Emtea piyasaları, arzdaki bozulmalar ve yetersiz yatırım nedeniyle “süper bir daralma” sürecindeler.
Emteada “süper daralma”, talepteki sağlıklı bir büyümeden çok arzdaki düşüş sonucu fiyatların yükselmesi olarak tanımlanıyor. Talepteki artıştan değil de arzdaki düşüşten kaynaklanan fiyat artışları pozitif bir durum olarak görülmüyor.
Gazze’de İsrail-Hamas savaşı, Ukrayna savaşı ve Husilerin Kızıldeniz’deki saldırıları gibi jeopolitik riskler emtea piyasasındaki bozulmanın başlıca nedeni.
Öte yandan, dünyanın net sıfır karbon geleceğine yönelik planları da özellikle bakır ve nikel gibi metallere olan talebi artırıyor.
Ancak bu kritik minerallerin işlenmesi için yeterince yatırım yapılmadığından, başta bakır, alüminyum ve nikel olmak üzere enerjide geçişi sağlayacak madenlerde ciddi bir daralma gözleniyor.
HSBC’nin hazırladığı konuyla ilgili raporunda, enerjide geçiş hız kazanırken, piyasalarda da kobalt, bakır, nikel, lityum ve grafit gibi metallerin gelecek on yılda yeterince bulunamayabileceğine dikkat çekiliyor.
Raporda, “Geniş çaplı madencilik projeleri 15-20 yıl sürebiliyor ve son on yılda da, özellikle belli başlı enerji geçiş madenlerinin işlenmesine yeterince yatırım yapılmadığı görülüyor” ifadesi yer alıyor.
Hesaplamalara göre, bu madenlere yıllık sermaye yatırımı son yirmi yılda ortalama 45 milyar dolar oldu; kesintisiz bir arz sağlanması için 2030 yılına kadar bu tür madenlerin işlenmesine her yıl yaklaşık 70 milyar dolar yatırılması gerekiyor.
