Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, “Orta Vadeli Program’daki (OVP) büyüme oranlarımız bana biraz mütevazi, fazla muhafazakar geliyor. Türkiye’nin 2016 sonunda büyümede tekrar yüzde 5 ve üzerindeki rakamlara dönüşünü göreceğiz inşallah” dedi.
Zeybekci, AA muhabirine gündeme ilişkin konularda değerlendirmelerde bulundu.
OVP’deki büyüme rakamları ve 1 Kasım seçimlerinin ekonomiye etkisine ilişkin soru üzerine Zeybekci, 1 Kasım seçimlerinin Türkiye’ye siyasi ve ekonomik istikrar getireceğini, ekonomiye etkisinin de üst düzeyde olacağını söyledi.
Türkiye’de bir yıldan beri ekonomide durgunluk yaşandığına, büyümede beklenilen düzeyde artışın söz konusu olmadığına dikkati çeken Zeybekci, 2015 yılı büyümesiyle ilgili yıl başındaki öngörülerinin 3’ün oldukça üzerinde olduğunu, çalışmaları da bu yönde yaptıklarını ifade etti.
Dünya Bankası’nın Türkiye’nin bu seneki büyümesini yukarı yönde 3,2’ye revize ettiğini hatırlatan Zeybekci, şunları kaydetti:
“Bizim beklentilerimiz daha üst seviyede. İhracatın büyümeye katkısı ikinci çeyrekte eksi 2 yönündeydi, ben üçüncü çeyrekte bu eksinin biraz daha sıfıra doğru yaklaşacağını öngörüyorum. Dördüncü çeyrekte de belki ihracatın büyümeye destek verebilme noktasında gelebileceğine düşünüyorum.
Türkiye’de yapısal anlamda ekonomide hiçbir zorluğumuz, problemimiz olmamasına rağmen, gerek bütçe açığı ve cari açıkta, gerekse diğer kamu borçlarının finansmanı anlamında, yılın ilk yarısındaki büyümeyle dünyada 7’nci en hızlı büyüyen ülke olmamızı da dikkate alarak, liranın dolar karşısındaki negatif şekilde ayrışmasının hiçbir tabanı yok.”
“Ertelenen iç tüketim ve yatırım talepleri, Türkiye ile ilgili pozitif şeyler hızlı bir şekilde devreye girecek” diyen Zeybekci, istenildiği kadar yararlanılmayan bir yıllık sürecin 1 Kasım sonrasında telafi edileceğine işaret etti.
Zeybekci, bu durumun büyümede yılın son çeyreğine de etki edebileceğine dikkati çekerek, bunun 2016’da daha üst düzeyde yaşanacağını düşündüğünü söyledi.
İhracatın büyümeye katkısına da büyük önem verdiklerini vurgulayan Zeybekci, “OVP’de ihracatın büyümeye katkısını 2016 ve 2017’de pozitif olarak görmüyoruz. Görürsek bu bizim için son derece önemli olacaktır ki ben göreceğimize inanıyorum. Bana bu sebepten ötürü OVP’deki büyüme oranlarımız biraz mütevazi, fazla muhafazakar geliyor. Türkiye’nin 2016 sonunda büyümede tekrar yüzde 5 ve üzerindeki rakamlara dönüşünü göreceğiz inşallah” değerlendirmesinde bulundu.
“2016 daha iyi bir yıl olacak”
OVP’de önümüzdeki yıllara ilişkin ihracattaki düşüş ve enerji fiyatlarına dönük bir soru üzerine, enerji fiyatlarındaki gerilemenin dünyadaki tüm maliyetleri etkilediğini belirterek, ham madde fiyatlarında otomatik bir düşüş meydana getirdiğini ifade etti.
Ham madde ve enerji fiyatlarındaki düşüşün Türkiye’nin ithalatını, cari açığını, dış ticaret açığını olumlu etkilediğini kaydeden Zeybekci, “Türkiye bu sene 2015 yılı sonu itibarıyla ilk defa ihracatın ithalatı karşılama oranında yüzde 70 seviyelerine ulaştı. Serbest Bölgeler ve bavul ticareti ile hizmet gelirlerinin de eklenmesi ile ülkemiz ilk defa ihracatın ithalatı karşılama oranında başa baş noktasına doğru gidiyor” dedi. Bakan Zeybekci, enerji ve ham madde fiyatlarındaki düşüşün, bu yılın ithalat rakamlarında 30 milyar dolar civarında düşürücü etki oluşturduğunu bildirdi.
Maliyet düşüşü ile birlikte ihracat fiyatlarının da gerilediğine dikkati çeken Zeybekci, 2016’nın daha iyi bir yıl olacağını söyledi.
“Yerli otomobilin Türkiye’ye çok önemli katkıları olacak”
Yerli otomobil projesinin dış ticarete katkısının sorulması üzerine Zeybekci, Türkiye’nin sayılı otomobil ihracatçılarından biri olduğunu anlattı. Zeybekci, otomobil sanayi endüstrisinin çok farklı bir özelliği olduğuna işaret ederek, şunları kaydetti:
“Otomobil ürettiğiniz zaman bütün sanayi dallarında, bütün ürünlerde bir çok alanda teknoloji geliştirme imkanımız oluşuyor. Otomotiv sanayisinin bu noktada tetikleyici bir etkisi oluyor. Milli otomobilin yedek parçasıyla, diğer ürünleriyle, Ar-Ge’siyle Türkiye’ye çok önemli katkıları olacaktır. Türkiye olarak bizim buna bir an önce geçmemiz lazım, bir an önce başlamamız lazım. Kamu kullanımları anlamında da ben Türk otomobilini çok önemsiyorum.”
“Bu saldırılar fay hatlarında depremler oluşsun diye yapılıyor”
Bakan Zeybekci, Ankara’daki terör saldırısına ilişkin soruyu yanıtlarken söz konusu saldırının bu ülkenin tamamını hedef aldığını, bunun devletin varlığına ve birliğine kast ettiğini söyledi. Zeybekci, şöyle devam etti:
“Ankara’daki olay, Türkiye’nin fay hatlarının kırılması amacıyla yapılmış noktasal bir saldırı. Bu saldırıları bütün kalbimizle ve nefretimizle kınıyoruz. Ama olması gereken şu; bu ve buna benzer saldırıları biz biliyoruz, tanıdık bunlar, bilindik saldırılar. Bunlara verebileceğimiz en önemli cevap birlik, beraberlik ve kardeşliğimiz. Bu ülkedeki tüm siyasetçi ve STK’lara söylüyorum; biz bu ülkede bütün zenginliklerimizle kol kola olduğumuz zaman bu tür saldırılar bize hiçbir şey yapamaz.
Bu saldırılara karşı Türkiye olarak beraberliğimizden asla vazgeçmemeliyiz. Bu dönemde herkes sorumlu olmalı ve ne söylediğini çok iyi bilmeli. Fay hatlarında depremler oluşsun diye yapılan bu saldırılara karşı uyanık olmamız lazım.”
“Cari açıktaki düşüş dış ticaret açığındaki gerilemeden kaynaklanıyor”
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci’nin Ağustos ayı ödemeler dengesi verileri değerlendirmesinde, “Cari açıktaki düşüş, temel olarak dış ticaret açığındaki gerilemeden kaynaklı” dedi.
Zeybekci, konuya ilişkin şunları söyledi:
“Bugün açıklanan ödemeler dengesi verilerine göre, Ağustos ayında cari açık geçen senenin aynı ayına göre %93 azalarak 2,2 milyar dolardan 163 milyon dolara geriledi. Böylelikle, Ekim 2009’dan bu yana en düşük seviyesine indi.
Türkiye’nin ilk 8 aylık cari açığında ise %11,9’luk bir azalma var. Geçen yıl ilk 8 ayda 29,2 milyar dolar olan cari işlemler açığı bu yılın ilk 8 ayında 25,7 milyar dolara geriledi. Cari İşlemler Hesabındaki açığımız, geçen yılın aynı dönemine göre 3,5 milyar dolar azaldı. Bu, ülke ekonomimiz için oldukça olumlu bir gelişme.
Cari açıktaki düşüş, temel olarak dış ticaret açığındaki gerilemeden kaynaklı.
Cari açıktaki bu olumlu gelişmenin altında büyük ölçüde ilk 8 ayda görülen dış ticaret açığındaki gerileme yatıyor. 2014 yılının ilk 8 ayında 40,4 milyar dolar açık veren Dış Ticaret Dengesi kalemi, bu yılın aynı döneminde 34,4 milyar dolar açık verdi.
Geçen yıla göre %14,8 daha az dış ticaret açığı vermemiz sayesinde, dış ticaret kaleminin cari açığın iyileşmesine 6 milyar dolarlık katkısı oldu.
2015 yılında küresel dış ticaretin daralacağın devamlı söylediğimiz ve üzerinde durduğumuz bir konu. Son rakamlara baktığımızda ilk 7 ayda küresel ticarette %11’lik daralma gerçekleştiğini görüyoruz. Petrol ve emtia fiyatlarının düşmesi ve doların dünyada değer kazanması sebebiyle tüm dünyada yaşanan bu daralmanın Türkiye’yi de etkilemesi neticesinde, dış ticaretimizde düşüşler oluyor. Ancak Ekonomi Bakanlığı olarak yaptığımız çalışmalar ve ihracatçılarımızın özverili çalışmaları sayesinde ihracatımızdaki düşüş ithalatımızdaki düşüşten çok daha yavaş seyretmekte.
Ağustos ayında cari açığın hızla azalmaya başlayacağını önceden ifade etmiştik ve şu anda cari açığımız Ağustos ayında neredeyse denge seviyesinde.
“Türkiye’de ikiz açıklar dönemi kapanıyor”
Bugün baktığımızda, 2015 yılının ilk 8 ayında merkezi yönetim bütçemiz 639 milyon dolar fazla verirken, cari açığımız hemen hemen denge seviyesinde. Böylece ikiz açıklar diye adlandırılan hem “bütçe açığı” hem de “cari açık” dönemi artık son bulacaktır.
“Yıl sonuna doğru cari açıkta iyileşme devam edecek”
Dış ticaret açığımızdaki ve cari açığımızdaki düşüş, beklentilerimizle bire bir uyumlu gerçekleşmektedir. Dünya ticaretindeki gelişmeleri her an takip ediyor, yaptığımız projeksiyonlar ile gerekli önlemleri önceden alıyoruz. Küresel şartlar her ne olursa olsun, geçmişte bir yapısal sorun haline gelmiş ülkemizin cari işlemler açığı sorununun çözümü daha fazla ihracat ve üretim ile mümkündür. Şunu ifade etmek isterim ki, Türk ihracatçısının başarılı performansı sayesinde yılın kalan 4 ayında da dış ticaret açığımızdaki azalma devam edecektir. Böylece dış ticaretimiz bu yıl cari açıktaki düşüşü güçlü şekilde desteklemeye devam edecek ve ülkemizde cari açık sorun olmaktan çıkacaktır.Dış ticaret endeksleri ihracatımızın reel olarak arttığını gösteriyor.
İhracat miktar endeksinde ilk 8 ayda %0,6’lık artış
İhracatımız, avro/dolar paritesindeki azalışın etkisiyle rakamsal olarak düşüyor fakat Ağustos ayı ihracat miktar endeksine baktığımızda ilk 8 ayda %0,6’lık artış görüyoruz. Yani ihracatımız reel olarak artıyor. İhracat birim değer endeksi rakamlarında ilk 8 aydaki gördüğümüz %9,1 azalma, ihracatımızdaki düşüşün en temel sebebi. Dolayısıyla, küresel şartların ve çevremizde yaşanan çatışmaların zorlayıcı etkilerine rağmen Türkiye’nin ihracatını reel anlamda artırması, güçlü sanayisi ve üretimi ile Türkiye’nin 2015 yılını ihracat anlamında başarılı bir şekilde sürdürdüğünü gösteriyor. “