Blockchain (Blokzincir) teknolojisi iş süreçlerine hızla adapte oluyor. Şirketler, bu teknoloji ile iş yapış şekillerini ve ihtiyaçlarını yeniden tasarlıyorlar. Bitcoin ve Ethereum gibi dijital varlıkları büyüten blockchain teknolojisinin kullanımı artık birçok alana yayılıyor.
Ersan Taylan Çıplak
Şirketler şimdi blockchain teknolojisini daha yakından takip ediyorlar.
Aslında herkes bu teknolojiyle neleri değiştirebileceklerini, müşterilerine, faaliyet gösterdikleri sektörlere ne tarz yenilikler ya da kolaylıklar sunabileceklerini sürekli araştırıyorlar. Bu çabaların sonucunda şimdi önemli avantajlar sağlayan yenilikler birbiri ardına ortaya çıkıyor. Blockcahin, temelde içine girilen tüm verilerin bir ağdaki her bir kişi tarafından onaylanması ile genişleyen, dağıtık ve şifrelenmiş bir veri tabanı. Finansal hizmetlerin yanı sıra güvenilir bir veri tabanına, birlikte çalışabilirliğe ve kişisel bilgilerin korunmasına ihtiyaç duyulan oyun, sigorta, sağlık hizmetleri ve medya gibi sektörle başta olmak üzere birçok sektörde kullanım potansiyeli yüksek bir teknoloji. Birçok uzman blockchain teknolojisinin potansiyelini sınırsız olarak tanımlıyor. Hayatımıza girdiği ilk dönemlerde Bitcoin ve Ethereum gibi dijital varlıkları büyüten blockchain teknolojisinin kullanımı artık birçok alana yayılıyor.
REKOR ZAMAN TASARRUFU
Blockchain teknolojisinin bankacılık sektöründeki uygulamaları hızla artıyor. Bu alanda ilk örneklerden biri BBVA tarafından hayata geçirilmişti. BBVA, Wave işbirliği ile blockchain teknolojisini kullanarak hayata geçirdiği yeni hizmet modeli sayesinde Avrupa ile Latin Amerika arasında gerçekleşen ithalat-ihracat işlemlerinde 10 güne kadar uzayan işlem süresini 2.5 saate düşürdü.
Blockchain konusunda Türkiye’deki gelişme ve uygulamaları yakından takip eden Garanti BBVA, İstanbul Takas ve Saklama Bankası’nın (Takasbank) geliştirdiği “BiGA Dijital Varlık Transfer Paltformu”nda yer aldı. Fiziksel altın olan ve dijital bir varlığa çevrilebilen altının, blokzincir teknolojisiyle zaman kısıtı olmaksızın kişiden kişiye transferine imkân tanıyan “BiGA Dijital Varlık Transfer Paltformu” üzerinden ilk kez sistem katılımcısı diğer bankalarla karşılıklı canlı işlem gerçekleştirdi. Böylece sistemdeki diğer bankalarla birlikte Türkiye’nin finansal alanda bilinen ilk blokzincir ağına katılmış oldu.
KARMAŞIK SÜREÇLER BASİTLEŞİYOR
Blockchain teknolojisiyle dış ticarette ödeme garantisi veren ilk Türk bankası olan İş Bankası, ilk işlemini 27 Mayıs 2020 tarihinde Şişecam, Kuraray Europe GmbH ve Commerzbank arasında gerçekleştirmişti.
Bankanın ikinci işlemi ise malın türü, sektörü ve tarafları bakımından farklı olduğu gibi, birden fazla fatura ve yükleme belgesi içermesi, aynı işlemde birbirinden farklı ödeme türlerine garanti verilmesi gibi daha karmaşık süreçler içermesi bakımından da ilk işlemden farklılaşıyor. Söz konusu işlem, Marco Polo platformu üzerinden Sanko Holding-Süper Film, Brückner Group, Commerzbank, İş Bankası arasında yapıldı. İhracata yönelik üretim yapan Süper Film’in fabrikasına Almanya’dan makine parçası alımına ödeme garantisi verilen işlem, verilerin eşleşmesi koşuluna dayandırılarak dağıtık defter teknolojisi (DLT) ile ödeme garantisine konu edildi. Fatura, yükleme belgesi, vadeli ödeme ve akıllı sözleşmenin kullanılmasıyla ilk işleme göre daha karmaşık bir kurguda olan, olağan evrak inceleme ve mutabakat süreleri nedeniyle günler sürecek söz konusu
işlem, blockchain ve DLT teknolojisinin sağladığı kolaylık ve güvenle çok kısa zamanda sonuçlandırıldı.
BLOCKCHAIN VE İŞ MODELLERİ
Blockcahin, çok daha az parayla yaşamamızı mümkün kılacak bir teknoloji. Bu teknoloji aslında para ile ilgili olan tüm ilişkimizi baştan sona değiştirecek yenilikler ortaya çıkarıyor. Blockchain güven problemini yenilikçi bir model ile çözüyor ve taraflar birbirini tanımasalar dahi güvenli veri kaydı yapılmasını mümkün kılıyor. Blokzincir teknolojisi iş yapış biçimlerimizi verimli bir şekilde dönüştürüyor. Bu nedenle blokzincir teknolojisi, tüm sektörlerde yeni iş modelleri yaratma potansiyeli taşıyor. Blockcahin, gelecekte oyunu değiştirme potansiyeli en yüksek teknoloji olarak kabul görüyor. Bu teknoloji tıpkı internet gibi iş yapış şekillerini baştan sona yeniliyor. Para ve bilgi ile ilgili tüm ilişkilerimizi kökten değişiyor. Blockchain teknolojisiyle adeta devrim niteliğinde yenilikler ortaya çıkıyor. Blockchain teknolojisinin bir çalışma alanı olan kripto paralar açısından dünyanın en aktif ülkelerinden birisiyiz. Çünkü, Türkiye teknolojiye hızlı adapte olan genç bir nüfusa sahip. Bu nedenle kripto para ülkemizde çok çabuk ilgi gördü. Türkiye, diğer ülkelerle karşılaştırıldığında kamu ya da diğer kurumların söz konusu teknolojiye duyarsız kalmadıkları görülüyor. Bu doğrultuda çeşitler projeler hazırlanıyor. Örneğin Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve TÜBİTAK BİLGEM tarafında blokzincir çalıştayları düzenliyor. Ülkemizdeki akademik camia, bu tarz çalışmaların önünü açacak projeler geliştiriyor. Belki en önemlisi TCMB’nin (Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası) kripto para, dijital cüzdan, dijital kimlik, kripto borsası, açık bankacılık gibi ürünlere çok ciddi bir hazırlık içinde olduğu biliniyor.