Garanti BBVA ve TURMEPA iş birliğiyle yürütülen Mavi Nefes projesi, dört yılda ulaştığı sayısal sonuçlarla çevre-finans ekseninde ilham veren bir örnek haline geldi. 280 ton katı atık, 650 bin litre sıvı atık ve 100 bini aşkın öğrenciye ulaşan proje; sürdürülebilirlik, bilimsel araştırma ve toplumsal farkındalığı aynı potada buluşturuyor. Yerinde takip ettiğimiz basın toplantısında projeye bu güne kadar 80 milyon TL destek sağlayan Garanti BBVA, ayrıca 2024 yılı başından bugüne finansal araçlar vasıtasıyla 1 milyar TL’lik mavi finans hacmine ulaştı. – Zeynep Aktaş
Müsilaj kriziyle başlayan ortak seferberlik
Garanti BBVA’nın, DenizTemiz Derneği/TURMEPA iş birliğiyle 2021’de başlattığı “Mavi Nefes” projesi, ilk adımını Marmara Denizi’ndeki müsilaj kriziyle attı. Kısa sürede Ege, Akdeniz ve Van Gölü’ne yayılan proje, deniz kirliliğini azaltma, su ekosistemlerini koruma ve toplumsal farkındalık oluşturma hedefiyle gelişti. Marmara Bölgesi’nde başlayan çalışmalar, Antalya-Adrasan, Fethiye-Göcek ve Saros Körfezi gibi farklı coğrafyalarda doğa temelli bilimsel projelerle desteklendi. Projenin ilk dört yılında toplamda 280 ton katı atık ve 650 bin litre sıvı atık toplanırken, yaklaşık 5,2 milyon litre deniz suyunun kirlenmesi önlendi.
Göcek’teki deniz çayırı 2.000 yaşında
Mavi Nefes’in ayırt edici yönlerinden biri, sadece temizlik faaliyetleriyle sınırlı kalmayıp bilimsel araştırmalarla desteklenmesi. Fethiye-Göcek Özel Çevre Koruma Bölgesi’nde Prof. Dr. Ergün Taşkın liderliğinde yürütülen projede, yaklaşık 10.000 deniz çayırı fidesi ekildi. Bu alanlarda canlılık oranı %70’in üzerine çıkarken, Türkiye’de ilk kez bir deniz çayırının yaşı da tespit edildi: Göcek-Kızılada açıklarındaki çayırın 2.000 yaşında olduğu belirlendi. Saros Körfezi’nde yapılan 45 dalışta 382 deniz canlısı türü saptanarak bölgenin habitat haritası çıkarıldı. İstanbul Üniversitesi’nden Doç. Dr. Cem Dalyan’ın öncülüğünde yürütülen bu çalışmalar, Marmara’da yaz sezonunda müsilajın etkisini azaltacak uygulamalara da zemin hazırlıyor.
Mesele kirletmemeyi öğrenmek
Çevresel projelerin başarısı sadece teknik müdahalelerle değil, toplumsal katılımla da ölçülüyor. Bu doğrultuda Mavi Nefes, öğrenciler ve öğretmenleri hedefleyen kapsamlı bir eğitim programını hayata geçirdi. TURMEPA’nın Milli Eğitim Bakanlığı ile olan protokolü kapsamında yürütülen çevrim içi eğitimlerle 100 binden fazla öğrenciye ve 5 binden fazla öğretmene ulaşıldı. Gezici Mavi Nefes Eğitim Otobüsü ile 4.655 öğrenciye bire bir eğitim verilirken, lise öğrencilerine yönelik “Mavi Dedektif” programı aracılığıyla 539 öğrenciye çevresel bilinç kazandırıldı. Eğitimlerin odak noktası ise “kirletmemeyi öğretmek” ilkesine dayanıyor.
Finansal kaynaktan ekolojik yatırıma
Garanti BBVA, Mavi Nefes projesine bugüne kadar toplamda 80 milyon TL’lik doğrudan destek sağladı. Banka ayrıca “mavi finans” alanında yaklaşık 1 milyar TL’lik sürdürülebilir finansman hacmi oluşturdu. Bu fonlar; atık su arıtma tesisleri, su güvenliği altyapısı ve ekosistem restorasyonu gibi başlıklara yönlendiriliyor. Garanti BBVA Genel Müdürü Mahmut Akten, “Sadece fon sağlayan bir banka değiliz. Bu dönüşümü müşterilerimizle birlikte yürütüyoruz. Mavi finans ile denizlerin korunmasını, sürdürülebilir kullanımını ve restorasyonunu destekliyoruz” sözleriyle projeye bakışlarını özetliyor.
31 yıllık mücadelenin yansıması
Mavi Nefes projesi, aynı zamanda TURMEPA’nın 31 yıllık çevre mücadelesinin bir yansıması. TURMEPA Yönetim Kurulu Başkanı Şadan Kaptanoğlu, “Mavi Nefes yalnızca bir çevre girişimi değil; Marmara’dan Van Gölü’ne uzanan çok paydaşlı, çok katmanlı bir seferberliktir” diyerek projenin kapsamını tanımlıyor. TURMEPA bugüne kadar 3 milyon kilogram katı atık ve 53 milyon litre sıvı atığın denizlere karışmasını önledi. Dernek ayrıca eğitim yoluyla 9 milyon kişiye ulaştı. Kaptanoğlu, Mavi Nefes projesinin bu mirası daha da ileriye taşıdığını ve yeni nesillere ilham veren bir model oluşturduğunu ifade ediyor.
Ekonomiden ekolojiye gerçek bir geçiş
Sürdürülebilirlik politikalarının sadece kurumsal beyanlarla sınırlı kalmaması, uygulamaya dönük projelerle desteklenmesi günümüz iş dünyasında hayli önemli. Garanti BBVA ve TURMEPA iş birliğiyle sürdürülen Mavi Nefes projesi, bu yaklaşımın sahadaki karşılığını somut verilerle gösteriyor. 280 ton atık, 100 bini aşkın öğrenci, 2.000 yaşında bir deniz çayırı ve ekolojiye yönelik finansal destekler… Mavi Nefes; ekolojiyle entegre bir ekonomi modeli için önemli bir örnek olarak Türkiye’deki sürdürülebilirlik çabalarına destek veriyor.