Fortune ve ortağımız Great Place to Work, En İyi Şirketler sıralamasını 26 yıldır yayımlıyorlar. Çeyrek yüzyıldan fazladır şirketleri sıralarken öğrendiğim bir şey varsa, o da her şeyin sürekli değiştiğidir. Ancak özellikle de ekonominin çalkantılı olduğu dönemlerde, güven ve şeffaflık kültürü inşa etmek herkesin parlak bir tablo sergilemesine yardımcı oluyor.
Pek çok Amerikalı için çalışma hayatı bugünlerde çok farklı gözüküyor ve hissediliyor. London Business School’dan yönetim pratiği profesörü Lynda Gratton, COVID-19 pandemisinin bütün işlerin mutlaka ofiste yapılmasının gerekmediğini gösterdiğini, çalışanların da artık açıkça iş yerleri normlarının belirlenme sürecini “niçin” ve “nasıl” sorularıyla sorguladıklarını belirtiyor.
DEĞİŞEN ÇALIŞMA MEKANI
Bazı çalışanlar için iş yeri mutfak masasındaki bir laptop. Ancak bazı başka çalışanlar, ya yaptıkları iş gerektirdiğinden ya da daha verimli olduğunu dü- şündüklerinden işverenin ofisinde olmayı istiyorlar ya da buna gerek duyuyorlar.
Bu da, işe alımlarda ve çalışanları iş yerinde tutmada daha rekabetçi olabilmek için esnek koşul- lar sunmak isteyen ve aynı zamanda gayrı menkul ge- tirilerini maksimize etmeyi amaçlayan şirketler için ciddi sıkıntılara yol açıyor. 2022 yılında hibrid, uzaktan çalışma ve ofise gelerek çalışma iş mo- dellerini içeren Amex Flex’i uygulamaya koyan American Express (No.3) gibi şirketler, çalışanların ofisleri pandemi öncesi-
ne göre farklı şekillerde kullandıklarını söylüyorlar. Amex’in yaklaşımı bütün çalışanların fiziki olarak ofiste bulunmalarını şart koşmak yerine gerçekten ihtiyaç olduğunda, bir amaç için zorunluluk ortaya çıktığında çalışanların ofise gelmelerini talep ediyor; bu amaç, mesai arkadaşlarıyla işbirliği yapmak, yeni mesai arkadaşlarıyla tanışmak ya da ekipler arasında ilişkileri geliştirmek gibi seçenekleri içerebilir. Bu esneklik aynı zamanda işe de olumlu yan- sıyor: Araştırmalar uzaktan çalışmanın verimliliği artı- rabileceğini ortaya koyuyor.
Gratton, “Neyi amaçla- dığımız daha net olmalı” diyor. “Eğer insanların ofiste olmalarını istiyorsanız, gerçekten iş birliğini gerek- tiren bir şeyler için orada olmalılar. Ofiste bulunmanın somut bir anlamı, bir amacı olmalı” diyor.
En iyi şirketlerin çoğu aynı zamanda ofis meka- nını da yeniden düzen- liyor. Nitekim geçen yaz mevsiminde, Maryland, Bethesda’da yeni merkezini açan Marriott (No.10) daha fazla ortak çalışma alanı yaratabilmek amacıyla, bireysel çalışma alanlarını yaklaşık yüzde 25 oranında azalttı. Yeni ofis tasarımı, kamuya açık belli alanlarla-bir meydan, bir café ve lobi bölümleri-daha çok bir otel hissi uyandırmayı amaçlıyor.
Salesforce da (No.8), yeni Salesforce Tower Chicago’daki katları tasarlarken, sosyalleşme, arkadaşlık, bireysellik gibi konularda beyinleri farklı işleyen kişileri gözetmeyi unutmadı. Kalabalık or- tamlarda verimli çalışamayanlar için tasarlanmış daha sessiz mekanlar, odaklanmak için kozalar mevcut. Şirket yönetimi bir yandan ofis tasarımında ortaklaşa çalışma alanlarını artırırken, daha sessiz alan- lardan daha aktif alanlara geçişin nasıl olacağını da deneyimleyerek tasarlıyor.
DEĞİŞEN İŞ GÜCÜ
ÖTE YANDAN YALNIZCA OFİS değil aynı zamanda iş gücü de değişiyor. En iyi şirketler daha çeşitlilik içeren daha adil bir çalışma ortamı ya- ratmaya çalışıyorlar. Bunun yalnızca işe alımı ve işte tutmayı olumlu etkilemekle kalmayıp aynı zamanda üretkenliği de artıracağını ve şirketlerin rekabetçi konumunu koruyacağını düşünüyorlar.
Cisco (No.1) iş gücünde- ki çeşitliliği artırmak için çalışmaya devam ediyor. Nitekim şirkette siyah kö- kenli ya da Afro Amerikalı çalışanların oranı 2020 mali yılında yüzde 5,9’ken, 2022 mali yılında yüzde 10’a çıktı.
Şirket 2000 yılından beri başlangıç seviyesinden yö- neticilik pozisyonuna giden Afro Amerikalı çalışanların toplam işgücündeki oranını yüzde 60 artırdı; direktör seviyesindekilerin oranında ise yüzde 94’lük bir artış oldu. Başkan yardımcılığı ve C-suite sıralarındaki siyahi çalışanların sayısı da son mali yılda yüzde 160 oranında artış kaydetti.
Ancak çeşitlilik sadece ırkla da ilgili değil. Pandeminin başından beri en iyi şirketler yalnızca belli derecelere, seçkin okulların diplomalarına sahip olmak gibi kriterlere uygun adayları aramıyorlar. Bunun yerine, çalışanları becerilerine odaklanan bir yaklaşım söz konusu.
Nitekim Accenture (No.5), işe alımlarda diploma talebini azaltmaya çalışıyor. Harvard Business Review ve Emsi Burning Glass’ın 2022 yılı araştır- masına göre, Accenture’nin yazılım mühendisi için hazırladığı iş ilanlarının yalnızca yüzde 26’sı belli bir derece talebinde bulunuyor.
Çok sayıda şirket, sırf diploma derecesi olmadığı için birisini işten mahrum bırakmanın toplumsal hareketliliği ve adaletsizliği körüklediğini düşünüyor. Beceriye dayalı işe alım yaklaşımı yetenek havuzu- nu da devasa büyütüyor.
DEĞİŞEN DÜNYA
SON ÜÇ YILDAKİ SÜREKLİ DEĞİŞİM hemen hemen herkes için zor oldu ve şirketler de çalışanlarını etkileyen sosyal sorunları çöz- mek için çaba sarf ediyorlar. Marriott, çalışan ebeveynlere yardım etmek için yeni çocuk bakım merkezini açtı. Nvidia (No.6), çalışanlara ve eşlerine menopoz, endometriyozis ve yumurtalık kisti gibi sağlık so- runlarıyla ilgili kişisel destek hizmeti için dijital sağlık aplikasyonu Peppy’ye erişim imkanı sunuyor. Hilton da (No.2) çalışanlarına ücretsiz danışmanlık hizmeti ve aynı zamanda zihinsel sağlık sohbetlerini normalleştirmeyi amaçlayan kaynaklara sahip bir şirket içi ağa iletişim imkanı sağlıyor.
Ancak bu momentum bir yol ayrımında. Pek çok şirket ekonomik belirsizlik nedeniy- le işten çıkarmaları gündeme getiriyor ve ücret artışlarını da donduruyor: Yalnızca teknoloji sektöründe, 2023 yılının başından beri 150 bini aşkın çalışan işini kaybetti. İşten çıkarmalar çalışan programlarını ve iş yerinin sunduğu avantajları tehlikeye atmakla kalmıyor, geri kalan çalışanların iş memnuni- yetinde ciddi bir azalma ve performansında düşüş de gözlemleniyor.
En iyi şirketler geleneksel olarak güçlü çalışan güveni düzeyleriyle bilinir. Bu yılki liste de, yarım milyonu aşkın çalışandan Ağustos 2022’de yani işten çıkarmaların yönetici-çalışan bağını sarstığı ve potansiyel olarak erozyona uğratmakla tehdit etmeye başladığı dönemden çok önce hazırlandı. En iyi şirketler geçmişte ekonomik gerilemelerden hasarsız çıkmayı başardılar. Bu fırtınayı da nasıl atlatacaklarını zaman gösterecek.
1- CISCO
PEK ÇOK TEKNOLOJ ŞİRKETİ GİBİ, Cisco da son aylarda yaklaşık 4 bin 800 çalışanı işten çıkararak ciddi bir sarsıntı yaşadı. İşten çıkarmalar en güçlü şirket kültürüne bile zarar verebilir ancak üçüncü yıldır üst üste bir numarada olan teknoloji devi son günlerdeki çalkantıları aşabilecek sağlam bir temele sahip. Cisco’nun kapsayıcı çalışma kültürü, 2005 yılından beri çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) girişimlerindeki ilerlemelerini kamuoyuna ayrıntılı olarak açıklayan projelerle ortaya konulan sağlam hedeflere dayanıyor. ESG stratejisi
ve bildirim direktörü Amanda Cumberland, kısa süre önce Cisco’nun bu farklı yönüyle ne kadar gurur duyduğunu bildirdi: “Bu konuda henüz her şeyi planlamış ve uygulamış değiliz ancak daha fazla öğrenmeye ve daha fazla yapmaya devam ediyoruz.”
2 HILTON
ÇALIŞAN SAYISI………..42.676
AÇIK POZİSYON………… 3.476
KAÇ YILDIR LİSTEDE …….. … 8
Konaklama sektörü şir- keti çalışan deneyimini profesyonel gelişim etrafında kurgularken, 2027 yılına kadar
da küresel düzeyde çalışanlar arasında kadın erkek oranını eşitlemeyi ve kurumsal liderlikte yüzde 25’lik etnik çeşitliliği yakala- mayı hedefliyor.
3 AMERICAN EXPRESS
ÇALIŞAN SAYISI……… 26.000
AÇIK POZİSYON……………898
KAÇ YILDIR LİSTEDE …… … 23
American Express ikin- ci yıldır tüm dünyada kadın erkek çalışan ücret eşitliğini sağladı. Ayrıca şirket hisse opsiyonlarını almaya hak kazanan çalışan sayısını artırdı ve zihin- sel sağlık için sunduğu destekleri artırdı.
4 WEGMANS
ÇALIŞAN SAYISI………. 53.252
AÇIK POZİSYON………. …1.912
KAÇ YILDIR LİSTEDE …… … 26
Wegmans 53 bini aşkın çalışana sahip ve asgari ücreti de 15 dolar olarak uyguluyor. Çalışanlar, yoğunlaştırılmış eğitim programı ve esnek ça- lışma saatleri nedeniyle şirketi takdir ediyorlar
5 ACCENTURE
ÇALIŞAN SAYISI……….65.000
AÇIK POZİSYON………….. 700
KAÇ YILDIR LİSTEDE …… … 15
Accenture, Mart 2023 sonunda tüm dünyada 19 bin çalışanı işten çıkardı (iş gücünün yaklaşık yüzde 3’ü). Kuzey Amerika’da bin 200 katılımcıyla ücretli bir çıraklık programına yatırım yaparak yetenek havuzunu büyütmeye odaklandı.
6 NVIDIA
ÇALIŞAN SAYISI. . . . . . . 12.171
AÇIK POZİSYON……….357
KAÇ YILDIR LİSTEDE .. … 8
Teknoloji şirketi daha kapsayıcı bir çalışma ortamı oluşturmak amacıyla, global müttefiklik programı gibi girişimlerle çeşitlilik içeren yetenekleri işe almaya odaklandı.
7 ATLASSIAN
ÇALIŞAN SAYISI………. 4.000+
AÇIK POZİSYON……………. 64
KAÇ YILDIR LİSTEDE …….. … 5
İş birliği yazılımının lider geliştiricisi olan Atlassian’ın esnekliği benimsemesine şaşırmamak lazım. Çalışanların ofise gel- meleri talep edilmiyor ve ayrıca geleneksel 9.00-17.00 mesaisine uymaları da şart değil.
8 SALESFORCE
ÇALIŞAN SAYISI……… 79.000
AÇIK POZİSYON………… …247
KAÇ YILDIR LİSTEDE …… … 15
Salesforce kendisine özgü şirket kültürüyle ünlüdür. Çalışanlar, herkese açık ve üst yönetimin takip
ettiği bulut tabanlı iletişim uygulaması olan Slack kanalda, işle ilgili herhangi bir konuda geri bildirimde bulunabiliyorlar. Ancak Salesforce da ekonomik durgunluktan nasibini aldı ve Aralık 2022’den beri 8 bin çalışanı işten çıkardı.
9 COMCAST NBC UNIVERSAL
ÇALIŞAN SAYISI…….. 130.000
AÇIK POZİSYON………. 11.000
KAÇ YILDIR LİSTEDE …….. … 6
NBC UNIVERSAL’İN ana şirketi olan Comcast’ta, yönetim kademesi istihdamın yüzde 33’ünün siyahi ve liderlik seviyesin- de de kotanın yüzde 50’sinin kadın olmasını hedefliyor. 2021 yılında lanse edilen NBCU Academy, gazeteciliğin temel- leriyle ilgili mesleki eğitim veren haber departmanlarına toplumda görece dışlanmış kesimlerin yönlendirilmesi için bir payplayn oluşturuyor.
10 MARRIOTT
ÇALIŞAN SAYISI. . . . . . . . 109.405
AÇIK POZİSYON………… 5.955 KAÇ
YILDIR LİSTEDE …… … 26
İstihdamda çeşitliliğe ve kapsayıcılığa önem veren Marriott, daha geniş çaplı bir yetenek havuzundan seçim yapabilmek amacıyla part-time yönetim pozisyonları oluştur- du. Ayrıca emeklilik tasarruf programını da daha da iyileştirerek, seçenekleri artırdı.
