Dünya ekonomisinin bugünlerdeki temel sıkıntısı olan tüketici enflasyonu ABD’de 2022 yılında düşüş gösterdikten sonra, yüzde 3’e sabitlendi; toptan tüketici fiyatları düz bir seyir izlemesine ve hatta gerilemesine rağmen enflasyon son iki ayda beklenmedik bir şekilde yükseldi. Buna “greedflasyon” demek gerekiyor. Yani ürünlerin maliyetinden çok daha yüksek bir kar elde edilmesi söz konusu.
Nitekim, Ground Collaborative’in ekonomiyle ilgili araştırması bu soruna ışık tutarak, geçen yılın ortasında yaşanan tüketici fiyat endeksindeki artışın yarısından çoğunun aşırı kardan kaynaklandığına dikkat çekiyor. Kurumsal karlar tüm zamanların en yüksek seviyesinde.
Daha az iş daha çok para
Şirket karları son çeyrekte yeni bir rekor kırarken, bu kazançtan çalışanlara verilen pay pandemi öncesi dönemin altında kaldı.
Öte yandan, tüketici ürünleri şirketlerinin bu olumsuz tabloya rağmen fiyat artışı stratejisinden vazgeçmedikleri görülüyor. PepsiCo CFO’su Hugh Johnston geçen ekim ayında yaptığı açıklamada, “yıl boyunca marjların artabileceği”ni belirtti. İnşaat malzemeleri devi Holcim, talepteki gerilemeyi telafi etmek için marjları artırabileceğine dikkat çekerken, tüketici ürünleri devi Procter&Gamble da, emtea fiyatlarındaki gerilemeyi tüketicilerine yansıtmamayı tercih etti ve geçen yaz karında 800 milyon dolarlık artışa tanık oldu.
Groundwork’e göre, bu gidişat tüketici enflasyonunun şişmesinin nedenini açıklıyor. Şirket karları, enflasyonun yüzde 5-7 bandında değil de yüzde 7-9’larda seyretmesinin temel nedeni.
Analistler, halen yüzde 3 civarında olan enflasyonun, şirket karlarının çıkarılması halinde yüzde 2 hedefine düşebileceğini kaydediyorlar.
Ancak klasik ekonomistlere göre, şirketleri karlarını artırdıkları için suçlamak yağmuru ıslattığı için suçlamaya benziyor. Özellikle de, pandemi sonrası yaşanan talep patlaması göz önüne alındığında bu durumu fazla abartmamak gerekiyor. Bununla birlikte, her kesimden gittikçe daha fazla sayıda ekonomist fiyatların bu kadar yükselmemesi gerektiğinde de hemfikir. (Fortune.com)
