Jeopolitik belirsizlikler, para piyasalarında yön değişikliği Asya’da dedolarizasyon sürecini hızlandırıyor. ASEAN kısa süre önce, 2026 ila 2030 yıllarını kapsayan yeni Ekonomik Topluluk Stratejik Planı kapsamında, ticaret ve yatırımdaki yerel para birimi kullanımını destekleme kararı aldı.
Bu yönelim her ne kadar Asya’da daha belirgin olsa da dünyada da benzer bir trend gözleniyor. Dünyada yabancı para birimi rezervlerinde doların payı 2000 yılında yüzde 70’in üzerindeyken, 2024’te yüzde 57,8’e geriledi. Bu yıl, özellikle de ABD’nin gümrük vergilerinde nasıl bir yol izleyeceğiyle ilgili belirsizlik nedeniyle, nisan ayında dolarda sert satışlar görüldü. Yılbaşından beri dolar endeksi yüzde 8 üzeri kan kaybetti.
Dedolarizasyon tam olarak yeni bir fenomen olmasa da gerekçelerde değişiklik var. Yatırımcıları ve yetkililer, doların ülkelere karşı bir silah, yaptırım aracı olarak kullanılabilmesinin endişeye yol açtığına dikkat çekiyorlar.
Öte yandan, ASEAN dışında Çin ve Hindistan’ın dahil olduğu BRICS ülkeleri de SWIFT gibi geleneksel sistemleri baypas etmek ve dolara olan bağımlılığı azaltmak için kendi ödeme sistemlerini geliştiriyorlar. Çin de yuan cinsinden karşılıklı ticaret anlaşmalarına hız veriyor.
Yatırımcılar, dolara karşı portföylerini hedge ettiklerinde, dolar satıp yerel para birimleri ya da alternatif para birimlerini alırlar. Bu da diğer para birimlerini dolar karşısında güçlendirir.
Nomura Securities’den FX stratejisi global sorumlusu Craig Chan, Japon yeni, Kore won’u ve Tayvan dolarının bu süreçte yüksek performans sergileyebileceğini belirtiyor. Chan, yaşam sigortası şirketleri, emeklilik fonları ve hedge fonlar gibi kurumsal şirketlerin ağırlıklı olarak hedge ettiklerini söylüyor.
Nomura’ya göre, Japon hayat sigortası şirketlerinin hedge oranı yaklaşık yüzde 44; tahminler, bu oranın nisan ve mayıs aylarında yaklaşık yüzde 48’e yükseldiğini gösteriyor. Nomura, Tayvan için ise yüzde 70 civarı bir hedge oranı tahmin ediyor.
Analistler, doların rezerv para olarak önemini yitirdikçe, altının da bu durumdan en çok yararlanacak emtia olmasını bekliyorlar.