Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (Betam), tarım dışı işsizlik oranının Ekim döneminde de yükselmeye devam ettiğine işaret ederek, Kasım döneminde de, Ekim’deki artışla ulaşılan mevcut yüksek düzeyin korunacağı öngörüsünde bulundu.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) bugün açıkladığı verilere göre, işsizlik, Eylül, Ekim ve Kasım aylarını kapsayan Ekim döneminde, aylık bazda 0.2 ve yıllık bazda 0.1 puan artışla yüzde 10.5 düzeyine yükseldi.
Betam Direktörü Prof. Dr. Seyfettin Gürsel ile Yrd. Doç. Dr. Gökçe Uysal ve Araştırma Görevlisi Mine Durmaz tarafından hazırlanan “İşsizlikte artış” başlıklı İşgücü Piyasası Görünümü: Ocak 2016 notu açıklandı.
Açıklamada şöyle denildi:
“Mevsim etkilerinden arındırılmış işgücü verilerine göre tarım dışı işsizlik, Ekim 2015 döneminde bir önceki döneme kıyasla 0,2 yüzde puan artarak yüzde 12,7 olarak kaydedilmiştir. Ekim 2015’te Eylül ayına kıyasla mevsim etkilerinden arındırılmış tarım dışı işgücü 118 bin, istihdam ise 54 bin artarken, tarım dışı işsiz sayısı 64 bin artmıştır. Betam tahmin modeli Kasım 2015 dönemi için mevsim etkilerinden arındırılmış tarım dışı işsizlik oranının değişmeyerek yüzde 12,7 olacağını tahmin etmektedir.
İstihdamda ve işgücünde paralel artışlar
TÜİK’ in açıkladığı işgücü verilerine göre Ekim 2015 döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla tarım dışı işgücü 770 bin (yüzde 3,2), tarım dışı istihdam 649 bin (yüzde 3,1), tarım dışı işsiz sayısı ise yıllık 121 bin kişi artmıştır. İşsiz sayısındaki bu artış tarım dışı işgücünün tarım dışı istihdamdan daha hızlı artmasından kaynaklanmıştır.
Mevsim etkilerinden arındırılmış işsizlik arttı
Mevsim etkilerinden arındırılmış verilere göre Ekim 2015 döneminde Eylül 2015 dönemiyle kıyaslandığında tarım dışı işgücü 118 bin artarak 24 milyon 434 bin, tarım dışı istihdam ise 54 bin artarak 21 milyon 331 bin olmuştur (Şekil 2, Tablo 1). Eylül 2015 dönemine kıyasla Ekim 2015 döneminde tarım dışı işsiz sayısı 64 bin artmış, tarım dışı işsizlik oranı da yüzde 12,5’ten 12,7’e yükselmiştir.
Önümüzdeki ay tarım dışı işsizliğin sabit kalmasını bekliyoruz
Betam tahmin modeli Kasım döneminde mevsim etkilerinden arındırılmış tarım dışı işsizlik oranının değişmeyerek yüzde 12,7 olarak kalacağını tahmin etmektedir. Tahmin modelinin ayrıntılarına Betam internet sitesinden ulaşılabilir. Tahmin modelinde kullanılan Kariyer.net verilerinden ilan başına başvuru sayısı Şekil 3’de gösterilmektedir. Kariyer.net’in verileri Betam tahmin modelinin girdilerinden biri olmakla birlikte tek etken değildir. Tahminde kullanılan ekonometrik modelde İŞKUR verileri, reel kesim güven endeksi, kapasite kullanım oranı gibi farklı birçok değişken kullanılmaktadır. Bütün etkenler değerlendirilerek oluşturulan tahmine göre Kasım 2015 döneminde tarım dışı işsizliğin sabit kalması öngörülmektedir.
Betam tahmin modeli Eylül döneminde yüzde 12,4 olan mevsim etkilerinden arındırılmış tarım dışı işsizliğin Ekim döneminde de yüzde 12,4 seviyesinde kalacağını öngörmekteydi. Ekim döneminde mevsim etkilerinden arındırılmış tarım dışı işsizliğin yüzde 12,7 olarak gerçekleştiği görülmektedir. Diğer taraftans TÜİK mevsim etkilerinden arındırılmış tarım dışı işsizlik Eylül dönemi verisini yüzde 12,5 olarak revize etmiştir.
Sektörel istihdam artışları yavaşladı
Mevsimsellikten arındırılmış sektörel verilere göre Ekim 2015 döneminde Eylül 2015 dönemine kıyasla tarım sektörü hariç diğer tüm sektörlerde istihdam artışları gözlenmiştir. İstihdam sanayi sektöründe 36 bin artarken hizmetlerde artış çok sınırlı kalarak 16 bin olarak gerçekleşmiştir. Keza inşaat sektöründe istihdam artışı da 2 bin seviyesindedir. Tarımda ise istihdam 93 bin azalmıştır.”
