Çin nükleer enerji santral inşaatında açık ara küresel lider. Uluslararası Atom Enerji Ajansı’na (IAEA) göre, Çin’in inşaat aşamasında olan, 21 gigawatt üzeri elektrik üretebilecek kapasitede 21 nükleer reaktörü var ve bu da herhangi bir başka ülkede inşaat sürecindeki nükleer santral sayısının iki buçuk katı.
İkinci sırada ise, inşaat sürecinde olan sekiz nükleer santraliyle Hindistan yer alıyor. Bu santraller altı gigawatt üzeri elektrik üretecek. Üçüncü sıradaki Türkiye’de ise, toplam 4,5 gigawatt kapasiteli dört nükleer santral yapım aşamasında.
Dünya Nükleer Birliği’nin kısa süre önceki raporuna göre, mevcut kurulu nükleer kapasitenin yüzde 70’den fazlası OECD ülkelerinde yer alsa da, halen inşaat sürecinde olan nükleer reaktörlerin yaklaşık yüzde 75’i OECD dışı ülkelerde bulunuyor ve bunların yarısı da Çin’de.
Çin ekonomisi büyürken, enerji üretimi de arttı. ABD Enerji Enformasyon İdaresi’ne göre, Çin’in toplam enerji üretimi 2020’de 7,600 terawatt’a ulaştı; bu rakam, 2000 yılındaki 1280 terawatt saate göre devasa bir artış.
Kar amacı gütmeyen, nükleer ve ulus ötesi güvenlik ve enerji politikaları kurumu olan Partnership for Global Security’nin kurucusu ve başkanı Kenneth Luongo, Çin “halihazırda küresel nükleer iddialarının kararlı ve hızla yol alan lideri” diyor.
ABD’nin ise halen yapım aşamasında olan bir nükleer reaktörü var; Georgia’daki Vogtle enerji santrali 1 gigawatt üzeri enerji üretebilecek. (Bir karşılaştırma yapmak gerekirse, bir gigawatt orta büyüklükte bir şehrin enerjisini karşılayabiliyor.)
Luongo, ABD’nin dünyada nükleer enerjideki hakimiyetini kaybettiğini, bu trendin 1980 yılında başladığını söylüyor.
Bununla birlikte, IAEA verilerine göre, ABD’nin halen faal olan 93 nükleer reaktörü 95 gigawatt’tan fazla elektrik üreten bir kapasiteye sahip. Bu da, nükleer enerji üreten herhangi bir ülkeye kıyasla oldukça fazla. Dünya Nükleer Birliği’nin raporuna göre, nükleer reaktörler 60 yıllık hatta bazı durumlarda 80 yıllık işletme ruhsatına sahip olabiliyor. Dolayısıyla bu reaktörlerin çoğu ABD’de belli bir süre varlığını sürdürebilir.
Öte yandan, ABD nükleer alandaki hakimiyetini yeniden ele geçirmek için adım atıyor.
Luongo, ABD’nin her iki partisinin de artık nükleer enerjiye sıcak baktığını söylüyor.
Dünyada halen en fazla kurulu ve faal nükleer enerji santraline sahip olan ikinci sıradaki ülke ise Fransa. IAEA’ya göre, Fransa’nın 56 nükleer santrali toplam 61 gigawatt enerji üretiyor. Çin 55 faal reaktör ve toplam 53 gigawatt üzeri enerji üretimiyle üçüncü sırada.
