Yapay zekanın yükselişi iş dünyasına şok dalgaları göndermeye devam ediyor. Ancak satış geliri bakımından dünyanın en büyük şirketleri yıllık listemiz, otomobillerin, enerjinin global ekonomide önemli bir ağırlığa sahip olduklarını gösteriyor. Çinli BYD’nin (No.91) Tesla’yı (No.106) elektrikli araç yarışında geride bırakıp, Avrupa’da da Volkswagen’i (No.12) hedef tahtasına oturtmasını sağlayan taktikleriyle ilgili haberi ileriki sayfalarda okuyabilirsiniz. Türkiye’den global listeye giren tek Türk şirketi olma unvanına sahip Koç topluluğu da pozisyonunu korumaya devam ediyor. Koç Holding bu yılki global 500 listesinde 191’inci sıraya yerleşti.
WALMART, 12’nci ardışık yılda ve 1995 yılından beri 20’nci kez, satış geliri bazında dünyanın en büyük şirketlerini sıralayan yıllık listemiz Fortune Global 500’ün zirvesine yerleşti. Son mali yılda 681 milyar dolar satış geliri elde etti; bu rakam rakibi ABD’li perakendeci AMAZON.COM’unkinden (NO.2) 43 milyar dolar daha fazla. Bu yılki ilk 10 sıralaması geçen yılkine kıyasla çok az değişse de listede aşağılara indikçe, global teknoloji şirketlerinin çarpıcı sıçramalar gerçekleştirdikleri görülüyor; bunlar arasında sosyal medya devi META PLATFORMS (25 basamak sıçrayarak No.41’e yerleşti), yapay zeka çip üreticisi NVIDIA (156 basamak sıçrayarak No.66’ya yerleşti) ve Çinli elektrikli araç devi BYD (52 basamak yükselişle 91’inci oldu) var.
Bu yılki Global 500 şirketleri toplamda 41,7 trilyon dolar satış geliri elde ettiler; bu rakam bir önceki yıla göre yüzde 1,8’lik artışa denk düşüyor. Bu şirketler toplamda 70,1 milyon kişiye istihdam sağlıyorlar ve gelirleri de dünya GSYİH’sinin üçte birinden fazlasını oluşturuyor. Gıda ve sağlık bakım mağazaları en hızlı büyüyen segment oldu; her ne kadar toplam karları gerilediyse de, satış geliri yüzde 13,4 artışla 1,3 trilyon dolar olarak gerçekleşti; kesintisiz gıda enflasyonu bu iki olguya yol açtı. Diğer en hızlı büyüyen iki sektör teknoloji (yüzde 12,9 artışla 3,3 trilyon dolar) ve sağlık (yüzde 11,7 artışla 3,6 trilyon dolar) oldu; dünyada satış geliri bakımından en büyük 25 şirketin altısı ABD’li sağlık şirketleridir.
2025 Global 500 listesi toplamda 2,98 trilyon dolar tutarındaki karıyla ikinci en karlı yılına imza attı; bunun 1 trilyon doları finans şirketlerinden geldi. Petrol devi SAUDI ARAMCO, 105 milyar dolar karla dünyanın en karlı şirketi oldu. Ancak onu izleyen sekiz sıraya ABD’li şirketler yerleşti; bunlar ya finans sektöründeydi (BERKSHIRE HATHAWAY ve JPMORGAN CHASE dahil) ya da teknolojidendi (tek bir yılda 100 milyar dolar kar elde eden ilk ABD’li şirket ALPHABET’in başı çektiği). Onuncu sırada ise, dev INDUSTRIAL & COMMERCIAL BANK OF CHINA yer aldı.
