğer belli başlı özellikleri, büyük ölçüde ARGE harcamaları, nitelikli patent portföyleri, görece genç ve istikrarlı bir liderlik, yalın ve düz kurumsal yapılar gibi parametreleri içeriyor.
Bu yılki kohorta, kısmen yaratıcı yapay zeka damga vuruyor. Örneğin, Shopify (No.16) kullanıcılar için satış operasyonlarını kolaylaştı- ran bir chatbot geliştirirken, ServiceNow (No.19) müşteri hizmetleri temsilcileri için vaka gözden geçirme ve bilgilendirme olanağı sunan geniş çaplı dil modelleri sunu- yor. Yapay zeka çözümlerinin arkasındaki araçları sunan şirketler de yüksek puanlar alıyor. Altına hücum kürek satmak için en uygun zaman- dır deyişi bu tabloyu çok güzel betimleyen bir deyiş. Bu grup bulut bilişimdeki oyuncuları içerirken aralarında en çar- pıcı olanı Snowflake (No.1); Snowflake Nvidia’yla ortakla- şa, müşterilerin Snowflake’in platformunda yapay zeka modelleri geliştirmelerini, verileri saklamalarını (örn; No.42 Arista Networks) ve büyük veri analizleri yapma- larını (örn; No.18 Palantir) sağlıyor.
Ayrıca zorunlu olmayan tüketici ürünleri ve endüstriyel sektörler de iyi temsil ediliyor. Bu trendde de büyük ölçüde teknoloji etkili: Bu sektörlerdeki pek çok Gelecek 50 şirketi dijital ekosistem oyuncuları; e-ticaret devi No.29 MercadoLibre, No.9 DoorDash ve No.37 Trip.com Group gibi platform sağlayıcıları örnek olarak verilebilir. Bu arada, endüstriyel şirket-lerin büyük bir bölümü hızla büyüyen “temiz teknoloji” sektöründe, güneş enerjisi ve pil teknolojisinde (örn; No.12 Sungrow Power ve No.17 Suzhou Maxwell) aktifler.
ÇİN İÇİN YENİDEN SIÇRAMA MI?
Kuzey Amerika merkezli şirketler Gelecek 50’de aslan payını almaya devam ediyor (28 şirket ya da yüzde 56). Bu kuruluşlar güçlü eğitim, piyasalara güven ve sermayenin bol miktarda mevcut olması gibi parametrelerden yararlanmanın yanı sıra enflasyonu ve resesyonu dünyanın geri kalanına göre daha iyi dizginleyebilen ABD ekonomisinin gücünden de destek aldılar.
Büyük Çin bölgesi de, iki sektörde yoğunlaşan güçlü bir temsile (%30) ulaştı. İlki, Çin’in yenilenebilir enerjideki iddialı hedefleriyle ve aynı zamanda pek çok kritik önemdeki hammaddenin çıkarılması ve işlenmesiyle büyüyen, elektrikli araç üreticileri (örn; No. 5 Li Auto) ve güneş enerjisi, pil teknolojisi şirketlerinin (No.10 EVE Energy ve No.49 CATL) tem- sil ettiği temiz teknoloji var. İkincisi, e-ticaret şirketlerinin de güçlü bir varlığı söz konu- su; bu segment yalnızca yerli tüketici bazından gelen güçlü taleple değil aynı zamanda uluslararası pazarlara açılarak da büyüyor.
Bu yoğunlaşma aynı zamanda, hükümetin küçük yaştakiler için internet kullanımına getirdiği kısıtlamalar nedeniyle risk altında olan teknoloji ve eğlence sektörü gibi Çin ekonomisinin diğer segmentlerinin gölgede kaldığına da işaret ediyor.
Avrupa ise bu alanda hala geriden gelmeye devam ediyor; listede gerçek anlamda Avrupalı şirketler yalnızca Spofity (No.48) ve Amadeus (No.50). (E-ticaret şirketi PDD Dublin’e kayıtlı ancak Şanghay’da faaliyet göste- riyor). Kıta geçmişten beri girişim sermayesinin yetersizliğinden mustarip; şimdi ise savaşın da eklenmesiyle durum daha da kötüleşti.
Son olarak, Gelecek 50 şirketlerindeki kadın yönetici ve yönetim kurulu üyesi sayısı (ortalama yüzde 21), değerlendirmemizde yer alan toplamdaki diğer kuruluşlardakine göre (yüzde 19) daha yüksek. Ancak hem bu oran hem de 50 şirketten yalnızca üçünün (yüzde 6) kadın CEO’ya sahip olması, liderlikte arayı kapatmak için hâlâ katedilmesi gereken uzun bir yol olduğunu ortaya koyuyor.
Genel olarak, 2023 yılı Gelecek 50 şirketleri yakın zamandaki çalkantılara rağmen uzun vadeli büyü- me potansiyelinin hakim unsurlarının-teknolojinin büyümeyi tetikleyici güç olması, ABD ve Çin’in hayati önemdeki işleri besleyen ve geliştiren iki lokasyon olarak önemini koruması görece istikrarlı olduğunu kanıtladı. Bu da, küresel istikrarsızlık döneminde, bizim canlılık sıralamamızı yatırımcılar açısından kilit önemde bir çalışmaya dönüştürüyor.
Martin Reeves, BCG’nin kıdemli ortağı ve BCG Henderson Enstitüsü’nün yönetim kurulu başkanıdır. Adam Job, BCG Henderson Enstitüsü’nde Strategy Lab’in direktörüdür. BCG X’te veri analistleri olan Magdalena Krupa, Lina Cabarique ve Santiago Neira da bu çalışmaya katkıda bulundu.
Gelecek 50 trendini yönlendiren 10 şirket
Bu şirketler bu yılki listede gündemdeki ana temalarla ön plana çıkıyorlar; bunlar arasında, yaratıcı yapay zeka, bulut bilişimin hakimiyeti, e-ticaret ve sıfır emisyonlu teknolojilere yönelik artan talep var. —Matt Heimer
1. Snowflake
Küçük veri depolama şirketi yapay zekadaki büyük şirketlerle iş birliği yapıyor. ABD BİLİŞİM TEKNOLOJİSİ Montana, Bozeman’de kurulu bu bulut bilişim şirketi, yapay zekadaki patlamaya uyumundan kaynaklanan gücü sayesinde Gelecek 50’nin zirvesine yerleşmeyi başardı. Bulutta veri tabanlarını depolamada öncü olan Snowflake bir yandan onlarla rekabet ederken bir yandan da yine onlarla ortaklık oluşturuyor. Nitekim, müşterilerin, Snowflake’in platformunda yaratıcı yapay zekanın anahtarı olan geniş dil modelleri geliştirmelerine yardımcı olmak amacıyla Nvidia’yla bir araya geldi ve Microsoft’un Azure bulutunun kullanımı için de kolay kullanımlı ara yüzey araçları sunuyor. Şirket aynı zamanda kamu sektöründe bulut ve yapay zeka projelerinde çalışmak için onay almada da önde gidiyor.
Bunun sonucunda da, göz alıcı bir büyüme gerçekleşti: Analistler, Snowflake’in mevcut mali yıldaki satış gelirinin yıllık bazda yüzde 33 artarak 2,75 milyar dolara yükselmesini bekliyorlar. Snowflake’in hisseleri, şirketin Eylül 2020’deki halka arzında önemli bir getiri sağladıktan sonra değer kaybettiyse de, nakit getirisi ve büyümenin sürmesinde pozitif bir tablo sunuyor.
2. Datadog
Buluta taşınan binlerce şirket için açık kaynak bir gözlemci.
ABD BİLİŞİM TEKNOLOJİSİ
Bu şirket pek çok alanda gözlemci konumda: Uzmanlığı şirketlere, bulut operasyonlarının performansını ve güvenliğini izlemelerine yardımcı olmak. Gittikçe daha fazla sayıda şirket, buluta geniş dil modelleri ve yapay zeka yönetiminde veri analitik araçları yüklediğinden, Datadog onların işlerine yardımcı olacak ürünleri hızlıca sundu. New York merkezli Datadog’un inovasyonları arasında şunlar var: Şirket, açık kaynak modeliyle yazılımına kullanıcı katkılarını kabul ediyor; bu sistem de, müşterilerin yeni ne tür işlevsellikler isteyebileceği konusunda erken işaretler gönderiyor. Şirketin 2023 yılı satış gelirinin yüzde 23 artışla 2,1 milyar dolar olduğu hesaplanıyor.
3.CrowdStrike
Siber güvenlik şirketi, hem büyük hem de küçük projeleri koruyor.
ABD BİLİŞİM TEKNOLOJİSİ
2019 yılında halka arz olan CrowdStrike, siber güvenlik alanında uzman. “Son noktalar”ın korunmasında önemli bir oyuncu; bu sektör jargonu, Dell’in CrowdStrike’ın önemli bir ortağı olduğu sunucu, masaüstü ve laptop bilgisayarlar için kullanılıyor. Ancak Gelecek 50’deki diğer pek çok üstün performanslı şirketler gibi (No.22 Palo Alto Networks gibi diğer siber güvenlik şirketleri dahil) Austin merkezli CrowdStrike buluttan önemli kazanımlar elde etti. Amazon Web Services’ın (AWS) kullanıcıları için en büyük güvenlik sağlayıcılarından biri; ekim ayında, AWS pazar yeri aracılığıyla değeri 1 milyar doları aşan yazılım sattığını bildirdi.
5. LI AUTO
Çinli tüketicilerin elektrikli SUV’a olan taleplerini karşılıyor.
ÇİN ZORUNLU OLMAYAN TÜKETİM ÜRÜNLERİ
Çin açık ara en büyük elektrikli oto pazarı ve Li Auto da burada hızla büyüyen bir niş oluşturdu: Analistler 2023 yılında 300 bini aşkın araç teslim edeceğini öngörüyorlar. (Üstte, Çin, Changzhou’da bir Li Auto üretim tesisi görülüyor.) Şirketin 2023’te satış gelirini ikiye katlayıp 16 milyar dolara yükselttiği tahmin ediliyor; hissesi de Temmuz 2020’deki halka arzdan beri iki katı üzeri değerlendi. Pekin merkezli Li öncelikle premium spor otolara odaklanıyor. Şimdiye ka- dar yalnızca hibrid sattı ancak ilk pilli elektrikli aracı olan Mega lüks SUV’unu 2023 yılı sonunda pazara çıkardı; 2024’te ise tamamen pilli üç elektrikli aracının daha piyasaya çıkması bekleniyor.
10. EVE Energy
Elektrikli araçlar için lityum iyon pilleri ve daha büyük projeler için depolama sistemleri.
ÇİN ENDÜSTRİYEL
Çin, Huizhou’da yer alan EVE, elektrikli SUV gibi büyük araçlardan tutun da e-sigara gibi küçük ürünlere kadar geniş yelpazeye yayılan lityum iyon pilleri üretiyor. Şirketin 2023 yılında 7,4 milyar dolar satış geliri elde ettiği öngörülüyor; bu da, bir önceki yıla göre dolar bazında yaklaşık yüzde 40’lık bir artışa denk geliyor. Elektrikli araçlardaki patlama bu büyümede önemli bir paya sahip ancak elektrik depolama sistemleri- güneş enerjisi panelleri ve rüzgar enerjisi çiftliklerinden enerji elde edenler-artık EVE’in en hızlı büyüyen ürün kategorileri arasında yer alıyor.
18. Palantir
Veri analitik şirketi Pentagon ve istihbarat birimlerine önemli bir destek sunuyor.
ABD BİLİŞİM TEKNOLOJİSİ
Girişim sermayedarı Peter Thiel dahil bir dizi isim tarafından 2003 yılında kurulan Palantir, ABD askeri ve istihbarat birimlerine analitik yazılım platformları ve yapay zeka sunmakla tanınıyor. Palantir’in sunduğu ürünler, terörle mücadele operasyonlarına yardım eden araçlar içeriyor; aynı zamanda sahada görev yapan karar verici görevlilere yardım etmek üzere tasarlanmış “hedef belirleme” sistemleri ve başka ürünler tedarik ediyor. Halka arzdan üç yıl sonra, Palantir üst üste dört mali çeyrek kâr açıkladı; artan jeopolitik belirsizlik daha da büyümesini sağlayabilir.
26. Atlassian
Uzaktan çalışma ve yapay zeka, iş birliği araçlarında uzmanlaşmış şirketin büyümesini destekliyor.
ABD BİLİŞİM TEKNOLOJİSİ
San Francisco merkezli Atlassian, yazılım geliştiricileri ve proje yöneticileri için iş birliği araçları üretiyor: Trello, Jira ya da Confluence kullandıysanız, ürünlerine aşinasınız demektir. Uzaktan çalışma ürünlerine olan talebi artırdı ve şirketlerin buluta taşınma projeleri de aynı şekilde olumlu etki etti. Atlassian haziran ayında sona eren mali yılda 3,5 milyar dolar satış geliri elde etti; analistler 2025 yılına kadar olan sürede satışlarda yüzde 15-25 bir büyüme öngörüyor.
41. JD Health
E-ticarette ana şirketinden ayrılarak Çin’de önemli bir sağlık tedarikçisine dönüştü.
ÇİN TEMEL TÜKETİM ÜRÜNLERİ
Bu online eczacılık ürünleri, tıbbi malzemeler ve sağlık hizmetleri tedarikçisi, e-ticaret devi JD.com’dan 2019 yılında ayrılarak ayrı bir birim haline geldi. Yüzü aşkın eczanenin işletmecisi olan şirket, COVID-19 pandemisi sırasında büyük bir sıçrama kaydetti. JD Health artık Çin’in en büyük online sağlık ürünleri tedarikçisi olarak tanınıyor; 2023 yılındaki satış geliri 7,4 milyar dolar olarak hesaplanıyor.
42. Arista Networks
Bulut ağlarının dünyasındaki devlerle boy ölçüşen bir cüce.
ABD BİLİŞİM TEKNOLOJİSİ
2004 yılında kurulan Arista, daha büyük rakiplerin fırsattan yararlanmakta ağır davrandığı bir süreçte bulut ağında lider oldu. Bazı yatırımcılar, Kaliforniya, Santa Clara merkezli şirketin birkaç büyük şirkete (Meta ve Microsoft dahil) çok fazla bağımlı olmasından endişe duyuyorlardı; Arista’nın kısa süre önceki müşteri tabanını çeşitlendirmeye ve veri depolamaya doğru genişlemeye yönelik adımları bu endişeleri az çok giderdi. Analistler şirketin 2023 yılı satış gelirini 5,9 milyar dolar olarak tahmin ediyorlar; bu rakam 2022 yılına göre yüzde 34’lük bir artışa denk düşüyor.
Arista 2008 yılından beri, bu yılki Gelecek 50 sıralamasındaki üç kadın CEO’dan biri olan Jayshree Ullal tarafından yönetiliyor. Diğerleri, müşteri ilişkileri yönetimi yazılım şirketi HubSpot’un (No.15) CEO’su Yamini Rangan ve Çinli seyahat devi Trip.com Group’un (No.37) CEO’su Jane Sun.
48. SPOTIFY
Dünyanın en büyük streaming müzik servisi liderliğini pekiştirmeyi hedefliyor.
İSVEÇ / LÜKSEMBURG İLETİŞİM HİZMETLERİ
Spotify son yıllarda streaming video savaşlarında düzenli olarak başta gidiyor: Şirket, yaklaşık 600 milyon kullanıcı sayısı ve 226 milyon ücretli abonesiyle sektörde yüzde 30 civarı en büyük paya sahip. Spotify aynı zamanda müzisyenlerine ne kadar ya da daha doğrusu ne kadar az ödediğiyle ilgili hararetli tartışmaların da odağında yer alıyor. Ancak streaming müzikle beraber podcasting’te ve canlı müzikte gittikçe büyüyen etkisi, ayrıca fiyatlamadaki gücü yatırımcıların iyimser olmasını sağlıyor. (Üstte: Dominikli sanatçı Natti Natasha Şikago’da Spotify’ın sponsor olduğu bir konserde şarkı söylüyor.) Analistler, Spotify’ın gelirinin 2023’te 14 milyar olduğunu, 2024’te de yüzde 19 daha büyüyeceğini tahmin ediyorlar.
