Emtia Nedir? Çeşitleri Nelerdir? Emtia Borsası ve Yatırım Yöntemleri hakkında tüm merak edilenler.
Emtia; altın, gümüş, petrol, doğal gaz, bakır, buğday, pamuk, mısır, kahve, şeker gibi malların tümüne verilen addır.
Emtialarda işlem gören 4 kategori:
- Enerji (ham petrol, kalorifer yakıtı, doğalgaz ve benzin)
- Metaller (altın, gümüş, platin ve bakır)
- Hayvancılık (Canlı sığır)
- Tarım (mısır, soya fasulyesi, buğday, pirinç, kakao, kahve, pamuk, şeker)
Bu malların alım-satımının gerçekleştirildiği piyasaya da Emtia Borsası adı verilir. Türkiye’de 133 adet Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne bağlı emtia borsası vardır.
Emtia fiyatlarını etkileyen faktörler
Emtia fiyatlarını etkileyen faktörler arasında mevsimsel değişiklikler, doğal afetler, ekonomik faaliyetler, arz-talep gibi unsurlar sayılabilir. Emtia yatırımı yapmak isteyen yatırımcılar, bu unsurların etkilerini takip ettiklerinde doğru yatırım yapma şansı yakalayacaklardır.
En büyük emtia borsası
Emtia ürünleri genellikle vadeli piyasalarda işlem görür ancak bazı ürünlerin spot piyasası da vardır. Örneğin; CBOT (Şikago Ticaret Borsası) dünyada emtiaların vadeli olarak el değiştirdiği, vade sonunda nakit veya fiziki uzlaşı sağlayan en büyük emtia borsası olma özelliği taşır.
Emtia borsasında nasıl işlem yapılır?
Vadeli piyasalarda yapılan emtia işlemleri spekülatif ve hedging amaçlı olmak üzere ikiye ayrılır. Hedging amaçlı emtia ticareti yapan kişiler genellikle üreticiler ve bu ürünleri sanayide kullanan firmalar olarak karşımıza çıkar. Spekülatif amaçlı emtia ticareti yapanlar ise yatırımcılardır.
Dünyaca ünlü Emtia piyasaları
Dünyaca ünlü ticari mal borsaları Avrupa ve Amerika’da yoğunlaşmışlardır. Avrupa‘da bulunan başlıca ticari mal borsaları; Londra Metal Borsası, NYSE Euronext Liffe, Eurex en ünlü olanlarıdır. Amerika‘da bulunan CME Group, dünyanın en büyük emtia ve vadeli işlem borsası olarak bilinir. Amerika’da ayrıca Intercontinental Exchange ile BM&F Bovespa bulunmaktadır.
Asya kıtasının en ünlü piyasaları ise şu şekildedir: Tokyo Ticari Mal Borsası, Şanghay Vadeli İşlemler Borsası, Hindistan Çoklu Emtia Borsası, Zhengzhou Emtia Borsası’dır.
İlk emtia borsası
Günümüzde emtia borsalarında fiziki olmayan şekillerde yatırım yapılmaktadır. Borsa tarihi, ticari malların alınıp satılmasıyla başlamıştır. Ülkemizde, Kütahya’nın Çavdarhisar ilçesinde bulunan Aizanoi Binası, ilk borsa olarak bilinir. Bu bina, Roma İmparatoru Dioeletianus tarafından borsa işlemlerinin yürütülmesi amacıyla yaptırılmıştır.
Enflasyonla mücadele etmek için bu binanın taş bloklarına, mal satış bedelleri yazılmıştır, halka bu fiyatlar duyurulmuştur. Taş bloklar, günümüz teknolojisinde borsa ekranlarını ifade eder ve alım – satım bu şekilde gerçekleşir.
