Merkezi yönetim bütçesi, ocak-nisan döneminde 4 milyar 59 milyon lira açık verdi.
Maliye Bakanlığı, 2015 yılı nisan ayı ve ocak-nisan dönemi bütçe uygulama sonuçlarını açıkladı.
>> İşsizlik beklentilerin altında gerçekleşti
Buna göre, geçen yılın nisan ayında 36 milyar 789 milyon lira olan bütçe giderleri, bu yılın aynı ayında yüzde 13,1 artarak, 41 milyar 597 milyon liraya yükseldi. Faiz hariç bütçe giderleri de geçen yılın aynı ayına göre yüzde 7,8 artışla 35 milyar 510 milyon lira oldu.
Bütçe gelirleri de nisanda, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 26,1 arttı ve 42 milyar 971 milyon lira olarak gerçekleşti. Merkezi yönetim bütçesi geçen yılın nisan ayında 2 milyar 720 milyon lira açık, bu yılın aynı ayında ise 1 milyar 375 milyon lira fazla verdi. Nisanda yüzde 567,3 artışla 7 milyar 461 milyon lira faiz dışı fazla verildi. Faiz dışı fazla, geçen yılın söz konusu ayında 1 milyar 118 milyon lira düzeyindeydi.
Bu ayda faiz giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 58,6 arttı ve 6 milyar 87 milyon lira olarak gerçekleşti.
BÜTÇE GİDERLERİ
Nisanda, 2015 yılı merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 472 milyar 943 milyon lira ödeneğin 41 milyar 597 milyon lirası kullanıldı. Bu ayda faiz hariç giderler için öngörülen 418 milyar 943 milyon lira ödeneğin de yüzde 8,5’i kullanılarak, 35 milyar 510 milyon lira harcama yapıldı.
Personel giderleri de geçen yılın aynı ayına göre yüzde 11 artarak 10 milyar 265 milyon lira oldu. Böylece Nisan 2015’te personel giderleri için bütçede öngörülen 119 milyar 170 milyon lira ödeneğin yüzde 8,6’sı kullanıldı.
Nisanda sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 7,7 artışla 1 milyar 620 milyon lira oldu ve bütçede öngörülen 20 milyar 325 milyon lira ödeneğin yüzde 8’i söz konusu ayda kullanıldı. Mal ve hizmet alım giderleri de geçen yılın aynı ayına göre yüzde 11,2 artarak 3 milyar 543 milyon lira olarak gerçekleşti.
Bu yılın nisan ayında cari transferler, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 11,4 artarak 16 milyar 62 milyon liraya yükseldi. Böylece bütçede öngörülen 176 milyar 425 milyon lira ödeneğin yüzde 9,1’i söz konusu ayda kullanılmış oldu.
Nisanda sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için 7 milyar 356 milyon lira transfer yapıldı. Sosyal güvenlik primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Hazine tarafından ödenmesi amacıyla yapılan transfer tutarı ise 781 milyon lira oldu. Geçen ay cari transferler içinde yer alan tarımsal destekleme ödemeleri 2 milyar 267 milyon lira, mahalli idare payları ise 3 milyar 72 milyon lira olarak gerçekleşti.
Nisan ayında 2 milyar 828 milyon lira sermaye gideri, 400 milyon lira da sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 792 milyon lira oldu.
VERGİ TAHSİLATI ARTTI
Bu yılın nisan ayında vergi gelirleri tahsilatı, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 23,4 artarak, 31 milyar 913 milyon liraya yükseldi.
Söz konusu ayda genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 38,7 artarak 9 milyar 297 milyon lira olarak gerçekleşti. Nisanda özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 1 milyar 377 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri ise 385 milyon lira oldu.
Vergi türleri itibarıyla nisan ayı gerçekleşmelerine bakıldığında, geçen yılın aynı ayına göre ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 40,6, harçlar yüzde 37,8, kurumlar vergisi yüzde 25, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 21,7, özel tüketim vergisi yüzde 18,4, damga vergisi yüzde 17,8, gelir vergisi yüzde 15,6, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 13,6 ve diğer vergiler tahsilatı yüzde 31,5 arttı.
OCAK-NİSAN DÖNEMİ GERÇEKLEŞMELERİ
Geçen yılın ocak-nisan döneminde 4 milyar 237 milyon lira açık veren merkezi yönetim bütçesi, bu yılın aynı döneminde 4 milyar 59 milyon lira açık verdi. Aynı dönemde faiz dışı fazla da 20 milyar 119 milyon lira olarak gerçekleşti.
2014’ün ocak-nisan döneminde 142 milyar 606 milyon lira olan bütçe giderleri, bu yılın aynı döneminde yüzde 12,3 artarak 160 milyar 211 milyon lira oldu. Aynı dönemde faiz hariç bütçe giderleri de yüzde 9 arttı ve 136 milyar 32 milyon lira olarak hesaplandı.
Diğer taraftan, bu yılın ilk 4 ayında faiz giderleri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 35,8 artarak 24 milyar 178 milyon lira oldu.
PERSONEL GİDERLERİ 42,6 MİLYAR LİRA
Personel giderleri, yılın ilk dört ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10,3 artarak 42 milyar 607 milyon lira olarak hesaplandı. Aynı dönemde sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri ise yüzde 8,2 artışla 7 milyar 74 milyon lira olarak kaydedildi.
Bu yılın ocak-nisan döneminde mal ve hizmet alım giderleri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 14 artarak 10 milyar 880 milyon lira olarak gerçekleşti. Söz konusu dönemde cari transferler yüzde 3,1 artışla 57 milyar 809 milyon lira oldu. Sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 13 azalışla 24 milyar 503 milyon liralık transfer yapıldı.
Aynı dönemde sosyal güvenlik primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Hazine tarafından ödenmesi amacıyla yapılan transfer tutarı ise 3 milyar 91 milyon lira oldu. Ocak-nisan döneminde cari transferler içinde yer alan tarımsal destekleme ödemeleri 4 milyar 699 milyon lira, mahalli idare payları ise 14 milyar 611 milyon lira olarak hesaplandı.
Ocak-nisan döneminde 10 milyar 90 milyon lira sermaye gideri, 2 milyar 194 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri bu yılın ilk 4 ayında, 5 milyar 378 milyon lira olarak gerçekleşti. Faiz giderleri de bu dönemde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 35,8 artarak 24 milyar 178 milyon lira oldu.
BÜTÇE GELİRLERİ
Geçen yılın ilk 4 ayında 138 milyar 369 milyon lira olan bütçe gelirleri, bu yılın aynı döneminde yüzde 12,9 artışla 156 milyar 152 milyon lira olarak gerçekleşti.
Bu yılın ocak-nisan dönemi vergi gelirleri tahsilatı ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 15,5 artarak 128 milyar 200 milyon lira oldu.
Yılın ilk 4 ayında genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre binde 7 azaldı ve 21 milyar 699 milyon lira olarak hesaplandı. Bu dönemde özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 4 milyar 132 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri ise 2 milyar 121 milyon lira oldu.
Vergi türleri itibarıyla bu yılın ocak-nisan dönemi gerçekleşmelerine bakıldığında geçen yılın aynı dönemine göre; kurumlar vergisi yüzde 31,8, harçlar yüzde 21,3, özel tüketim vergisi yüzde 19,4, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 18,8, damga vergisi yüzde 15,1, gelir vergisi yüzde 13,9, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 9,7, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 9,4 ve diğer vergiler tahsilatı yüzde 14,1 artış gösterdi.
ŞİMŞEK: GEÇEN YILA GÖRE DAHA GÜÇLÜ PERFORMANS
Nisan ayı bütçe rakamlarını değerlendiren Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, bütçe performansının bu yıl, geçen yıla göre daha da güçlü olduğunu söyledi.
Bütçenin nisanda 1,4 milyar lira fazla, ocak-nisan döneminde ise 4,1 milyar lira açık verdiğini belirten Şimşek, yılın ilk dört ayındaki bütçe açığının geçen yıl aynı dönemde gerçekleşen 4,2 milyar liradan daha düşük düzeyde gerçekleştiğini ifade etti.
Şimşek, şunları kaydetti: “2015 yılı ocak-nisan döneminde bütçe açığı yıl sonu hedefi olan 21 milyar liranın yüzde 19,4’üne denk gelmektedir. Bu çerçevede bütçe gerçekleşmeleri bütçe hedeflerimiz ile uyumludur. 2015 yılı ocak-nisan döneminde bütçe giderleri yüzde 12,3 artışla 160,2 milyar lira olmuştur. Ayrıca faiz giderlerindeki dönemsel yığılma dikkate alındığında, 2015 performansı çok daha iyidir. 2015 yılı ocak-nisan döneminde faiz hariç giderlerin öngörülen ödenek içindeki payı yüzde 32,5 iken faiz giderlerinin ödenek içindeki payı yüzde 44,8’e ulaşmıştır.”
“VERGİ GELİRLERİNDEKİ GÜÇLÜ PERFORMANS, EKONOMİNİN TOPARLANDIĞINA İŞARET EDİYOR”
Bütçe gelirlerinin ise finansal piyasalardaki dalgalanma ve iç talepteki yavaşlamaya rağmen ocak-nisan döneminde, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 12,9 ile yüksek bir oranda artarak, 156,2 milyar liraya ulaştığına dikkati çeken Şimşek, vergi gelirlerindeki yüzde 15,5’lik yıllık artışın, bu performansta belirleyici olduğunu bildirdi.
Şimşek, vergi gelirlerindeki güçlü performansın, ekonominin toparlandığına da işaret ettiğini belirterek, “Ayrıca yılın ikinci yarısında siyasi öngörülebilirliğin artması ve iç talebin canlanması vergi gelirlerindeki artışı desteklemeye devam edecektir. Bu çerçevede 2015 yılında bütçenin, öngördüğümüz hedeflere paralel gerçekleşmesini bekliyorum” değerlendirmesinde bulundu.
