Rusya Federasyonu’nun Kuzey Kutup Dairesi içerisinde yer alan Sabetta Bölgesi’nde inşa edilen Yamal Sıvılaştırılmış Gaz (LNG) Tesisi, küresel enerji pazarının kurallarını değiştirdi ve dünyaya yepyeni bir enerji koridoru kazandırdı. Rönesans Endüstri Tesisleri’nin de müteahhitleri arasında yer aldığı projeyle birlikte, Kuzey Kutup Dairesi’nden Asya pazarlarına doğalgaz sevkiyatı süresi 30 günden 15 güne düştü.
Projenin inşasına, Rusya’nın en büyük bağımsız doğalgaz üreticisi Novatek ve Fransız Total öncülüğünde 2015 yılında başlandı. Daha sonra projenin asıl ortakları arasına Çinli CNPC ve İpek Yolu Fonu katıldı. Projenin müteahhitleri arasında, son yıllarda endüstri ve petrokimya alanında dünyada büyük projelere imza atan Rönesans Holding’e bağlı Rönesans Endüstri Tesisleri de bulunuyor. Önceden belirlenen takvimden tam bir yıl önce, 2018 sonunda tamamlanan projede, her biri yıllık 5,5 milyon ton LNG üretme kapasitesine sahip 3 üniteyle toplam 16,5 milyon ton yıllık üretim kapasitesine ulaşıldı. Bu da şimdiden küresel LNG arzının yüzde 5’ine denk geliyor.
Zorlu koşullar yenilikçiliği tetikledi
Sabetta son derece çetin hava koşullarının ve coğrafi bir yapının hakim olduğu bir bölge. Bölgede sıcaklıklar zaman zaman -50 derecelere düşerken yılın 120 günü güneş doğmuyor. Projenin inşasına ilk başlandığında bu önemli doğalgaz kaynağı bölgeye kara ya da deniz ulaşımı bulunmuyordu. Herhangi bir altyapının bulunmadığı sahaya en yakın pazar ise 3 bin kilometre uzaklıktaydı.
Bu zorlu koşullar hem proje ortaklarını hem de Rönesans Endüstri Tesisleri gibi müteahhitleri yenilikçi çözümler üretmeye sevk etti. Öncelikle üretim üniteleri Çin’de bir tersanede proje mühendisleri tarafından geliştirildi ve bölgeye taşındı. Modüler tesislerin inşası esnasında yüzeydeki kalın buz tabakasıyla baş edebilmek için farklı boyutlarda ve ölçeklerde on binlerce kazık kullanıldı. Bu çözüm daha önce Yamal LNG Tesisi kadar büyük bir projede hiç kullanılmamıştı. Ayrıca, bu kadar büyük bir projede ilk defa insan gücünden çok robotik inşaat teknolojilerinden faydalanıldı.
Aşılması gereken diğer engel ise sıvılaştırılmış doğalgazın nasıl taşınacağıydı. Bu noktada proje ortakları buzu delebilen LNG tankeri geliştirdi. Toplam 172 bin 600 metreküp LNG taşıma kapasitesine sahip bu tankerler 2 metrenin üzerinde kalınlığa sahip buz üzerinde rahatlıkla yol alabiliyor.
Yıl boyu LNG taşımacılığına izin veren bu tankerlerle tesisten ticari LNG sevkiyatına Ekim 2018’de başlandı ve o zamandan beri ortalama 20 yıllık kontratlar doğrultusunda Asya ve Avrupa pazarlarına birçok sevkiyat yapıldı. Son olarak proje ortaklarına ait 15 özel tankere ek olarak Çin yapımı tankerler de devreye girerek, dünyanın en büyük ikinci LNG tüketicisi Çin’e ilk büyük sevkiyatlarına bu yılın Ekim ayının sonunda başladılar.
Tesisten dünyanın en büyük LNG tüketicisi Japonya’ya sevkiyat ise 2019’un Temmuz ayında yapıldı.
Yeni bir enerji koridoru
Yamal LNG Üretim Tesisi’nin ortakları aynı zamanda yeni bir LNG taşımacılığı rotası yarattı. Proje için geliştirilen ve buzda yol alabilen tankerler sayesinde Kuzey Kutup Dairesi’nden Asya pazarlarına doğalgaz sevkiyatı süresi 30 günden 15 güne düştü. Bu yenilikçi çözüm sayesinde, Rusya’dan LNG sevkiyatı için daha önce Süveyş Kanalı kullanılırken bugün Bering Boğazı kullanılıyor. Yamal LNG Tesisi’nden, “Kuzey Denizi Koridoru” kullanılarak şimdiye kadar 20 milyon tonun üzerinde LNG taşındı.
Yamal LNG Tesisi’nin ana ortağı Novatek, projenin yakaladığı teknolojik ve ticari başarı üzerine aynı bölgede iki yeni tesis için düğmeye bastı. Bu iki tesis 2023 yılında tamamlandığında toplam 25 milyon ton LNG üretim kapasitesine sahip olacak. Böylece Rus şirketin küresel LNG pazarındaki payı yüzde 10’un üzerine çıkacak.
Daha önce büyük ölçüde Katar ve Avustralya’dan LNG sevkiyatına bağımlı olan Asya pazarlarına Yamal LNG Tesisi’nden sevkiyatın başlamasıyla birlikte Asya spot LNG fiyatları yüzde 60’ın üzerinde düşüş kaydetti. Pazarda yeni oyuncuların artmasıyla birlikte fiyatların daha da düşmesi bekleniyor.
