Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından “Elektronik Ortamda Oluşturulan Muhasebe Fişleri Kılavuzu” yayımlanmıştır. Söz konusu kılavuzda, muhasebe fişlerinde asgari olarak bulunması gereken bilgiler belirlenmiştir.
Değerli Fortune okuyucularım, dünyayı ve ülkemizi derinden etkileyen koronavirüs salgınından iyi haberler gelmeye başladı. Ancak yine de tedbiri elden bırakmayalım. Dikkatli olalım lütfen.
Son on yıldır uygulanan dijital çözümlerin devamı olarak önümüzdeki aylarda, e-irsaliye, e- müstahsil makbuzu, e-serbest meslek makbuzu ve e-bilet gibi uygulamalar da hayatımıza girecek. Esasen uygulanan dijital çözümlerin hayatımızın her alanında kullanılıyor olması, işyerinde yaptığımız birçok işin salgın sürecinde evden de yapılabileceğini bize gösterdi. E-deftere geçiş sürecinde, yevmiye kayıtlarının baz alındığı muhasebe fişlerinde böyle bir dönüşüm bugüne kadar yapılmamıştı. Gelir İdaresi tarafından yayımlanan kılavuzla, muhasebe fişlerinin de elektronik ortamda düzenlenmesi mümkün hale getirilerek e-defter ile bağlantılı işlemlerin tamamının elektronik ortama taşınması sağlanmış oldu. Yeni düzenleme ile muhasebe fişleri elektronik olarak düzenlenebilecektir. Her ne kadar e-muhasebe fişi uygulaması bugün için e-defter kullanıcılarının tercihine bırakılmış olsa da bu uygulamanın yakın gelecekte zorunlu hale getirileceği anlaşılıyor. E-defter uygulamasının başlaması ile mükelleflerin büyük kısmı, muhasebe fişi düzenlemenin artık gereksiz olduğu düşüncesi ile, muhasebe fişi düzenlemeyi bırakmışlardır. Oysa Vergi Usul Kanunu uyarınca, gerçekleştirilen alım, satım ve diğer tüm işlemlerin en geç on gün içerisinde yasal defterlere kaydedilmesi gerekirken, söz konusu işlemler muhasebe fişleri vasıtası ile yasal defterlere kaydediliyorsa, bu fişlerde yer alan kayıtların kırk beş gün içerisinde yevmiye ve kebir defterlerine aktarılması mümkün olmaktadır. Ancak yapılan düzenleme mükelleflere kolaylık yerine bazı zorluklar da getiriyor. Örneğin, her bir e-muhasebe fişine, fişin oluşturulduğu an yevmiye madde numarasının yazılma zorunluluğunun getirilmiş olması bu duruma örnek olarak verebilir. Bu uygulama ile muhasebe fişinin düzenlendiği an bir anlamda yevmiye maddesi de düzenlenmiş olacaktır. Bu da Vergi Usul Kanunundaki kırk beş günlük fiş aktarım süresinin zımnen ortadan kalkması demektir. Bilindiği üzere e-defter uygulamasında e-defterlerin oluşturulması ve beratlarının Gelir İdaresi Başkanlığı’na yüklenmesi, ilgili dönemi izleyen üçüncü ayın sonuna kadar yapılabilmekte ve bu üç aylık süre mükelleflere yevmiye maddelerinin oluşturulmasında önemli bir zaman sağlamaktadır.
E-muhasebe fişi uygulaması ile bu serbestlik tamamen ortadan kalkmaktadır. Dahası bundan sonra muhasebe fişlerinde yapılacak her türlü düzeltme için artık e-muhasebe fişi düzenlenmesi gerekecektir. Eskiden olduğu gibi muhasebe fişlerinin bilgisayar programından silinmesi veya değiştirilmesi mümkün görünmemektedir.
Yapılan bu düzenleme ile, mükelleflerin kullandıkları muhasebe programına bakmaksızın, tıpkı bazı ERP programlarında olduğu gibi, düzeltme ve iptal kayıtlarının da değiştirilmeden e-muhasebe fişleri ile yasal defterlere aktarılmasının amaçlandığı anlaşılıyor. Öte yandan, kanaatimce söz konusu uygulama muhasebe işlemlerini daha karmaşık hale getirerek muhasebe çalışanlarına gereksiz bir iş yükü getirecektir. Bu nedenle e-muhasebe fişlerinde taşınması istenen asgari bilgiler konusunun tekrar gözden geçirilmesi gerektiği kanaatindeyim.
